04-01 Beschouwing 14

Spirituele Kerst 14: Het geestbewustzijn in je wekken

Beschouwing voor 4 januari (ochtend)

 

WIJ ZIJN DANKBAAR VOOR UW DONATIES

Rozekruis Pers, Haarlem, IBAN NL11ABNA0560177593

BESCHOUWING BIJ spirituele tekst 13

De mens is een denker. Het woord ‘mens’ is afgeleid van het sanskriet woord ‘manas’ dat denker betekent. In tegenstelling tot de dieren beschikt het “mens-dier” over een denkvermogen. Dat denkvermogen speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van de mensheid.

Wetenschap, kunst en religie vloeien voort uit het menselijke denken. Het denkvermogen heeft de mens tot de grootste hoogten gevoerd maar ook tot in de diepste dalen geleid. Toch is het denkvermogen van de mens nog maar beperkt ontwikkeld.  Het is nu klaar om verder te groeien en de mensheid te dienen op zijn volgende stap.

Maar, nu is het zo dat het denken van de mens grotendeels wordt gevoed door alles wat met de zintuigen kan worden waargenomen. Het Aquarius Evangelie zegt:

“De zintuigen waren bestemd om in het denken slechts beelden te brengen van dingen die voorbij gaan; zij hebben niets te maken met de ‘werkelijke’ dingen”.

Aquarius Evangelie 44 : 20

De zintuigen waren slechts bedoeld om kennis te nemen van het vergankelijke maar de mens is zo gefascineerd geraakt door het zintuiglijk waarneembare, dat we ons daar nog dagelijks in verliezen. Ons denken is grotendeels gedegenereerd en bij de uiterlijke wereld bepaald, bij de kennis van deze wereld.

Automatisch en chaotisch proces

Bovendien is het denken van de mens meestal een automatisch en chaotisch proces: hij is er zich doorgaans niet van bewust dat hij denkt en de ene gedachte roept al associërend een andere gedachte op die weer een volgende gedachte oproept enzovoort.

De hoge waarheid van de ziel kunnen we met onze zintuigen niet waarnemen en met ons denkvermogen nog niet omvatten. Daarom deelt het boven-natuurlijke leven zich in eerste instantie aan ons mee via het hart.

Innerlijke ontwikkeling is alleen mogelijk op basis van zuiver denken dat door het leven van de ziel wordt gevoed. Zuivere gedachten hangen niet direct samen met de zintuiglijke wereld maar met de innerlijke beelden die opwellen uit het hart.

Zuiver denken komt niet vanzelf tot stand maar vereist aandacht en oefening. Boeken over de geschiedenis van de westerse filosofie beginnen meestal bij de filosofen van de Griekse oudheid. Die wijsgeren zijn schoolvoorbeelden voor zuiver denken en legden een basis voor de ontwikkeling van de wetenschap in het westen. Daarom zegt Jezus tot de Griekse meesters in Athene:

“Ja, geheel Griekenland is gezegend. Geen ander land is ooit het geboorteland geweest van zulke machtige denkers als die uw oorkonden van roem sieren. Een schare wakkere reuzen in filosofie, dichtkunst, wetenschap en kunst werd op Griekse grond geboren en groeide op tot volwassenheid in uw wieg van zuiver denken.”

Aquarius Evangelie  44 : 12-13

Bezig zijn met wetenschap kan leiden tot een zekere zuivering van het denken: de volledige fascinatie voor het zintuiglijk waarneembare wordt doorbroken alhoewel het daarvan wel gebruik maakt.

De  leerlingen in de mysterieschool van de Griek Pythagoras hielden zich bijvoorbeeld bezig met wat we nu wiskunde en natuurkunde noemen. In die school werd getracht het denken te verheffen tot in het hogere leven, dat zich uitdrukt in het zintuiglijk waarneembare lagere leven. Op deze wijze kon het menselijke denken zich volgens plan ontwikkelen tot een “voertuig voor hogere waarheid”.

Socrates en Plato

Die benadering, waarbij spiritualiteit en verstandelijk denken hand in hand gaan, bereikte omstreeks de derde eeuw voor Christus een hoogtepunt in de scholen van Socrates en Plato. In de tijd van Jezus leefden die gedachten niet meer in Athene.

In het Athene van het begin van de jaartelling bijvoorbeeld, bestond de filosofie van Epicurus. In die school werd geleerd dat geluk vooral te vinden was in het ervaren van zintuiglijk genot, in het “pluk de dag”.

De stoïcijnen daarentegen stelden het zuivere denken boven het gevoel. Gevoel was van onderschikt belang en het ontbreken van ware bezieling vanuit het gereinigde hartcentrum leidt gemakkelijk tot dogmatisme en starheid.

En zo werd door de geschiedenis heen het menselijke denkvermogen via allerlei denk-scholen ontwikkeld tot het vinden van geluk, eenheid, waarheid. En net als in ons individuele leven moesten daarin door de eeuwen heen alle wegen bewandeld worden om tot een grens te komen, die grens waarachter zich een nieuwe weg aandient.

Levende ervaring

Wetenschap en filosofie gaan over beschouwen. Er is daarbij altijd sprake van een dualiteit, een onderscheid tussen beschouwer en het beschouwde. Spiritualiteit gaat om beleven. In de levende ervaring is er eenheid, een onmiddellijk en onwrikbaar weten dat niet door beschouwing tot stand komt. De levende spirituele ervaring stijgt uit boven het denken en daarom zegt Jezus tot de Griekse meesters:

“Al uw grote bekwaamheden zijn slechts ladders naar werelden aan gene zijde van het gebied van het verstand; zij zijn slechts bedrieglijke schaduwen, glijdend over de muren van de tijd. Maar ik wilde u vertellen over een leven ‘van boven’, dat binnen-in-u is: een werkelijk leven dat niet voorbij kan gaan.

Er is in wetenschap en filosofie geen kracht die sterk genoeg is om een ziel geschikt te maken, zichzelf te herkennen of met God in verbinding te staan. Ik wil niet de loop van uw machtige gedachtenstromen afremmen, maar ik wil ze omwenden naar de kanalen van de ziel.

Niet geholpen door de adem van de geest, strekt intellectuele arbeid slechts tot het oplossen van de problemen van de dingen die wij zien, en meer niet. De zintuigen waren bestemd om in het denken slechts beelden te scheppen van dingen die voorbij gaan; zij hebben niets te maken met ‘werkelijke’ dingen; “eeuwige wet” kunnen zij niet begrijpen.

Maar de mens heeft ‘een zeker iets’ in zijn ziel, ‘een zeker iets’ dat de sluier weg wil trekken, opdat hij de wereld van de ‘werkelijke’ dingen zal kunnen zien. Wij noemen dat ‘zeker iets’ geestbewustzijn; dit slaapt in iedere ziel en kan niet worden gewekt tot de heilige adem een welkome gast wordt.”

Aquarius Evangelie 44 : 15 – 22

De Griekse meesters staan symbool voor ons eigen denken dat zich op een doodlopende weg bevindt als het gaat om het bereiken van zieleleven. Jezus brengt hen daarom een wijsheid die groter is dan de hunne en een volkomen andere betekenis van geluk.

Het leven waartoe de zintuigen ons in staat stellen is onbegrijpelijk groots, diepgaand en van een grote waarde maar het leven van de ziel is de enige mogelijkheid om ook het denken mee te nemen tot het ‘boven’.

Luisteren naar de suggesties van de ziel is de enige weg om de sluiers van het denken te verbreken. Maar, zegt de Chinese wijsgeer Lao Zi in de Daodejing, het gebied met eeuwigheidswaarden, dat ‘boven’, kan niet gezegd worden, kan ook niet bestudeerd worden in boeken en geschriften. Tao, de Weg, kan alleen bewust innerlijk belééfd worden door samenwerking van hart en hoofd.

Met deze aanduiding staan de armelijkheid van onze huidige kennis en rede, van het  intellectuele omvatten en de beperktheid van het huidige hersenbewustzijn in al hun naaktheid voor ons. We kunnen niets weten dat het weten waard is, niets bezitten dat het bezitten waard is totdat het gereinigde hart ons denken verheft.

Lichtboodschap

Hoe universeel deze lichtboodschap is laten vele wijsheidsleraren uit alle culturen ons zien. De grote wijze Shankara uit India zei het zo:

“De mens is zuivere geest, vrij van gehechtheid. Het denken misleidt hem. Het bindt hem met de boeien van het lichaam, de zintuigen en de levensadem. Het schept in hem het gevoel van “ik” en “mijn”. Het doet hem eindeloos ronddwalen te midden van de vruchten van de handelingen die het veroorzaakt.

Het denkomhulsel kan derhalve niet het Atman, het ‘werkelijke’, zijn. Het heeft een begin en een einde en is onderhevig aan verandering. Het is het verblijf van pijn.

Daarom moet de zoeker naar bevrijding zich zorgvuldig toeleggen op de zuivering van het denken. Wanneer het denken gezuiverd is, is de bevrijding even gemakkelijk te grijpen als de vrucht die in de palm van je hand ligt.”

 

LEES MEER OVER DE BOVENSTAANDE TRILOGIE (FREE PDF-DOWNLOADS IN ENGLISH)

 

Eén gedachte op “04-01 Beschouwing 14

  1. Jes

    Is de zuivering van het denken niet het denken te ontdoen van de idee dat jij het bent die denkt en dat het jouw gedachtes zijn?! Door je aandacht te richten stuur je dit proces in een richting. Door in heldere tegenwoordigheid stil en zonder gedachten te zijn, ‘aandachtig’ te zijn maak je jezelf ontvankelijk voor het ‘vanZelfsprekende’.

Reacties zijn gesloten.