BESTEL SOEFI-MEESTERS VAN DE LIEFDE
Het bovenstaande webinar met de bezinning ‘Rumi’s vier stadia op het Pad’ werd verzorgd op woensdag 26 mei 2021 door de School van het Rozenkruis. Hieronder volgt de transcriptie van de bezinning met teksten van de soefi-mysticus Rumi.
De teksten die wij gaan horen zijn van de Perzische mysticus Rumi die leefde in de 13e eeuw in wat nu Turkmenistan en Iran is, en we hopen dat we ze niet alleen met onze oren maar vooral ook met ons hart kunnen beluisteren want daar zijn ze voor bedoeld.
Rumi leidde een diep en intens spiritueel leven. Toen hij in 1273 stierf liet hij zijn rijke spirituele erfenis achter in de Maznawi, een serie van zes dichtbundels die samen zo’n 25.000 verzen bevatten. Het zijn hartgerichte teksten die zoekende mensen opwekken om de verloren gegane eenheid met de universele godskracht te herstellen. Die godsenergie is niet ver weg en oneindig hoog boven ons verheven, de eenheid met de godsvonk is in ieders hart latent aanwezig. Dat is een directe verbinding zonder de beperkingen en inkadering van godsdienst of dogma’s.
Rumi’s teksten zijn gnostieke diamantjes die ons verschillende facetten en intensiteiten van het pad terug naar de Eenheid laten zien en die we op ons in kunnen laten werken als aanwijzingen en aanmoedigingen terwijl we dat Pad gaan. In gepassioneerde en dichterlijk-beeldende taal beschrijft Rumi in de Maznawi zijn eigen ervaringen op dat pad, het pad naar de verinniging van de Ziel met de Geest.
Voor die verinniging is het wel noodzakelijk dat eerst het contact hersteld wordt met de goddelijke essentie die in het hart van ieder mens verborgen ligt. Het is deze latente goddelijke geestvonk die elke spirituele zoeker middels zijn levenshouding kan aanwakkeren tot een Licht en Liefde verspreidend vuur.
Zo komt de ontwikkeling op gang van aardse ego-bezieling naar een kosmisch zielewezen, dat Rumi ‘de Geliefde’ en soms de ‘Metgezel’ of de ‘Reisgenoot’ noemt – zoals hij zichzelf de ‘aanbidder’, de ‘vereerder’ noemt van de goddelijke Andere die zich in hem ontwikkelt. Maar voordat het vuur van die universele Liefde kan oplaaien, moet toch eerst de zo vaak in de weg zittende dominantie van het ego in ons ongedaan worden gemaakt. Zoals hij zegt: ‘Gisteren was ik slim en intelligent en wilde ik de wereld veranderen, nu ben ik wat wijzer en begin maar met mezelf te veranderen.’
De zieleweg is geen gemakkelijke weg, zoals Rumi ons uit eigen ervaring voorhoudt. Het is een pad dat leidt van deze wereld van eindeloos strijdende tegenstellingen naar het kosmische goddelijke bestaansgebied van de eenheid. Een reis, zou je kunnen zeggen van de tijdelijkheid naar de oneindigheid en een hereniging met de grenzeloze Liefde waaruit wij ooit zijn voortgekomen.
LEES MEER OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN OVER SOEFISME
Het is een innerlijke zoektocht, een persoonlijke reis als, je zou kunnen zeggen verloren zoon of dochter die terugkeert naar de universele Vader-Moeder. Het is hetzelfde pad als de weg van de roos en het kruis van de rozenkruisers.
Rumi verdeelt zijn spirituele reis in vier fasen, vier verschillende ‘bewegingen’ zoals hij ze noemt, die de ontwikkeling weergeven van aardse bezieling, via lichtziel naar Geestziel. Deze vier bewegingen beschrijven het proces van de vereniging van de pelgrim – van de aanbidder – de geestelijke minnaar – zoals Rumi hem noemt, met zijn innerlijke Geliefde. Deze vier bewegingen zijn: De roep – Wees een aanbidder – De beproeving en De eenheid. We zullen uit elk van de vier spirituele bewegingen een fragment beluisteren.
- DE ROEP
De eerste is De Roep. Deze roep, in de zin van oproep, gaat over het ontwaken in een mens van een verlangen, van een hunkering naar een ander bestaan, een streven naar het geestelijke bestaansniveau – ons oorspronkelijke levensveld van de mensheid. De Roep vertelt de zoeker over de primaire eisen van het pad naar dat levensveld, met de daarbij horende verplichtingen, bezinningen en de noodzakelijke spirituele discipline. Hij zegt daarover:
“Sta op en ga op reis, van lager zelf naar hoger Ziele-zelf, mijn vriend.
Zo’n reis verandert aardse materie in geestelijk goud.
De wijn van Gods genade is onmetelijk.
Alle beperking is, dan komt dat slechts door de gebreken van de beker.
Het licht der Zon vervult de hemel – zij is grenzeloos.
En tot hoever het ook jouw kamer vult, hangt van de ramen af.
Heb eerbied voor de kelk des levens in je hart,
die universums Liefde heeft vervaardigd voor de wijn der eeuwigheid.
Je denkt misschien dat je een microkosmos bent –
maar in potentie ben je ook de macrokosmos.
Je denkt misschien dat van de vrucht de tak de oorsprong is?
Maar nee, de tak heeft slechts bestaansrecht door de vrucht.
De grote Gaardenier heeft immers toch de boom geplant
vanuit een groot verlangen naar het fruit?
Daarom is juist de vrucht de eigenlijke oorzaak van de boom,
zelfs als het lijkt alsof de vruchten door de boom zijn voortgebracht.
Hoe lang nog blijf je zijwaarts lopen, weg voor de reden van je leven?
Kom naar voren!
Keer eindelijk terug, o Ziel, naar de oorsprong van je Oorsprong.
Je lijkt misschien een kind van deze aarde,
maar in essentie ben je de bewaker van de schat van het goddelijke Licht.
Ontsnap uit de gevangenis met duizend hinderlagen.
Wees met de kliekjes niet tevreden
Open je innerlijke ogen, de ogen van de Ziel.
Keer terug, reis naar de oorsprong van je Oorsprong!
Je weet toch: deze wereld vervult nooit haar beloften –
het is hier slechts alles verguld, nooit echt eerlijk goud.
Een koe kan niet zo zingen als een nachtegaal.
Zie toch je vleselijke ziel het leven stelen van de onvergankelijke Ziel,
hoe zij een toneelstuk speelt van valse morgens.
Schenk liever ruim de wijn van de verborgen Ziel,
behoeder van de innerlijke beker.
Schenk het overvloedig,
want jij bent het die de Ziel weer laat verrijzen.
Geef haar vleugels!
Leer alle schenkers van die wijn de onbedorven hoge kunst
een bron te zijn die uit steen ontspringt.”
2. WEES EEN AANBIDDER
In het tweede deel, Wees een aanbidder, worden we naar het heiligdom van het hart gevoerd waar de nodige voorbereidingen worden getroffen voor de ontmoeting van de geestelijke pelgrim die Rumi de ‘aanbidder’ noemt, met de Geliefde, zijn toekomstige Zielebruid. En hij vertelt verder…
“Als eindelijk het ware doel van je leven is gewekt,
zal Liefde tot je komen.
Een leven zonder deze Liefde is geen leven –
God acht het van geen waarde.
Voor zo’n bestaan bestaat geen medicijn,
behalve dan de vlucht naar deze Liefde.
Ontmoet je innerlijke Vriend, Vriendin,
rechtstreeks of op zijn minst verlangen naar Hem, naar Haar.
Richt je daarnaar als naar een lamp.
In deze kosmos ben je machteloos –
want heb je ooit de oorsprong van de tijd gevonden?
Ontsluit een ander universum voor de ogen van de ziel.
Je aardse stelsel is een kookpan
en het voedsel dat erin bereid wordt is de ziel.
Zet dan de pan op ‘t vuur van je verlangen naar de goddelijke Eenheid,
zodat de vlammen de verborgen waarheid in je toebereiden.
Hoe groots als je een aanbidder bent,
een toegewijde vriend van de Geliefde in je hart,
je wordt gevuld met kracht,
met levendige energie en met eenpuntige gerichtheid op het Doel.
Door zulke liefde lijken bittere dingen zoet
en koper transmuteert erdoor tot goud.
Het hakblok voor de dood van het lagere zelf
wordt dan de vorstenzetel voor de ziel.
En hoe ik ook probeer voor mijn geliefde de liefde te beschrijven,
ik schaam me voor mijn woorden.
Al kunnen woorden kunnen zaken helder maken,
de woordeloze Liefde is zoveel malen meer helder.
Toen ik begon om met mijn woordenschat de Liefde te beschrijven,
toen brak mijn pen in tweeën.
De Liefde wordt alleen door Liefde zelf verklaard
het bewijs stralende bewijs der zon is slechts het zonlicht zelf.
Er kan voor een aanbidder toch geen angst zijn
voor het pad naar de Geliefde
wanneer het Eeuwig Zelf zijn reisgenote is?
Welk leed zou hij nog kunnen voelen bij de ondergang van het lager zelf
wanneer de goddelijke ziel zijn metgezel is?
Aanbidder en Geliefde zijn in werkelijkheid een eenheid,
denk nooit dat ze twee helften zijn.
En als ze één geworden zijn,
zijn gave, gever en ontvanger ondeelbaar één geworden.”
BESTEL SOEFI-MEESTERS VAN DE LIEFDE
LEES MEER OVER SOEFI-MEESTERS VAN DE LIEFDE
3. DE BEPROEVING
In de Beproeving, de derde fase op het Pad, worden de eisen beschreven die aan de aanbidder worden gesteld voordat hij zijn Geliefde kan ontmoeten, alsook de dood van het lagere zelf die moet plaatsvinden voordat de opstanding mogelijk wordt.
Het is een pad van beproeving en toetsing waarin de verborgen fantomen van ons onderbewustzijn aan het licht komen en teniet moeten worden gedaan door hen geen voedsel meer te geven. Het is de weg naar de berg Golgotha, zo beeldend beschreven in de Bijbel,
waarop de vorm sterft zodat de Geest kan indalen en het nieuwe Eenheidsbewustzijn het kan overnemen. Rumi vertelt daarover:
“Een man begon de aarde in zijn tuin te spitten
om er rozen te gaan planten.
Er kwam een dwaas die hem vermaande:
“Waarom beschadigt u de aarde?”
De tuinman reageerde met: “Begrijp je het verschil niet
tussen een vernieling en een voorbereiding op een groei?”
Hoe kan de aarde ooit tot rozengaarde worden,
tenzij de grond eerst wordt gebroken
en zo een nieuwe lotsbestemming krijgt?
Voordat een bouwer een oud huis kan gaan herstellen,
zal hij toch eerst beginnen met te breken wat niet langer bruikbaar is?
Op een dag begon een volgeling van Rumi te klagen
over alles wat hij moest opgeven.
‘Ga alsjeblieft ver weg,’ riep Rumi,
‘behandel mij niet als een vriend die jouw bagage maar moet dragen.
Het pad naar God betekent het tenietdoen van je ego-zelf.
In alle struikgewas op ’t pad schuilt wel een valstrik om de reiziger,
wiens ziel nog kwetsbaar is als glas,
op zijne schreden terug te laten keren.
Het is geen pad voor angstige karakters.
Het Pad is gelijk een zeef en scheidt het kaf van ‘t koren.
Fysieke kwaliteiten zijn de treden voor de trap voor deze wereld
De kwaliteiten van de ziel vormen de storten van de ladder naar de hemel
Voor de gezondheid van je lichaam ga je naar een arts
Maar voor je geestelijke welzijn vraag je raad aan de Geliefde.
De ziel breekt ’t oude huis af om verborgen schatten te ontdekken.
Om dan, met deze schatten, een ander huis te bouwen, grootser dan voorheen.
Het zielepad geeft je ontroering na ontroering, en verrassing na verrassing.
Je lager zelf is als een draak – zie toch wat hij verslindt.
Geloof nooit dat hij onschadelijk is
hij slaapt slechts voor een ogenblik.
Houd daarom deze innerlijke draak geboeid door discipline
Totdat die discipline een geliefde gewoonte wordt
En laat de draak geboeid totdat hij door gebrek aan voedsel sterft.”
4. DE EENHEID
In het vierde en laatste deel van deze mystieke symfonie, Eenheid geheten, voltrekken zich de wonderen en de extase van de evolutie van de ziel.De reis naar God is een reis in God geworden. Zo’n reis heeft geen einde in welke dimensie dan ook. De mysteriën ervan overstijgen het menselijke begrip. Rumi deelt een deel van deze ervaring met ons wanneer hij schrijft:
“Wanneer de afdruk van de Metgezel in mijn gedachten gloeit,
zou ik mijn hele leven kunnen vullen
met het leren kennen van dat levende beeld.
Waar ook de eenheid met mijn innerlijke metgeze maar plaatsvindt
ontstaat er in het midden van innerlijk een rozentuin.
Wanneer het hart zijn doel bereikt,
dan is één uur daar doorgebracht meer waard dan duizend zoete druiven
Wanneer ik plots Haar geuren opvang uit de zielewind,
voert zij mij naar muziek als van de luit en de hobo.
Waarom blijf ik dan spreken?
Want zelfs voordat ik ‘t grote Niets bereikte, en haar naam uitsprak,
onthulde zij mij al haar wezen
Dus laat mij dan maar zwijgen, want alle lage dingen lossen op.
Het hoogste streven is de Schepper zelf.
De oorsprong van de vormen die je ziet
zijn toch ontsprongen aan de goddelijke wereld
Dus als de vorm verdwijnt, wat maakt dat uit?
Zijn oorsprong is diepste wezen aan de eeuwigheid ontsproten.
En treur maar niet als elke vorm en zogenaamde waarheid gaat verdwijnen.
De Bronwel zelf zal altijd blijven vloeien.
Het water noch de Bron zal ooit met vloeien stoppen –
dus daarom niet gerouwd.
Uw Geest is een fontein, waaruit rivieren stromen.
Zet alle rouw voor altijd uit je kleine geest.
Blijf drinken van het levenswater, dat mateloos, ononderbroken stroomt.
Word één uiteindelijk met de uitgestrekte Oceaan
zodat de enkele druppel, jij, ook zelf een Zee kan worden.”