Uitgeversconcern VBK Media heeft de organisatie van de jaarlijkse Maand van de spiritualiteit overgenomen. Daaronder valt ook de verkiezing van het beste spirituele boek (van VBK Media). ‘De kracht van rust’ van Mirjam van der Vegt kwam als winnaar uit de bus. Een vakjury van vijf personen heeft zes spirituele boeken uit 2020 geselecteerd uit fondsen van drie imprints die eigendom zijn van VBK Media: Ambo-Anthos, Kok Boekencentrum en Uitgeverij Ten Have. Teneinde vast te stellen wat het beste spirituele boek van VBK media wordt, werd het publiek uitgenodigd om van 15 t/m 31 januari 2021 te stemmen via de website maandvandespiritualiteit.nl . Hieronder volgen eerst beschrijvingen van de zes genomineerde boeken. Daarna wordt ingegaan op de achtergronden en de historie van de Maand van de spiritualiteit.
ZES GESELECTEERDE SPIRITUELE BOEKEN VOOR DE VERKIEZING:
HET BESTE SPIRITUELE BOEK 2021 VAN VBK MEDIA
LEES MEER OVER DE KRACHT VAN RUST
De kracht van rust – 8 tegendraadse lessen over werk en het goede leven, door Mirjam van der Vegt
Mirjam van der Vegt laat in 8 tegendraadse lessen zien wat rust nemen met ons lichaam en geest doet. Rust verhoogt de kwaliteit van ons werk en leven aanzienlijk. Van der Vegt laat met de inspirerende verhalen van o.a. rapper Typhoon, bergbeklimmer Katja Staartjes en bisschop Ancelimo zien dat je in goed gezelschap verkeert wanneer je even gas terugneemt.
De jury: ‘Acht tegendraadse lessen die je laten inzien wat rust nemen doet met je gezondheid. Praktisch, verdiepend en nodigt uit tot zelfreflectie. Het boek wijst je de weg naar een mindset die innerlijke rust brengt en daarmee relativering, focus en overzicht.’
LEES MEER OVER HET VERLANGEN NAAR ZIN
1. Het verlangen naar zin – de zoektocht naar resonantie in de wereld, door Hans Alma
In ‘Het verlangen naar zin. De zoektocht naar resonantie in de wereld’ toont hoogleraar Hans Alma het belang van verbeelding in zingeving en levensbeschouwing. Ieder mens verlangt naar een zinvol en waardevol leven. We geven daar op eigen manier vorm aan in onze seculiere samenleving. Maar waar komt dat verlangen naar zin en waarde vandaan? Hoe kunnen we erover met elkaar in gesprek gaan? Kunnen levensbeschouwelijke tradities ons zoeken naar zin nog verrijken?
Het verlangen naar zin biedt een nieuwe visie op zingeving en levensbeschouwing. De nadruk ligt op het aandachtig en verbeeldingsvol onderzoeken wat de wereld te bieden heeft. Een zinvol bestaan wordt mogelijk waar we afstemmen op de unieke waarde van wat ons omringt. Met voorbeelden uit de kunst, literatuur en filosofie maakt Hans Alma duidelijk hoe we dat kunnen doen.
Uit het voorwoord van Edel Maex, psychiater en zenleraar: ‘Hans Alma gaat op zoek naar wat bestaan zinvol kan maken. Ze gaat niet op zoek naar oude of nieuwe systemen maar naar het gewone, naar datgene wat mensen altijd al gedaan hebben. En ze gaat op zoek naar woorden, vaak dagelijkse woorden, herkenbare woorden.’
De jury: ‘Een origineel en intelligent boek over de kracht van verbeelding. Waar komt het diepe, menselijke verlangen naar zin en waarde vandaan? Wat maakt het leven de moeite waard? Hans Alma schrijft met veel kennis, wat het boek diepgang en gewicht geeft, maar ze schuwt het persoonlijke niet. Een sterke vrouw, een wijs boek.’
LEES MEER OVER WIJZEN NAAR DE MAAN
Wijzen naar de maan – over de zoektocht naar verlichting in het dagelijks leven, door Jan Geurtz
In ‘Wijzen naar de maan’ toont Jan Geurtz hoe we via liefde en lijden bewuster kunnen leven naar onze natuurlijke staat van Zijn. Verslaafd aan liefde 2.0. Wijzen naar de maan van Jan Geurtz is een verzameling boeiende, ontroerende en gedeeltelijk autobiografische verhalen die laten zien hoe spiritualiteit in een gewoon mens kan ontwaken en zich vervolgens kan ontwikkelen. Hoe leer je vanuit een nieuw perspectief te kijken naar je emotionele problemen? Een nieuw boek van Jan Geurtz over de spirituele zoektocht in het leven van alledag.
In zijn eerdere boeken, waaronder de bestseller Verslaafd aan liefde, geeft Jan Geurtz een heldere beschrijving van zijn spirituele visie op onszelf en de werkelijkheid. In dit nieuwe boek gaat hij een stap verder. Geurtz toont dat we via liefde en lijden bewuster kunnen toeleven naar de ultieme realisatie van de werkelijkheid, de non-duale verbondenheid van alles, onze natuurlijke staat van Zijn. Eeuwenoude boeddhistische beeldspraak vergelijkt ons bewustzijn met de afzonderlijke weerspiegelingen van de maan in elke vijver, plas of rivier op aarde.
De verhalen in Wijzen naar de maan – geïnspireerd op Dzogchen, Tantra en Advaita – zijn als vingers die wijzen naar de echte maan, het oorspronkelijk zelf-gewaarzijn waar ons ogenschijnlijk afgescheiden ego-bewustzijn een afspiegeling van is.
De jury: ‘Jan Geurtz laat zien dat spiritualiteit niet iets is waar je alleen over praat en denkt, maar iets wat we moeten beoefenen in het leven van alledag. Hij schrijft vanuit eigen ervaring, wat een menselijk gezicht geeft aan oude, spirituele wijsheden over lijden en liefde. Doorleefd en authentiek, informatief en inspirerend.’
LEES MEER OVER DE JONGEN, DE MOL, DE VOS EN HET PAARD
BESTEL DE JONGEN, DE MOL, DE VOS EN HET PAARD
De jongen, de mol, de vos en het paard, door Charlie Mackesy, vertaald door Arthur Japin
‘De jongen, de mol, de vos en het paard’, vertaald door Arthur Japin, is een prachtig verhaal van Charlie Mackesy over vriendschap, liefde en jezelf zijn. ‘Wat wil jij worden als je groot bent?’ vroeg de mol. ‘Lief,’ zei de jongen. ‘De jongen, de mol, de vos en het paard’ van Charlie Mackesy is een moderne fabel voor jong en oud. De 100 illustraties en de poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen de jongen en de drie dieren. De universele lessen die ze samen leren zijn stuk voor stuk levenswijsheden. De Nederlandse editie van ‘The Boy, the Mole, the Fox and the Horse’ is prachtig vertaald door Arthur Japin, waardoor de teksten nog dichterbij komen. Een moderne klassieker, die je kijk op het leven verandert.
De jury: ‘Een boek met weinig tekst – liefdevol vertaald door Arthur Japin – en daardoor misschien een wat vreemde eend in de bijt, maar beeldschoon voor het oog dankzij de prachtige illustraties. Een boek dat troost en innerlijke rust geeft en spirituele levenslessen toegankelijk maakt voor een groot publiek.’
De lege hemel – over eenzaamheid, door Marjan Slob
De lege hemel van Marjan Slob, een van Nederlands interessantste filosofen, gaat over een groter wordend maatschappelijk probleem: eenzaamheid. De lege hemel van Marjan Slob is een kleine filosofie van de eenzaamheid. Het woord ‘eenzaamheid’ zingt rond. Bezorgde beleidsmakers nemen maatregelen om de eenzaamheid onder geïsoleerde hoogbejaarden en gamende jongeren te ‘bestrijden’. Het begrip zelf wordt echter maar weinig onderzocht.
In haar nieuwe boek doet filosoof Marjan Slob dat wel. Ze presenteert ‘eenzaamheid’ als het droevige gevoel dat je krijgt wanneer je een tekort aan verbondenheid ervaart. Slob ziet eenzaamheid echter ook als een verschijnsel dat belangrijke menselijke talenten aan het licht brengt. Wanneer je eenzaam bent, lijd je immers aan wat er níét is, en dat getuigt van zelfreflectie en voorstellingsvermogen.
Met lichte toets bespreekt Slob grote denkers als Blaise Pascal, Daniel Dennett en Simone de Beauvoir. Inzichten in de menselijke conditie vult zij aan met voorbeelden uit romans, films en popliedjes. Heel precies legt ze verrassende verbanden tussen eenzaamheid, podiumvrees, maskers, selfies, ruimtereizen en getut op dames-wc’s. Met David Bowie als gids die weet hoe je kunt spelen met je onvermijdelijke verlorenheid.
De jury: ‘Een sprankelend en eigenzinnig boek over eenzaamheid. Een actueel thema is verrassend veelzijdig uitgewerkt, met zowel oog voor de heilzame werking van eenzaamheid als de schaduwkant van isolatie. Soepel en aantrekkelijk geschreven. Eenzaamheid is een talent, dat je bovendien kunt ontwikkelen, dat blijkt wel uit dit boek. Het verdient vele lezers.’
LEES MEER OVER SOCRATES OP SNEAKERS
Socrates op sneakers – filosofische gids voor het stellen van goede vragen, door Elke Wiss
In Socrates op sneakers leert Elke Wiss de kunst van het vragenstellen aan de hand van Socrates en andere beroemde filosofen, zodat we gesprekken voeren die leiden tot verdieping en verbinding. Met Socrates op sneakers tackelt praktisch filosoof Elke Wiss de kunst van een goed gesprek. In een tijd waarin iedereen door elkaar roeptoetert en meningen al snel dezelfde waarde als feiten krijgen, is de verbinding vaak ver te zoeken. We proberen de ander eerder te overtuigen van ons gelijk dan dat we samen op zoek gaan naar wezenlijke antwoorden. Veel van onze gesprekken hebben daardoor meer weg van een debat dan van een dialoog. We praten liever dan dat we luisteren, voor vragen stellen hebben we geen tijd. En toegeven iets niet te weten is al helemaal geen optie. Hoe mooi zou het zijn als je op elk moment en in iedere situatie weet hoe je precies díé vraag stelt die leidt tot een goed gesprek?
In Socrates op sneakers leert Elke Wiss je hoe je dat doet. Met Socrates en andere filosofen als bron van inspiratie laat zij zien waarom we zo slecht zijn in het stellen van goede vragen, én hoe we er beter in worden. Socrates op sneakers leert je de vaardigheden die nodig zijn om die vragen te stellen die verrassen en aan het denken zetten. Zodat we gesprekken voeren die leiden tot verdieping en verbinding. Met een ander, én met jezelf.
De jury: ‘Een goed gesprek voeren is een kunst, die in digitale tijden verloren lijkt te gaan. Dit boek geeft concrete handvatten om goed naar elkaar te leren luisteren en brengt op een heel laagdrempelige manier oude inzichten naar een nieuw, breed publiek. Praktisch, helder en bovendien van waarde in een tijd van polarisering.’
ACHTERGRONDEN EN HISTORIE VAN DE MAAND VAN DE SPIRITUALITEIT
Het karakter van de jaarlijkse maand van de spiritualiteit is in de afgelopen vijftien jaar sterk veranderd: van een breed gedragen idealistisch inititief naar een commerciële campagne van één uitgeefconcern. Sinds 2021 is de organisatie helemaal in handen van VBK media. Toen in 2012 de organisatie overging naar CPNB (Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek) kwam de nadruk te liggen op het stimuleren van de verkoop van spirituele boeken en werd de verkiezing van het beste spirituele boek georganiseerd. Die verkiezing is altijd een farce geweest omdat de ‘verkiezing’ zodanig werd gemanipuleerd dat vooral de boeken die naar verwachting het beste verkopen in de kijker werden gezet.
In november 2007 werd voor het eerst de week van de spiritualiteit gehouden. Het was een breed gedragen idealistisch initiatief dat breed werd gedragen en getrokken werd door met name KRO, uitgeverij Ten Have en dagblad Trouw. Al vrij snel werd de week van de spiritualiteit de maand van de spiritualiteit. In 2012 was er geen maand van de spiritualiteit en kwam de organisatie in handen van CPNB (Stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse boek) In 2013 werd de maand verschoven naar januari. Alle jaarlijkse campagnes werden gekenmerkt door een thema en een essay van een bekende schrijver. Alle personen en organisaties die affiniteit hadden met spiritualiteit en/of het thema werden uitgenodigd om aan te haken met eigen initiatieven in de vorm van bijvoorbeeld evenementen, die op de agenda van de website van de maand van de spiritualiteit werden aangekondigd.
In 2020 was er geen maand van de spiritualiteit en nam VBK Media de organisatie over. In de maand van de spiritualiteit 2021 is er geen jaarthema meer en derden worden niet meer uitgenodigd om aan te haken. Een duidelijke verschraling van de campagne. In januari sprongen andere spelers in het ‘gat’ dat ontstond door het tijdelijk verdwijnen van de maand van de spiritualiteit. Zij lanceerden de Maand van de Bijbel. In 2021 wordt deze campagne gehouden van 24 januari tot en met 14 februari.
De jaarlijkse verkiezing van de maand van de spiritualiteit heet nog steeds ‘Het beste spirituele boek’. Een nauwkeuriger benaming zou misschien zijn: ‘Het best verkopende spirituele boek van VBK Media’. Een vakjury van vijf personen heeft zes spirituele boeken geselecteerd uit fondsen van drie imprints die eigendom zijn van VBK Media, waaronder Ambo-Anthos, Kok Boekencentrum en Uitgeverij Ten Have. Het publiek wordt uitgenodigd om van 15 t/m 31 januari 2021 te stemmen via de website maandvandespiritualiteit.nl . De maand van de spiritualiteit 2021 vond plaats van 1 februari t/m 28 februari.
VAKJURY 2021 VOOR DE VERKIEZING: HET BESTE SPIRITUELE BOEK 2021 VAN VBK MEDIA
- Jacobine Geel, tv-presentator van Jacobine op 2 en Op Adem
- Kitty Geerts, werkzaam bij boekhandel De Kler in Leidsenhage
- Eveline Helmink, hoofdredacteur magazine Happinez
- Jelle Hermus, oprichter van soChicken en schrijver van Beste Spirituele Boek 2018
- Olaf Tichelaar, boekverkoper bij boekhandel Kramer & van Doorn in Zeist
KERNGEGEVENS DE MAAND VAN DE SPIRITUALITEIT
- 2007 – Thema: Hartstocht – Essay: Anselm Grün, Leven met spiritualiteit
- 2008 – Thema: Mijn betere ik – Essay: Huub Oosterhuis, Jij die mij ik maakt
- 2009 – Thema: Wortel schieten – Essay: Kluun: God is gek, de dictatuur van het atheïsme
- 2010 – Thema: Tijd maken – Essay: Joke Hermsen, Windstilte van de ziel
- 2011 – Thema: Leef! – Essay: Sophie van der Stap, Buiten spelen
- 2012 – geen maand van de spiritualiteit, organisatie naar CPNB
- 2013 – Thema: Stilte – Essay: Jan Mulder, Doodstil – Beste spirituele boek: Deepak Chopra: Spirituele oplossingen
- 2014 – Thema: Lichter leven – Essay: Arie Boomsma, Troost – Beste spirituele boek: Paul Loomans, Ik heb de tijd
- 2015 – Thema: Het gelukkige lichaam – Essay: Isa Hoes, Kompas – Beste spirituele boek: Hannah Cuppen, Liefdesbang
- 2016 – Thema: Werk in evenwicht – Essay: Ben Tiggelaar, Mooi werk – Beste spirituele boek: Inez van Oord, Als jouw leven een cirkel is waar sta je dan?
- 2017 – Thema: Compassie – Essay: Rosita Steenbeek, Heb uw vijanden lief – Beste spirituele boek: Ignaas Devisch, Rusteloosheid
- 2018 – Thema: Opnieuw beginnen – Essay: Daphne Dekkers, Sterrenstof – Beste spirituele boek: Jelle Hermus, Steeds leuker
- 2019 – Thema: Aandacht – Essay: Stine Jensen, Eerste liefde – Beste spirituele boek: Christa Anbeek, Voor Joseph en zijn broer
- 2020 – geen maand voor de spiritualiteit, organisatie naar VBK Media
- 2021 – Thema: geen – Essay: Giel Beelen, Kurukuru – Beste spirituele boek van VBK Media: Mirjam van der Vegt, De kracht van rust, 8 tegendraadse lessen over werk en het goede leven
