BESTEL OPGAAN IN OPENHEID

Het boek ‘Opgaan in openheid’ van Amoda Maa is een geschenk voor moeilijke tijden dat heel goed past bij de huidige periode van verandering en onzekerheid. Het is ‘een uitnodiging tot openheid’, en toont hoe ontwaakt leven gepaard gaat met de grenzeloze omarming van onze kostbare, rommelige menselijke ervaring in al haar subtiliteit en complexiteit – zowel de pijn als de vrolijkheid, zowel de verwarring als de helderheid – zonder je ermee te identificeren of haar te ontkennen. Dat is geen oefenpraktijk, maar onze natuurlijke staat van zijn. Het vormt de essentie van Amoda Maa’s onderricht: hoe je tegelijkertijd volkomen ontwaakt en volledig menselijk kunt zijn.

Het interesseert me niet hoe spiritueel je bent.
Wat ik wil weten is in hoeverre je bereid bent
een houding van openheid aan te nemen
als je tegenslag en verlies ervaart.
Amoda Maa

Amoda Maa is een spirituele leraar die een frisse benadering toevoegt aan de eeuwenoude zoektocht naar spirituele vrijheid. De kern van haar onderricht is een tijdloze waarheid met een grote relevantie voor deze tijd – voor hedendaagse zoekers die bereid zijn de ruwe rand op te zoeken waar spiritualiteit en menselijkheid elkaar ontmoeten.

‘Waar dit wijze boek ons aan herinnert, is dat ontwaakt leven gepaard gaat met de grenzeloze omarming van onze kostbare, rommelige menselijke ervaring in al haar subtiliteit en complexiteit – zowel de pijn als de vrolijkheid, zowel de verwarring als de helderheid – zonder je ermee te identificeren of haar te ontkennen. Die onvoorwaardelijke openheid is geen oefenpraktijk, het is onze natuurlijke staat van zijn, de wakkere ware natuur die ons eigen is, de tijdloze aanwezigheid die de werkelijkheid precies zo verwelkomt als ze is omdat ze in wezen niet los staat van alles wat zich voordoet. Amoda Maa heeft het bij het rechte eind belichaamd ontwaken is het naadloze samenvallen van vorm en leegte, menselijkheid en transcendentie, kwetsbaarheid en onverwoestbaarheid, die hier en nu bij elkaar komen – als jou!’

Stephan Bodian, leraar en auteur van Ontwaak en Voorbij de vorm.

BESTEL OPGAAN IN OPENHEID

INLEIDING – DE UITNODIGING TOT OPENHEID

‘Ik nodig je uit om niets af te wijzen, alles te verwelkomen en je over te geven aan de peilloze diepte van het open hart.’

In de afgelopen jaren ben ik in dialoog gegaan met spirituele zoekers – waarbij ik luisterde naar de ver­halen over uitdagingen en onduidelijkheden op de weg van het ontwaken, luisterde naar vragen over hoe je de heilige graal van de verlichting in bezit kan krij­gen, of hoe de wereld en het bijbehorende lijden over­ stegen kan worden, of hoe je vrede kunt vasthouden als je daar eenmaal een glimp van hebt opgevangen – en ben ik erachter gekomen dat er slechts één probleem ten grondslag ligt aan alle ogenschijnlijke kronkelwe­gen van de spirituele zoektocht: de weigering om het leven zonder weerstand tegemoet te treden. Op basis daarvan is mijn onderricht in de loop der jaren fijn geslepen tot de kernboodschap ervan: de uitnodiging om op te gaan in openheid. Opgaan in openheid – een losraken van de psychologische knoop van het ego – is de toegangspoort naar de vrijheid.

In het begin draaiden mijn dialogen met zoekers voornamelijk om persoonlijke zaken – hoe je vrede kunt vinden te midden van onstuimige emoties, hoe je moet omgaan met het conflict tussen de eisen van het dagelijks leven en de innerlijke zoektocht, hoe je moet omgaan met de angst voor het alleen­zijn als een intie­me relatie ten einde komt, enzovoorts.

Tegenwoordig hebben de dialogen onvermijdelijk ook betrekking op wereldse zaken – hoe je omgaat met je zorgen over een wereld in crisis, hoe je het ogenschijnlijk eindeloze lij­den van alle levende wezens een plaatsje kunt geven, of een collectief ontwaken de mensheid zou kunnen red­den, enzovoorts. Ik spreek dus voornamelijk over het wegvallen van een innerlijke wereld – de ineenstorting van psychologische structuren die een zelfidentiteit overeind houden die gebaseerd is op overgeërfde overtuigingen – maar ik spreek ook over de ineenstorting van een uiterlijke wereld.

Op persoonlijk niveau kan die ervaren worden als het wegvallen van de motivatie om verlangens en dromen na te jagen die je ooit koesterde, of de angst dat een partner of familielid je in de steek laat omdat die zich bedreigd voelt door je spirituele zoektocht, of dat je je baan verliest omdat die zijn nut heeft verloren. Op we­reldwijd niveau wordt die ineenstorting ervaren als de toenemende onrust in de wereld, politieke en econo­mische structuren die ons geen gevoel van veiligheid meer geven, chaotische weerpatronen die het leven op aarde bedreigen, en een algemene onzekerheid ten aanzien van onze toekomst als mensheid.

De uitnodiging tot openheid is weliswaar tijdloos – het is een wegwijzer naar de vrijheid die dwars door alle culturen, alle tijdperken en alle tradities heen loopt – maar ze is ook zeer tijdgebonden. Ons collectieve be­wustzijn laat een toenemende polarisatie zien die heeft geleid tot een toegenomen angst voor mensen met een andere wereldbeschouwing, maar vormt eveneens een weerspiegeling van de onderliggende macht van een egoïstisch bewustzijn dat bang is voor zijn eigen ondergang.

Landen verklaren elkaar de oorlog; het ego verklaart de oorlog aan het huidige moment. De oplossing voor zowel de innerlijke spanning van het egozelf en de uiterlijke spanning van de wereld is de bereid­heid om de discussie met dat wat is los te laten: om de werkelijkheid zonder weerstand onder ogen te zien. Die bereidheid tot loslaten betekent een stil gewaarzijn binnenvallen – ieder moment opnieuw. En het is aan ieder van ons om daar verantwoordelijkheid voor te ne­men.

Stil gewaarzijn is een onverdeelde staat van zijn waar­ in de droom van afgescheidenheid ten einde komt. Je valt dan in je ware natuur – in de oneindige stilte van bewustzijn die voorafgaat aan de geboorte van welke innerlijke of uiterlijke wereld dan ook. Alleen als we handelen vanuit die innerlijke stilte kan er sprake zijn van juist handelen in de wereld. Maar eerst moeten we bereid zijn onze wereld kwijt te raken.

De wereld – de innerlijke en de uiterlijke – is altijd bezig in te storten. Als we van heel dichtbij en nauw­keurig naar onze ervaring kijken, zien we dat iedere gedachte te vergelijken is met een druppel regen die in de oceaan valt, dat ieder gevoel te vergelijken is met een penseelstreek die vervaagt in het zonlicht, dat ie­dere ademhaling een vluchtige fluistering is. Net als een bloem die ontluikt tot de glorie van een tijdelijke bloem, is ook ons individuele leven een tijdgebonden bloei.

Misschien vormt de mensheid in zijn huidige manifestatie ook wel één bloem te midden van vele, bestemd om een bliepje in de kosmische tijd te zijn – een bloem die opbloeit en dan weer sterft om plaats te maken voor de volgende bloem. Zonder ons vast te klampen aan zekerheid of betekenis of hoop kunnen we het leven tegemoet treden zonder pogingen te doen het te redden, en kunnen we tot rust komen in iets wat veel dieper is dan de wisselvalligheid van het leven.

En alleen als we het leven vanuit het onbekende tegemoet treden – en dat is wat stilte in feite is, een onbekendheid met een open einde – kunnen we wer­kelijk luisteren naar wat waar is. En alleen de waarheid zal ons vrij maken.

Net als de meeste mensen trad ik de wereld altijd met angst tegemoet. Hoeveel er ook van me gehouden leek te worden in mijn relaties, hoeveel succes ik ook leek te hebben in mijn academische carrière, als een hon­gerige geest droeg ik een gapend gat van leegte met me mee dat erom vroeg met iets gevuld te worden. Dat ‘iets’ was soms eten of mooie jurken, en op andere mo­menten was het het vergaren van kennis (aanvankelijk wetenschappelijke kennis en later spirituele kennis) of het gevoel van hoop dat ik ontleende aan het lezen van zelfhulpboeken.

Natuurlijk verloste niets van dat alles me van mijn innerlijke leegte en werd die uiteindelijk zo ondraaglijk dat ik wilde sterven. Ik geloofde dat al­leen een fysieke dood het probleem van mijn menselijk bestaan zou oplossen, en verschillende keren deed ik een poging mezelf van het leven te beroven.

Het kostte me vele jaren om erachter te komen dat de oorzaak van mijn pijn de gevoelens waren waar ik een hekel aan had en die ik had begraven onder een berg van ontkenning. Woede, schaamte, pijn, verdriet… ze klopten allemaal aan de deur van mijn hart, maar lange tijd weigerde ik te luisteren en gaf ik er de voor­keur aan me te verschuilen in de ivoren toren van mijn geest. Uiteindelijk moest de dam wel breken en stortte mijn volmaakt opgebouwde innerlijke (en uiterlijke) wereld in elkaar. Het was het begin van een lange zoek­tocht waarin ik mijn identiteit ontrafelde, alle gevoe­lens ging verwelkomen en me openstelde voor het le­vende van het huidige moment.

INHOUDSOPGAVE

Dankwoord

Inleiding: De uitnodiging tot openheid
‘Ik nodig je uit om niets af te wijzen, alles te verwelkomen en je over te geven aan de peilloze diepte van het open hart.’

Hoofdstuk 1: Instorten of opgaan in openheid?
‘Het maakt me niet uit hoe spiritueel je bent. Ik wil weten hoezeer je bereid bent open te blijven als je gebroken bent en alles verloren lijkt.’

• De essentie van openheid
• Is het oké om in te storten?
• Leven als de open hand
• Vertrouwen tijdens de spirituele zoektocht
• Openheid en grenzen

Hoofdstuk 2: Alles welkom thuis heten
‘Wat kapot is kan toegang bieden tot iets uiterst kostbaars. Wat aan gruzelementen ligt kan toegang bieden tot onvoorstelbare liefde. Wat je op de knieën dwingt is geen straf maar een uitnodiging van God. Wat kapot aan je is, is heilig.’

• De geliefde is aanwezig in iedere ervaring
• De kracht van zachtheid
• Wat kapot aan je is, is heilig
• Het einde van de zoektocht

Hoofdstuk 3: Een einde maken aan de innerlijke oorlog
‘Mijn uitnodiging is revolutionair. Ze zet je geest en hart op scherp. Als je meedogenloos eerlijk bent en open blijft staan, zal je sterven als de “jij” die je denkt te zijn en herboren worden in een ontwaakte staat. En als je zelfs maar één moment levend aanwezig bent als het ontwaakt zijn zelf, is de revolutie al begonnen. Het is het einde van de oorlog van het innerlijke conflict. En het begin van stilte als het ware lied van je leven.’

• Je omgeving opschonen
• Je neiging tot reageren ombuigen
• Alle oorlogswapens neerleggen
• De existentiële afgrond
• Het mechanisme van de afgescheidenheid zien
• Als gevoelens niet meer je vijand zijn

Hoofdstuk 4: De intelligentie van de liefde
‘Liefde is een kracht die in ons beweegt als natuurlijke intelligentie, de soort intelligentie die zorg draagt voor het geheel, niet alleen de individuele onderdelen. Ze draagt zorg voor het hele lichaam, de hele mens, de hele samenleving, het hele land, de hele wereld.’

• De liefde roept je helemaal terug naar huis
• Dieper dan de geest
• Zuiverheid van het hart
• Juiste relatie

Hoofdstuk 5: Je ware autoriteit ontdekken
‘Het hele doel van mijn onderricht is je eigen innerlijke autoriteit tot leven brengen, je helpen zien waar je jezelf weggeeft, je laten zien hoe je eigen behoefte aan liefde of erkenning of acceptatie je klein houdt. En je uitnodigen om alles wat de wereld je voor de voeten gooit in openheid tegemoet te treden.’

• Het huwelijk tussen de luisterrijke geest en het luisterrijke hart
• Een innerlijke revolutie
• De toegangspoort tot aanwezigheid
• De kunst van het luisteren
• Meditatie

Hoofdstuk 6: De kunst om volledig ontwaakt en volkomen menselijk te zijn
‘Wees vrij, wees ruim, wees open. Voel alles, ontken niets. Laat je ware zelf aan jezelf zien. Heb genoeg lef om helemaal zelf te zijn. Zowel menselijk als goddelijk. Zowel Zorba de Griek als Boeddha de Verlichte.’

• Leven in de paradox
• Meester van het leven worden
• Licht van de wereld
• Het einde van de spiritualiteit

Een woord voor het moment van nu

Over de auteur

BESTEL OPGAAN IN OPENHEID