1 In het spoor van de gnosis
Dit boek biedt inzicht in zowel de eenheid als de verscheidenheid van de religies. Het eerste deel laat zien waarom de verschillen tussen de religies noodzakelijk zijn. Op ongeëvenaarde wijze legt de auteur de innerlijke structuur van de drie semitische religies bloot ter verklaring van het grote wederzijds onbegrip. Alleen de esoterie, niet de exoterie, kan de eenheid begrijpen. Hij belicht ook het verschil tussen de weg van de gnosis (d.w.z. bovenrationele kennis) en de weg van de liefde. De eenheid der religies komt vooral aan bod in het tweede deel, waar de gnosis gekarakteriseerd wordt als de taal van het Zelf, het goddelijke gemeenschappelijke Zelf, niet het individualistische zelf. Bijzonder indrukwekkend is het artikel waarin uitgebreid getoond wordt hoe het mogelijk is om overal in de dingen God te zien. Het laatste deel belicht de vaak verwaarloosde metafysische kant van het christendom en laat zo zien hoe het christendom past in de universele gnosis die gemeenschappelijk is aan alle religies. Frithjof Schuon (1907-1998) is een vooraanstaand auteur van de Sophia Perennis, een stroming die de eenheid van de religies metafysisch fundeert. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste denkers over spiritualiteit en religie.
BESTEL IN HET SPOOR VAN DE GNOSIS
2 Van het goddelijke naar het menselijke
In deze zienswijze is het de metafysica die de grondslag en de eenheid van alle religies vormt. Dan is het interessant te zien hoe Schuon zelf de metafysica uitdrukt, op zo’n manier dat de grote tradities (christendom, islam, hindoeïsme, boeddhisme, jodendom) daar allemaal in passen. Dit boek uit 1981 is zijn eerste dat bijna geheel aan metafysica is gewijd. In het eerste deel wordt de aandacht gevestigd op het wonder van het (dierlijke en menselijke) bewustzijn, en de consequentie hiervan: weerlegging van het materialistische wereldbeeld. Het tweede deel biedt, met behulp van begrippen als het Absolute, het Oneindige en het Volmaakte, een zeer beknopte formulering van de diepste werkelijkheid die onzichtbaar is maar wel in de wereld doorschijnt. In het derde deel wordt een mensbeeld geschetst dat de passage uit de Bijbel ‘De mens is geschapen naar Gods beeld en gelijkenis’ waarachtig eer aandoet. Schuon laat zien dat de mens niet alleen door zijn geest, maar ook door zijn lichaam zijn goddelijke kant manifesteert.
BESTEL VAN HET GODDELIJKE NAAR HET MENSELIJKE
3 Halteplaatsen van wijsheid – over religie en esoterie
In ‘Halteplaatsen van wijsheid’ legt Frithjof Schuon de wortels bloot van de impasse waarin de moderne cultuur terecht is gekomen. Deze inmiddels klassieke bundel essays verscheen voor het eerst in 1953 en wijst op het gevaar dat we bezwijken onder de druk van een dominant wetenschappelijk mens- en wereldbeeld, het kritisch rationalisme en het culturele relativisme, en daardoor niet langer open staan voor de symbolische kracht van religie. De essays van Schuon ontvouwen de diepere lagen van de grote wijsheidstradities op een manier die aansluit bij onze natuurlijke behoefte aan intelligente samenhang en begrip. Door een nagenoeg exclusieve nadruk op het ‘geloof ’ zijn deze aspecten lange tijd miskend en verwaarloosd. Schuon plaatst klassieke religieuze begrippen (openbaring, geloof, gebed,…) in een kader dat ons in staat stelt de schijnbare tegenstelling van metafysica (rede) en religie (geloof) te verzoenen. Hij maakt de lezer bewust van het feit dat ware religie naast het geloof ook een beroep doet op onze intelligentie en ons gevoel voor schoonheid.
BESTEL HALTEPLAATSEN VAN WIJSHEID
4 Gnosis, geloof en logica – over de rede en wat haar te boven gaat
Wanneer een soefi-meester en religie-expert zijn blik richt op filosofie, theologie en psychologie komen deze disciplines in een heel nieuw licht te staan. Omdat Frithjof Schuon als metafysicus geïnteresseerd is in de volledige werkelijkheid, geeft hij alles zijn rechtmatige plaats. De hoogste plaats komt toe aan God, Nirwana, Advaita of welke namen men voor het Absolute ook gebruikt. Het is niet omdat de hoogste waarheid boven alle woorden uitstijgt dat logica geen enkele rol van betekenis zou spelen, integendeel. In dit inmiddels klassieke werk komen o.a. aan de orde: de verhouding tussen geloof en gnosis, de rol die de logica op beide gebieden speelt, de verschillende niveaus van geloof, de vereiste eigenschappen voor gnosis, de waarde van godsbewijzen, de relatie tussen logica en mysterie, de ontmaskering van relativistische zienswijzen, de essentie en de waarde van de moraal, de metafysische visie op schoonheid.
BESTEL GNOSIS, GELOOF EN LOGICA
5 De innerlijke eenheid van de religies
In het huidige tijdperk van globalisering dringt de vraag naar de verhoudingen tussen de religies zich op. Sommigen menen dat de verschillen tussen de religies ze allemaal diskwalificeren. Anderen spreken over een soort eenheid van de religies, maar baseren dit slechts op een vaag gevoel. In het voorliggende boek is het thema van de eenheid en verscheidenheid der religies goed doordacht, en wel vanuit een consequent spiritueel gezichtspunt. Het werd na zijn eerste verschijning in 1948 weldra een onmisbare klassieker voor een ieder die zich serieus met dit thema wilde bezighouden. Volgens Schuon moet de eenheid van de religies niet in rituelen en leerstellingen worden gezocht, maar strikt genomen uitsluitend in het eindpunt van de spirituele weg die elke religie bevat. Deze weg houdt overal ter wereld in: een beteugeling en overwinning van het egoïsme om de hindernissen op te ruimen voor het hoogste inzicht of de hoogste liefde. Wie door gebed, meditatie of contemplatie in contact komt met de innerlijke kern van de eigen religie, verkrijgt ook begrip voor andere religies. Het boek bespreekt belangrijke thema’s als het verschil tussen uiterlijke en innerlijke religie, de waarde van de geloofsverbreiding, de cruciale functie van de sacrale kunst, de ontwikkeling van het monotheïsme in jodendom, christendom en islam en legt uit waarom het christendom in zekere zin meer verwant is aan boeddhisme dan aan islam.
LEES MEER OVER DE INNERLIJKE EENHEID VAN DE RELIGIES
BESTEL DE INNERLIJKE EENHEID VAN DE RELIGIES
LEES OVER DE DRIEJARIGE GRATIS ONLINE LEERGANG ‘EEUWIGE WIJSHEID NU!’