Mysteriën van de Pistis Sophia

De dialoog voeren, podcast 2 van 9

 

GA NAAR HET WEBINAR OP ZONDAG 28 MAART 2021, 15.30 UUR

 

BESTEL HET EVANGELIE VAN DE PISTIS SOPHIA

Als mensen zich verzamelen op basis van hun innerlijke voornemen om de mysteriën te leren kennen, dan verschijnt er een kracht om daarbij te helpen. Dat is het mythische beeld dat wordt geschetst als Jezus zich met zijn discipelen bevindt op de Olijfberg. De kracht van Jezus – te beschouwen als een vibratie, een sereen veld ­– heeft zich al eerder verbonden met het levensveld van de aarde, maar in de discipelen vindt deze kracht mensen die niet alleen zeggen, maar ook doen. Want de daad maakt al die krachten van de verlosser actief in het levensveld van ruimte en tijd. Wij, als discipelen, gaan ons in deze werkzaamheid verdiepen.

Er is dus in het begin van het Evangelie van de Pistis Sophia sprake van een gezamenlijk veld van bewustzijn van de discipelen en de verlosser Jezus, die daarmee in dialoog treedt. In deze vorm is het gehele boek geschreven. Daarbij zijn twee aspecten te onderscheiden:

• de totstandkoming en de ontwikkeling van de dialoog
• en de inhoud van de dialoog.

De inhoud van de dialoog komt in de verdere beschouwingen uitvoerig aan de orde. Daar komen de vele mythische voorstellingen voorbij die ons helpen onze eigen plaats in de schepping te leren doorzien.

Nu willen we de dialoog zelf onder de loep nemen.

Het begint dus op de Olijfberg. Vanaf deze plaats is de heilige stad Jeruzalem te zien. Het is de staat van bewustzijn van de gemeenschap van de discipelen die zich voorbereiden op het bewust binnentreden van de heilige stad: de schatkamer van het licht.

De dialoog vangt aan als de verlosser Jezus de discipelen vertelt wat hij heeft moeten doen om tot het veld van de discipelen door te dringen. Hij is gekomen van buiten het aardse levensveld: de tweede ruimte van het eerste mysterie, waar de schatkamer van het licht zich bevindt.

We kunnen ons afvragen: als de verlosser in ons werkzaam wil worden en af wil dalen tot ons hart, wat gaat deze dan tegenkomen in ons gedachteleven, ons begeerteleven, onze overtuigingen, wilswerkingen en angsten? Hoe kan de verlosser dit allemaal omzeilen en als het ware ondanks dit alles de lichtvonk in het hart wekken en stuwen tot de wedergeboorte van de lichtmens?

Het boek beschrijft hoe Jezus in de gedaante van de engel Gabriël weet af te dalen in het veld van de discipelen. Dat is dus in het veld van de groep en in elk van de leden afzonderlijk; zo werkt dat bij mythische voorstellingen.

Als Jezus dan te midden van de discipelen de eerste woorden heeft gesproken en de discipelen hun bevoorrechte positie begrijpen, stijgt Jezus op, omringd door een drievoudig licht. Hij komt terug met zijn lichtkleden uit de schatkamer van het licht. Deze lichtkleden bevatten alle mysteriën, dat wil zeggen alle verborgenheden die voor de discipelen ontsluierd dienen te worden om ingewijd te kunnen worden in de schatkamer van het licht.

En zo komt de dialoog in het boek hoofdstuk voor hoofdstuk tot verdieping. Het is Jezus die spreekt tot de discipelen afzonderlijk en tot de groep. Het zijn de discipelen die vragen hebben of de woorden van de verlosser verklaren.

Als we deze dialoog in onszelf willen voeren, dan is allereerst het bewustzijn nodig dat de verlosser, Jezus, in ons geboren is. Dat staat mooi beschreven in het achtste hoofdstuk: de geboorte van de discipelen. Zo wordt het een innerlijke dialoog, waarbij ons bewustzijn zich ontwikkelt en verdiept. Daarom is er een Petrus-aspect in ons, dat te vroeg mentaal wil omvatten wat de verlosser ons brengt. Petrus ergert zich daarom aan het aspect van Maria Magdalena, het intuïtieve hart dat vragen stelt aan de verlosser en de woorden van de verlosser kan verklaren. Zo kunnen we de rol van discipelen beter begrijpen in de dialoog, door ze als aspecten van onszelf te zien.

Als dan de dialoog tot ontwikkeling komt, dan verandert de naam van Jezus in het ‘eerste mysterie’, meer precies: het eerste mysterie dat van binnen naar buiten kijkt. Op een zeker moment in de dialoog verbindt dit eerste mysterie zich met het eerste mysterie dat van buiten naar binnen kijkt. Het eerste mysterie dat van buiten naar binnen kijkt is de Christus, die zich buiten het pleroma openbaart en zich verbindt met de verlosser. Wij zouden dit moment aanduiden als het moment dat Jezus de Christus wordt. Vanaf dat moment kan het licht en de kracht van het pleroma zich weer openbaren in de discipelen en dus in onze innerlijke tempel.

Om te begrijpen wat de betekenis is van Jezus die verandert in het ‘eerste mysterie’ maken we een uitstapje naar het scheppingsverhaal, dat zeer bekend was aan het begin van onze jaartelling. Het is in verschillende versies te lezen in de Nag Hammadi-teksten  (waaronder Het geheime boek van Johannes). Het vertelt hoe de wereld van de Eenheid tot ontwikkeling komt in het pleroma. Pleroma is de scheppingssubstantie van de Lichtwereld: er zijn daar geen schaduwen en alles komt tot ontwikkeling in verbondenheid met de schepper, de Onuitsprekelijke genaamd. Die Onuitsprekelijke brengt de zoon voort, die hij omkleedt met de Christus-goedheid en daarom de Christus wordt genoemd. Christus schept vervolgens het Al uit het pleroma en brengt zo twaalf licht-eonen voort. Iedere licht-eoon geeft mogelijkheden aan de Lichtmensheid om in het pleroma te kunnen leven. Terugkeer tot het leven in het pleroma, in het licht van de Christus, dat is het hoge doel dat is beschreven in het Evangelie van de Pistis Sophia.

De oorzaak van het feit dat wij niet meer deel uitmaken van het leven in het pleroma, wordt mythisch verklaard doordat één van de twaalf licht-eonen, de Pistis Sophia, zich een leven gaat voorstellen buiten het pleroma. Een leven dat niet gericht is op de verbondenheid met de schepper, maar die eenheid verstrooit in een veelheid aan verschijnselen. Zo komen de werelden buiten het pleroma tot ontwikkeling, en een mensheid die zich steeds meer op het eigen individuele leven richt. Het belang van het eigen individu komt dan op de eerste plaats. Het gevolg is een eigen, individuele wereld vol met zinnenprikkelende afleiding en een vluchtige vervulling van steeds opnieuw gewekte verlangens. In verhouding tot het leven in het pleroma is dit chaos en duisternis.

De Pistis Sophia, de god-moeder, draagt dientengevolge haar schepping buiten het pleroma in haar schoot. Zij heeft aldus een dertiende eoon geschapen buiten de twaalf van het pleroma. Wij maken daar deel van uit, al dan niet bewust, en daarom is zij in ons en om ons en wil zij zich opnieuw verbinden met het pleroma, met de eenheid.

Om alle leven in de dertiende eoon terug te kunnen voeren tot het leven in het licht, het pleroma, zendt de Christus zijn licht buiten het pleroma als het eerste mysterie dat van buiten naar binnen ziet. De kracht van de Christus dringt zo door tot in onze wereld.

De verlosser Jezus heeft zich verbonden met de mensheid op een niveau dat mensen zich bewust kunnen worden van de eigen mogelijkheden om zich te laten verheffen tot de schatkamer van het licht. Daarom verandert Jezus gedurende de dialoog in het eerste mysterie dat van binnen naar buiten ziet. Allen die de verlosser volgen, worden meegenomen in deze innerlijke verandering en verheffing van het bewustzijn.

En het proces van verandering gaat verder als het eerste mysterie verandert in de Onuitsprekelijke. In de Bijbel kennen we dit mythische concept als Jezus die zegt: ‘De vader en ik zijn één’ (Johannes 10:30) .  Door de zoon komen we tot de vader, de schepper.

We zijn dan aangeland in het derde deel of het derde boek van de verlosser. Dan volgt het vierde boek, dat een heel andere setting heeft. Het zijn andere discipelen en Jezus wordt hier Aberamenthô genoemd. Op magische wijze wordt de vader aangeroepen en voor het oog van de discipelen opent zich het collectief onbewuste van de mensheid. Hier openbaart zich een scheiding tussen alles wat ons vasthoudt aan de wereld van ruimte en tijd en alles wat de eeuwigheid toebehoort. De dialoog richt zich zo op de oorzaken van het lijden op aarde. Jezus is afgedaald tot de onderwereld, zo wordt het vaak in mythische zin aangeduid. Op deze wijze voert de dialoog ons in het boek tot verdieping van het eigen bewustzijn, waardoor we deel krijgen aan de bevrijding. Daarna voert de dialoog ons tot het afdalen tot in de oorzaak van het lijden van de mensheid. Zo kunnen we werkelijk dienstbaar zijn.

Citaat: hoofdstuk 60 De lichtkracht van het eerste mysterie

En Jezus vervolgde zijn verhandeling en sprak tot zijn discipelen:
‘Het geschiedde toen de Pistis Sophia het dertiende berouw had uitgesproken, dat het gebod van alle beproevingen in dat uur vervuld was, overeenkomstig de wil van het eerste mysterie, dat vanaf het begin is, en de tijd was aangebroken om haar uit de chaos te verlossen en haar uit alle duisternissen te leiden. Want haar berouw was door het eerste mysterie aangenomen, en dit mysterie zond mij een grote lichtkracht toe uit de hoogte, zodat ik de Pistis Sophia kon helpen en haar uit de chaos omhoog zou voeren.

Ik keek dus naar de eonen van de hoogte en zag de lichtkracht, die het eerste mysterie mij gezonden had opdat ik de Pistis Sophia uit de chaos zou redden.

Het geschiedde nu toen ik haar uit de eonen zag komen en haar op mij had zien neerdalen – zelf was ik boven de chaos – dat er uit mijzelf een andere lichtkracht kwam, opdat die ook de Pistis Sophia zou helpen.

En de lichtkracht die door het eerste mysterie uit de hoogte gekomen was, daalde neer op de lichtkracht welke van mij was uitgegaan en zij ontmoetten elkaar en werden een grote lichtstroom.’

Toen Jezus nu dit tot zijn discipelen gezegd had, sprak hij: ‘Verstaat u op welke wijze ik met u spreek?’

Wederom kwam Maria haastig naar voren en zei: ‘Mijn heer, ik versta hetgeen u zegt. Met betrekking tot de verklaring van deze woorden heeft uw lichtkracht door David geprofeteerd in de 84ste psalm, zeggend:

1. Genade en de waarheid ontmoetten elkaar, de gerechtigheid en de vrede kusten elkaar.
2. De waarheid sproot voort uit de aarde en de gerechtigheid zag neer uit de hemel.

Genade is dus de lichtkracht die door het eerste mysterie is neergedaald, want het eerste mysterie heeft de Pistis Sophia verhoord en zich over haar ontfermd in al haar kwellingen.

Waarheid echter is de kracht die uit u voortgekomen is, want u hebt de waarheid vervuld opdat u haar zou verlossen uit de chaos.

En voorts is gerechtigheid de kracht die door het eerste mysterie voortgekomen is, en die de Pistis Sophia zal leiden.

LEES MEER OVER DE DRIE AANBEVOLEN BOEKEN OVER DE PISTIS SOPHIA