BESTEL HET BOEKJE SPOOR VAN LICHT
Wil je al wandelend iets ontdekken van diepere lagen van het geestelijke leven in de geschiedenis van de noordwestelijke Amsterdamse binnenstad ? Doe dan de stadswandeling ‘Spoor van licht’ en neem kennis van wetenswaardige verhalen over bevlogen Amsterdammers die een spoor van licht hebben nagelaten, soms zichtbaar maar meestal onzichtbaar. Je kunt de wandeling op eigen gelegenheid doen aan de hand van het boekje ‘Spoor van licht’.
Amsterdam heeft een rijke spirituele geschiedenis. De bloeiende culturele stad was vanaf de zeventiende eeuw een toevluchtsoord voor mensen die in andere landen vanwege hun opvattingen werden vervolgd. Het was een ideale plek voor filosofen, schrijvers, kunstenaars en anderen die de grootsheid van de geest en het licht van de ziel wilden uitdragen. Mensen van uiteenlopende levensbeschouwingen konden er in vrede met elkaar leven en sommigen kregen er inspiratie voor belangwekkende creaties.
BESTEL HET BOEKJE SPOOR VAN LICHT
Een groep vrienden van de School van het Rozenkruis heeft de wandelroute uitgestippeld en uitgewerkt. Zij kozen 29 onderwerpen die hen persoonlijk aanspraken en beschrijven die in het goed toegankelijke en mooi vormgegeven boekje met de titel Spoor van Licht – een wandeling door het hart van Amsterdam – route 1.
Het boekje besteedt aandacht aan personen, gebouwen en gevelstenen die allemaal op hun eigen wijze iets zeggen over het licht dat in alles en iedereen verborgen ligt. Dat licht is niet zichtbaar met het gewone oog, maar het kan door ieder mens die er voor open staat op een of andere manier ervaren of geproefd worden.
Je kunt de stadswandeling zelfstandig lopen aan de hand van het boekje, maar het is ook mogelijk om deel te nemen aan een wandeling die meerdere malen per jaar wordt georganiseerd door Stichting Rozenkruis.
De georganiseerde wandeling begint met ontvangst in het fameuze huis met de hoofden, de Embassy of the Free Mind in het hart van Amsterdam op het adres Keizersgracht 123, en duurt in totaal twee uur. De kosten bedragen 20,00 euro per persoon en worden contant aan de zaal voldaan. Ruim één week van te voren aanmelden is noodzakelijk in verband met de beperkte capaciteit. Na een welkomstwoord en een beeldpresentatie gaan de deelnemers op pad met een gids die hen rondleidt en inlicht over plekken die spiritueel-historisch interessant zijn.
De Amsterdamse stadswandeling ‘Spoor van licht’ voert niet langs Rozengracht 184, de plek waar de laatste woning van de wereldberoemde schilder Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606-1669) heeft gestaan, maar is een facultatief ‘uitstapje’ dat wordt beschreven. Deze ‘meester van het licht’ vond zijn laatste rustplaats in de Westerkerk, die wel deel uitmaakt van een wandeling.
In de Westerkerk en ook wel in de in de wandeling opgenomen ronde Lutherse kerk werd nogal eens gepreekt door professor Arnold Hendrik de Hartog (1869-1938) die van 1917 t/m 1931 predikant was voor de Nederlands Hervormde kerk in de Watergraafsmeer. Als hij voorging, zaten de kerken stampvol. Jan van Rijckenborgh (1896-1968, fakkeldrager van het Rozenkruis 21) en zijn oudere broer Zwier Willem Leene (fakkeldrager van het Rozenkruis 20), oprichters van de School van het Rozenkruis, woonden veel van zijn diensten bij omdat zij geïnspireerd werden door deze bevlogen theoloog, die één van de oprichters was van de Internationale School voor Wijsbegeerte in Amersfoort in 1916. De Hartog was een bewonderaar van de geschriften van de protestantse Duitse mysticus Jacob Boehme (1575-1624, fakkeldrager van het Rozenkruis 7) die al vanaf in de zeventiende eeuw in Amsterdam werden gedrukt en uitgegeven. In Amsterdam was vrijheid van drukpers.
Een unieke boekenverzameling op het gebied van mystiek, kabbalah, alchemie en rozenkruiserij is aan te treffen in de internationaal vermaarde Bibliotheca Philosophica Hermetica, die ook deel uitmaakt van de wandeling en die bezocht wordt door onderzoekers vanuit de hele wereld, mede omdat er zich vele unieke manuscripten en zeldzame esoterische boeken in de collectie bevinden.
De gevelsteen van de Bibliotheca Philosophica Hermetica is geplaatst door de stichter van de Bibliotheek. J.R. Ritman. Voor hem is de broederschap van het Rozenkruis een ononderbroken bron van inspiratie en kracht geweest, wat dan ook in dit ‘zegel’, ontworpen door zijn echtgenote, is vastgelegd.
De Bibliotheca Philosophica Hermetica was jarenlang gevestigd op het adres Bloemgracht 19, maar is recent verhuisd naar het in Huis met de hoofden uit 1622, Keizersgracht 123. In 1634 werd het aangekocht door de zeer rijke ondernemer Louis de Geer. De naam ‘Huis met de hoofden’ verwijst naar zes beelden op de gevel, die pas door De Geer werden toegevoegd: drie mannen en drie vrouwen. Ze worden van links naar rechts aangeduid als Apollo met laurierkrans, Ceres met korenaren, Mercurius (vergelijkbaar met Hermes) met gevleugelde helm, vervolgens Minerva met gepluimde hem, Bacchus met wijnranken en Diana met een maansikkel in het haar.
Op de gevel is te lezen dat Jan Amos Komensky (1592-1670, fakkeldrager van het Rozenkruis 9), de Tsjechische hervormer en pansofist Comenius) van 1656-1670 in dit huis bescherming genoot van de familie de Geer en daar ook een tijd woonde. In deze periode vormde het huis een gastvrij ontmoetingspunt van vrijdenkers die in het tolerante Amsterdam een veilige haven vonden.
Comenius is één van de belangrijkste figuren die door de rozenkruis-idee die in de manifesten van de klassieke rozenkruisers uit Zuid-Duitsland. Hun gedachtegoed verwerkt hij in zijn geschriften zonder het Rozenkruis te noemen. Comenius woonde gedurende zijn tijd in Amsterdam (van 1656 tot circa 1667) voor het grootste deel op het adres Eglantiersgracht 62.
De wandeling ‘Spoor van licht’ gaat ook over de Egelantiersgracht. Op de gevel van nummer 50 is de gevelsteen ‘In liefde bloeiende’ te zien. Dat devies verwijst naar een van de bekendse en oudste rederijkerskamers die bekend staat al de Egelantier. Rederijkers waren mensen in verenigingsverband bij elkaar kwamen om uit te wisselen over gedichten en andere teksten. Bijna iedereen die zich met literatuur bezighield werd lid van een rederijkerskamer of was er nauw bij betrokken. De teksten die werden besproken konden overal over gaan, ook over dat wat nu wel mysteriewijsheid wordt genoemd en die werd uitgedragen in onder andere de manifesten van de klassieke rozenkruisers.
De afbeelding op moderne gevelsteen ‘In liefde bloeiende’ is gemaakt naar een gravure door Mattheus Merian in een 17e-eeuws geschrift van Robert Fludd (fakkeldrager van het Rozenkruis 6). Centraal staat een grote, rode roos met zeven bloembladen, op een stam die de vorm heeft van een kruis. Samen vormen ze een ‘rozenkruis’.
Van oudsher is de roos het symbool van de liefde. De essentie van liefde is ‘geven’, wat wel wordt uitgedrukt in de woorden boven de roos: ‘Dat rosa mel apibus’ of : ‘De roos geeft honing aan de bijen’. De roos heeft haar bloembladen wijd geopend , en de bijen, aangetrokken door haar geur, vinden in haar hart de kostbare nectar en bergen deze in de gouden bijenkorven, rechts van de roos. De bijen zoeken de nectar niet voor zichzelf, maar zetten de nectar om in honing, als voedsel en bouwstof voor velen. De liefde vermeerdert zich door zich weg te schenken.
In het boekje Spoor van licht – een wandeling door het hart van Amsterdam – wandelroute 1 komen de volgende 29 onderwerpen aan bod:
-
- LECTORIUM ROSICRUCIANUM
- MICHEL LE BLON
- WESTERKERK
- NOL DE HARTOG
- LUC DE HARTOG-MEYJES
- RENÉ DESCARTES
- REMBRANDTS LAATSTE WONING
- BIBLIOTHECA PHILOSOPHICA HERMETICA
- DRUKKERIJ BLAEU
- GEVELSTEEN DE EENHOORN
- GEVELSTEEN IN DE PELIKAAN
- TON RITMAN
- DUWAER & VAN GINKEL
- JOHANNES AMOS COMENIUS
- GEVELSTEEN IN LIEFDE BLOEIENDE
- QUAKERS
- HUIS MET DE HOOFDEN
- DE RODE HOED
- PIETER CORNELISZOON HOOFT
- JAN LUYKEN
- ANTOINETTE BOURIGNON
- CORNELIS PIETERZOON HOOFT
- RONDE LUTHERSE KERK
- NICO VAN SUCHTELEN
- MARTEN TOONDER
- MULTATULI – WOONHUIS
- SCHUILKERK DE ZON
- HENDRICK LAURENSZOON SPIEGHEL
- BEELD VAN MULTATULI