Deze website kwam in 2015 als eerste met een gratis Nederlandstalig online-programma voor de periode voorafgaand aan Pasen over de opstanding van de innerlijke mens (Spirituele Pasen) . Daarna gingen andere instanties ook dergelijke programma’s aanbieden. Het Nederlands Bijbelgenootschap kwam in 2019 met een digitaal leesplan voor de veertigdagentijd met de titel ‘op weg naar Pasen’, dat gebaseerd is op het Evangelie van Johannes (waarvan Johann Sebastian Bach de laatste hoofdstukken gebruikte voor zijn Johannes Passion). In 2020 bood het Nederlands Bijbelgenootschap voor de veertigdagentijd een digitaal leesplan aan dat gebaseerd is op het Evangelie van Mattheüs uit de Bijbel. (Bach heeft de laatste hoofdstukken daarvan gebruikt voor zijn Mattheüs Passion). Daarbij hoorde het gratis boekje ‘Overbruggen – 40 dagen tussen hemel en aarde. Daarover gaat dit artikel.

‘Overbruggen’ is een verzorgde uitgave van 64 bladzijden die aanspoort om het hele evangelie van Matteüs te lezen in de veertigdagentijd en de twee Paasdagen. Het programma begint op aswoensdag (2 maart 2022) en eindigt op tweede Paasdag 18 april 2022. Met uitzondering van Palmzondag en eerste Paasdag  zijn er geen teksten op de zondagen gedurende de veertigdagentijd. Op de plekken waar je de teksten voor de zondagen zou verwachten staan paginagrote zwart-wit foto’s van bruggen. Het thema is immers overbruggen.

In het woord vooraf schrijft directeur Rieuwerd Buitenwerf: ‘Steeds weer slaat Jezus in het evangelie van Mattheus een brug tussen het koninkrijk van de hemel en ons leven op aarde. Steeds weer laat hij zien dat die twee alles met elkaar te maken hebben. En steeds weer moedigt hij ons aan om ons leven in perspectief van het koninkrijk te plaatsen.’

De inleiding van ‘Overbruggen’ is een vraaggesprek met Samuel Lee, die in oktober 2019 is gekozen als Theoloog des Vaderlands. Bij die ‘functie’ hoort dat je gedurende een jaar een brug vormt tussen de theologie en de maatschappij. Lee is voorganger van een migrantenkerk en daarom beschouwt hij ‘bruggenbouwen’ als zijn dagelijkse werk.

De gekozen bijbelteksten in ‘Overbruggen’ zijn subliem, de bezinningsvragen zijn goed omdat ze aanzetten tot zelfreflectie, maar de korte dagelijkse overwegingen zullen waarschijnlijk door velen worden ervaren als oppervlakkig. De persoon van Jezus wordt vooral historisch benaderd en er wordt, zoals te verwachten was, voorbij gegaan aan de visie dat het oerchristendom het karakter had van een mysterieschool. Jezus wordt gepresenteerd als een bruggenbouwer. Dat is natuurlijk juist. Niet aan de orde komt dat Jezus een brug ís tussen hemel en aarde. Ook wordt er geen woord gerept over de innerlijke opdracht van te mens om een brug tussen hemel en aarde te wórden en te zíjn, om deel te gaan uitmaken van de hemelse hiërarchieën zoals vader Jakob die schouwde in zijn droom bij Bethel. De gekozen gedeelten uit de Bijbel staan niet in het boekje afgedrukt.

Wat houden de christelijke mysteriën in? Die vraag is niet zomaar kort te beantwoorden. De boeken Spirituele Kerst, Spirituele Pasen en Pinksteren en Mysteriën en uitdagingen van geboorte, leven en dood geven daarvan een indruk. Het innerlijke christendom of het gnostieke christendom wordt gekenmerkt door onder andere de woorden: connectie, regeneratie, universeel, christocentrisch, innerlijk weten en scholing. De structuur van het exegetisch essay van dr.  Bram Oudenampsen, bijbelwetenschapper bij het Nederlands Bijbelgenootschap, biedt een uitstekende kapstok om iets over het innerlijk christendom te zeggen. De onderwerpen staan er allemaal in, maar er is wel enig redigeerwerk nodig om de bedoelde blijde boodschap over te dragen. Hieronder volgt een aangepaste tekst.

AFGESTEMD OP DE HEMEL

Hemel en aarde komen bij elkaar in de nieuwe ziel die in de mens geboren kan worden, en die wordt gesymboliseerd door Jezus. Vanaf het begin van zijn evangelie maakt Mattheüs dit duidelijk: dit is Immanuël, God ín ons. De mens die de innerlijke opdracht aanvaardt een brug te worden en te zijn tussen aarde en hemel blijkt de basis te zijn voor de rest van het evangelie. In Jozef de timmerman ontmoeten we de gereinigde persoonlijkheid die met hulp van de krachten van God deze brug bouwt. Die brug is Jezus in de mens, de nieuwe bezieling die niet uit de wil van een man, maar uit God geboren is.

Het is belangrijk dat Jezus in ons wordt geboren, want Israël – dat is het volk van God of alle wereldburgers die ernaar streven bewust te leven vanuit hun diepste kern – kan wel een aantal stevige bruggen gebruiken zodat het licht van den hoge kan neerdalen in onze laagfrequente velden. De vibratiekloof tussen het koninkrijk der hemelen en het rijk van deze wereld kun je niet zomaar overbruggen. De toestand van bewustzijnvernauwing waarin je leeft is te vergelijken met ziek zijn. Jezus benoemt die toestand als ziende blind, horende doof en lopende lam. Je kunt pas volwaardig deelnemen aan het leven in de Geest als je in de ruimste zin van het woord geheeld of geheiligd bent. Dat is geen gemakkelijke opgave want je zit gevangen in the matrix, en de heersers van deze wereld en de geestelijke boosheden in de lucht willen je in hun greep houden levensenergie aan je te kunnen blijven onttrekken.

Als je Jezus navolgt, dus wilt luisteren naar je diepste innerlijk stem, zullen de tegenstellingen die je in jezelf en in je omgeving ervaart spanningen veroorzaken. Matteüs vertelt hoe je op basis van het nieuwe bewustzijn, Jezus in jezelf, een begin maakt met het overbruggen en oplossen van die tegenstellingen in jezelf.

Je kunt grote theologische woorden geven aan de verhalen over Jezus uit de Bijbel. Bijvoorbeeld dat de historische Jezus door zijn leven en offer de Christuskracht beschikbaar maakt voor de gehele mensheid, en zo de transformatie van jezelf en de samenleving mogelijk maakt. Die grote woorden verdient dit verhaal ook absoluut.

Maar je hoeft geen theoloog te zijn om om in te zien hoe de innerlijke Jezus dit doet: het gaat om het deel krijgen aan een hogere bewustzijnsstaat die in hele kleine dingen tot uiting komt. Matteüs vertelt hoe Jezus, het nieuwe bewustzijn, aan tafel gaat met delen in onszelf die we verwerpelijk vinden, onze eigen schaduwkanten. Hoe Jezus in gesprek gaat met delen in onszelf die zich als autoriteit gedragen. Hoe hij het zieke in het eigen menselijke stelsel herkent en erkent. Jezus luistert naar de Stem van de Stilte temidden van het lawaai en de storm op de academische zee.

Het delen en eten van zuivere voeding voor de ziel, het zonder oordeel en vanuit innerlijke liefde luisteren en kijken: kwetsbare, maar bevrijdende daden die in zichzelf geen bijzondere kracht lijken te bezitten. Maar juiste zulke kleine daden die voortvloeien uit een verlicht bewustzijn kunnen dus een impact hebben die levensveranderend is, die transformeert.  Matteüs vertelt dat waar Jezus mensen ontmoet, hij hen inspireert tot het gaan van een pad van spiritueel ontwaken, innerlijke groeien en persoonlijk vernieuwen. Die mensen ervaren dat zij gezien en gehoord worden door God, door de hemelse hiërarchieën, van wie zij kennis, liefde en daadkracht ontvangen op hun pad van ware menswording.

In het leven van Jezus wordt dus een begin gemaakt met het overbruggen van de kloof tussen aarde en hemel en daardoor ook met het overbruggen van spanningen in de samenleving. Dat nieuwe bewustzijn heeft veel vrouwelijke volgelingen (de menselijke ziel wordt in de meeste authentieke spirituele tradities gezien als vrouwelijk), herkent en erkent tollenaars en andere verdachte figuren in het persoonlijke menselijke stelsel. Juist daarom weten de krachten van deze wereld, gesymboliseerd door de Romeinen, hem te vinden. Hoe bouwt Jezus – dus het nieuwe, door de geest bezielde bewustzijn – al deze bruggen?

Belangrijk is de afstemming die Jezus zoekt met de hemel, dus de sferen van een hogere bewustzijnsstaat. In het Onze Vader zoals Matteüs het weergeeft, wordt dit kernachtig verwoord in Jezus’ vraag of Gods wil op de aarde net zo vorm mag krijgen als in de hemel, volgens het hermetische principe zo boven, zo beneden. Met andere woorden: dat de idealiteit, de vitaliteit en de realiteit van het koninkrijk van de hemel zich op aarde zal mogen weerspiegelen, dat hij zelf zo’n spiegel zal mogen zijn. Die afstemming is cruciaal voor Jezus en bepaalt alles. Die afstemming maakt verbinding met de Bron mogelijk zodat alles en allen kunnen worden geheiligd.

Eén keer bidt Jezus een gebed dat sterk lijkt op het Onze Vader: zijn gebed in Getsémané. Hij is bang en verdrietig omdat hij weet dat hij binnenkort een moeilijke weg moet gaan’. Hij bidt: ‘Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik wil, maar zoals u het wilt’ (Matteüs 26:39). Hij zal dit gebed daarna nog tweemaal herhalen. Ook hier, zelfs in een heel moeilijke en benarde situatie, stemt hij zijn eigen wil af op die van zijn hemelse Vader. Hiermee zet Jezus de boel op scherp. Hij wist dat het liefhebben van zijn vijanden hem alles zou kosten. Dat radicale liefde een grote prijs heeft. Dat het bouwen van een brug soms ten koste gaat van letterlijk alles. Jezus laat zien dat hij dat ervoor over heeft. Zelfs zijn eigen leven. 

Als je de Jezus in jezelf wilt volgen, voltrekken de diep-symbolische verhalen uit de evangeliën zich in jouw leven. Dan bouw je de brug in jezelf, dan word je een levende verbinding tussen aarde en hemel. Ook in de gehele wereld van nu zijn er heel hard mensen nodig die dit werk van zelfvrijmetselarij op zich nemen. 

Maar het begint altijd klein en onder de radar. Het leren kennen en waarderen van levensbeschouwingen van je naasten. Jezelf niet langer laten beroven van je levensenergie door teveel aandacht te schenken aan het ‘nieuws’ in de kranten en andere media. Gezamenlijk voeding voor de ziel tot je nemen in een nieuwe gemeenschap van gelijkgezinden die het smalle pad daadwerkelijk bewandelen. Juist in dergelijke kleine en ogenschijnlijk onbetekende handelingen schuilt een grote kracht.

Het gaat er niet om dat je in jezelf een prachtige brug bouwt waardoor je een comfortabel leven krijgt. Zelfs als je bent als een plank over een sloot, bied je medemensen een mogelijkheid om de andere oever te bereiken. Ongetwijfeld zul je in het bedoelde proces van zelfwerkzaamheid vaak uitglijden en boos, ontmoedigd en teleurgesteld worden. Dat is inherent aan het vernieuwingsproces dat zich in je wil voltrekken. Misschien lukt het je niet om in dit leven verschillen en afstanden te overbruggen. Besef dat dat je door je zuiver streven wel zaden zaait die in een volgende incarnatie van het onsterfelijke menselijke stelsel waarin jij nu als persoonlijkheid woont, je microkosmos, kunnen ontkiemen en kunnen uitgroeien tot vruchtdragende levensbomen.

Laat je hierin bemoedigen door de belofte waar het Evangelie van Matteüs mee eindigt. Als Jezus na zijn opstanding met de leerlingen op een berg in Galilea staat, zegt hij dat hij alle macht heeft gekregen in de hemel en op de aarde. En Jezus koppelt er een belofte aan: ‘Houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld’.

Zo eindigt het evangelie waar het mee begon. Jezus is Immanuël, God in ons, op basis waarvan we kunnen transformeren tot een brug tussen hemel en aarde.

BIJBELLEESROOSTER VOOR DE VEERTIGDAGENTIJD 2022, voorzien van korte citaten uit de Bijbel (uit de Herziene Statenvertaling).

1. woensdag 2 maart 2022: Matteüs 1:1-25 – Zie, de maagd zal zwanger worden en een zoon baren, en u zult hem de naam Immanuël geven; vertaald betekent dat: God in ons. (Mattheüs 1:23)
2. donderdag 3 maart 2022: Matteüs 2:1-23 – En u, Bethlehem, land van Juda, bent beslist niet de minste onder de vorsten van Juda, want uit u zal de leidsman voortkomen die mijn volk Israël weiden zal. (Mattheüs 2:6)
3. vrijdag 4 maart 2022: Matteüs 3:1-17 – In die dagen trad Johannes de Doper op en hij predikte in de woestijn van Judea, en zei: Bekeer u, want het koninkrijk der hemelen is nabijgekomen. (Matteüs 3:1-2)
4. zaterdag 5 maart 2022: Matteüs 4:1-11 – Toen werd Jezus door de Geest weggeleid naar de woestijn om verzocht te worden door de duivel. (Mattheüs 4:1)
5. maandag 7 maart 2022: Matteüs 4:12-25 – En Jezus trok rond in heel Galilea, gaf onderwijs in hun synagogen en predikte het evangelie van het Koninkrijk, en hij genas elke ziekte en elke kwaal onder het volk. (Matteüs 4:23)
6. dinsdag 8 maart 2022: Matteüs 5:1-16 – Toen Jezus de menigte zag, ging hij de berg op, en nadat hij was gaan zitten, kwamen zijn discipelen bij hem. En hij opende zijn mond en onderwees hen. (Matteüs 5:1-2)
7. woensdag 9 maart 2022: Matteüs 5:17-48 – Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen. (Matteüs 5:17)
8. donderdag 10 maart 2022: Matteüs 6:1-18 – Uw Vader, Die in het verborgene ziet, zal het u in het openbaar vergelden. (Matteüs 6:4)
9. vrijdag 11 maart 2022: Matteüs 6:19-34 en 7:1-5 – Maar zoek eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u erbij gegeven worden. (Matteüs 6:33)
10. zaterdag 12 maart 2022: Matteüs 7:6-29 – Toen Jezus deze woorden had geëindigd, gebeurde het dat de menigte versteld stond van Zijn onderricht, want Hij onderwees hen als gezaghebbende en niet zoals de schriftgeleerden. (Matteüs 7:28-29)
11. maandag 14 maart 2022: Matteüs 8:1-22 – Hij dreef de boze geesten uit met een enkel woord, en Hij genas allen die er slecht aan toe waren, opdat vervuld werd wat gesproken was door de profeet Jesaja toen hij zei: Hij heeft onze zwakheden op Zich genomen, en onze ziekten gedragen. (Matteüs 8:16-17)
12. dinsdag 15 maart 2022: Matteüs 8:23-34 en 9:1-8 – De mensen verwonderden zich en zeiden: Wat voor Iemand is Dit, dat zelfs de winden en de zee Hem gehoorzaam zijn? (Matteüs 8:16-17)
13. woensdag 16 maart 2022: Matteüs 9:9-34 – Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen tot bekering te roepen, maar zondaars. (Matteüs 9:17)
14. donderdag 17 maart 2022: Matteüs 9:35-38 en 10:1-15 – De oogst is wel groot, maar er zijn weinig arbeiders. Bid daarom tot de Heere van de oogst dat Hij arbeiders in Zijn oogst uitzendt. (Matteüs 9:37-38)
15. vrijdag 18 maart 2022: Matteüs 10:16-33 – Ieder dan die mij belijden zal voor de mensen, die zal Ik ook belijden voor Mijn Vader, Die in de hemelen is. (Matteüs 10:32)
16. zaterdag 19 maart 2022: Matteüs 10:34-42 en 11:1-6 – Blinden worden ziende en kreupelen kunnen lopen; melaatsen worden gereinigd en doven kunnen horen; doden worden opgewekt en aan armen wordt het evangelie verkondigd; en zalig is hij die aan mij geen aanstoot neemt. (Matteüs 11:4-6)
17. maandag 21 maart 2022: Matteüs 11:7-30 – Neem mijn juk op u, en leer van mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel (Matteüs 11:29)
18. dinsdag 22 maart 2022: Matteüs 12:1-21 – Maar als u geweten had wat het betekent: Ik wil barmhartigheid en geen offer, dan zou u de onschuldigen niet veroordeeld hebben. (Matteüs 12:7)
19. woensdag 23 maart 2022: Matteüs 12:22-50 – Stel dat de boom goed is, dan is ook zijn vrucht goed; of dat de boom slecht is, dan is ook zijn vrucht slecht. Want aan de vrucht wordt de boom gekend. (Matteüs 12:33)
20. donderdag 24 maart 2022: Matteüs 13:1-17 – Maar uw ogen zijn zalig omdat zij zien, en uw oren omdat zij horen. (Matteüs 13:16)
21. vrijdag 25 maart 2022: Matteüs 13:18-35 – Bij wie in de goede aarde gezaaid is, dat is hij die het Woord hoort en begrijpt, die ook vrucht draagt en voortbrengt, de één honderd-, de ander zestig-, en de ander dertigvoudig. (Matteüs 13:23)
22. zaterdag 26 maart 2022: Matteüs 13:18-35 – Bij wie in de goede aarde gezaaid is, dat is hij die het Woord hoort en begrijpt, die ook vrucht draagt en voortbrengt, de één honderd-, de ander zestig-, en de ander dertigvoudig. (Matteüs 13:23)
23. maandag 28 maart 2022: Matteüs 14:1-21 – En toen Jezus uit het schip ging, zag hij een grote menigte, en hij was innerlijk met ontferming bewogen over hen en genas hun zieken. (Matteüs 14:14)
24. dinsdag 29 maart 2022: Matteüs 14:22-36 en 15:1-9 – Petrus antwoordde hem en zei: heer, als u het bent, geef mij dan bevel over het water naar u toe te komen. (Matteüs 14:28)
25. woensdag 30 maart 2022: Matteüs 15:10-31 – Niet wat de mond ingaat, verontreinigt de mens niet; maar wat de mond uitkomt, dat verontreinigt de mens. (Matteüs 15:11)
26. donderdag 31 maart 2022: Matteüs 15:32-39 en 16:1-12 – De aanblik van de lucht weet u wel te onderscheiden, en kunt u de tekenen van de tijden niet onderscheiden? (Matteüs 16:3)
27. vrijdag 1 april 2022: Matteüs 16:13-28 – Hij zei tegen hen: Maar u, wie zegt u dat Ik ben?Simon Petrus antwoordde en zei: U bent de Christus, de Zoon van de levende God. (Matteüs 16:15-16)
28. zaterdag 2 april 2022: Matteüs 17:1-27 – Een lichtende wolk overschaduwde hen; en zie, een stem uit de wolk zei: Dit is mijn geliefde zoon, in wie ik mijn welbehagen heb; luister naar hem! (Matteüs 17:5)
29. maandag 4 april 2022: Matteüs 18:1-20 – Wie zich dan zal vernederen als dit kind, die is de belangrijkste in het Koninkrijk der hemelen. (Matteüs 18:4)
30. dinsdag 5 april 2022: Matteüs 18:21-35 – Toen kwam Petrus naar Hem toe en zei: Heer, hoeveel keer zal mijn broeder tegen mij zondigen en ik hem vergeven? Tot zevenmaal toe?Jezus zei tegen hem: Ik zeg u: niet tot zevenmaal, maar tot zeventig maal zevenmaal. (Matteüs 18:21-22)
31. woensdag 6 april 2022: Matteüs 19:1-15 – Jezus zei: Laat de kinderen begaan en verhinder hen niet bij mij te komen, want voor zodanigen is het koninkrijk der hemelen. (Matteüs 19:14)
32. donderdag 7 april 2022: Matteüs 19:16-30 – Toen Zijn discipelen dit hoorden, stonden zij versteld en zeiden: Wie kan dan zalig worden? Maar Jezus keek hen aan en zei tegen hen: Bij de mensen is dat onmogelijk, maar bij God zijn alle dingen mogelijk. (Matteüs 19:25-26)
33. vrijdag 8 april 2020: Matteüs 22:1-16 – Zo zullen de laatsten de eersten zijn, en de eersten de laatsten; want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren. (Matteüs 20:16)
34. zaterdag 9 april 2020: Matteüs 22:17-34 – … zoals ook de zoon des mensen niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen, zijn ziel te geven tot een losprijs voor velen.. (Matteüs 20:28), zondag 5 april 2022: Matteüs 21:1-17 – Zeg tegen de dochter van Sion: Zie, uw Koning komt tot u, zachtmoedig en gezeten op een ezelin en een veulen dat een jong van een jukdragende ezelin is. (Matteüs 20:5)
35. maandag 11 april 2022: Matteüs 21:18-46 en 22:1-46 – De steen die de bouwers verworpen hadden, die is tot een hoeksteen geworden; dit is door de Heer geschied, en het is wonderlijk in onze ogen? (Matteüs 21:42)
36. dinsdag 12 april 2022: Matteüs 23:1-39 en 24:1-51 – De hemel en de aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen zeker niet voorbijgaan. (Matteüs 24:35)
37. woensdag 13 april 2022: Matteüs 25:1-46 en 26:1-16 – Wees dan waakzaam, want u weet de dag en ook het uur niet waarop de zoon des mensen komen zal. (Matteüs 25:13)
38. witte donderdag 14 april 2022: Matteüs 26:17-75 – Ik zeg u dat Ik van nu aan van de vrucht van de wijnstok niet zal drinken tot op de dag wanneer Ik die met u nieuw zal drinken in het Koninkrijk van Mijn Vader. (Matteüs 26:29)
39. goede vrijdag 15 april 2022: Matteüs 27:1-61 – Ongeveer op het negende uur riep Jezus met een luide stem: Eli, Eli, lama sabachtani? Dat betekent: mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten? (Matteüs 27:46)
40. stille zaterdag 16 april 2022: Matteüs 27:62-66 – Zij gingen erheen en beveiligden het graf met de wacht, nadat zij de steen verzegeld hadden. (Matteüs 27:66)

Paaszondag 17 april 2022: Matteüs 28:1-15 – Hij is hier niet, want Hij is opgewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kom, zie de plaats waar de Heer gelegen heeft. (Matteüs 28:6)

Paasmaandag 18 april 2022: Matteüs 28:16-20 – En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. (Matteüs 28:20)

BESTEL BIJBEL, HERZIENE STATENVERTALING