Als je boosheid voelt opkomen en dit niet wilt voelen omdat je licht en liefde bent, ontken je menselijke ervaring en ga je direct naar het spirituele niveau, waardoor je het geestelijke niet in jezelf kunt belichamen. De boeddistische leraar en therapeut John Welwood (1943-2019) introduceerde voor dit verschijnsel de benaming ‘spiritual bypass’ die in het Nederlands meestal onvertaald wordt gelaten en soms ‘spirituele omzeiling’ wordt genoemd. Welwood definieert ‘spiritual bypassing’ als: de tendens om spirituele ideeën te gebruiken om onverwerkte emotionele pijn, psychologische verwondingen en onafgewerkte ontwikkelingstaken uit de weg te gaan.
In bredere zin is het de ontkenning van de schaduw in jezelf in onszelf, in anderen en in de wereld. Robert Augustus Masters schreef er een boek over dat alleen in het Engels verkrijgbaar is. Hieronder volgen de Nederlandse vertaling van de transcriptie van de bovenstaande video en een Nederlandse vertaling van een gedeelte uit zijn boek ‘Spiritual Bypassing – When spirituality disconnects you from what really matters – Learning to recognize and transform the obstacles that keep us from living fully’.
NEDERLANDSE VERTALING VAN DE TRANSCRPTIE VAN DE VIDEO
Vraag: Wat dreef je om het boek ‘Spiritual bypassing’ te schrijven?
Ik werd aangespoord om het boek te schrijven omdat ik door de jaren heen zoveel mensen verstrikt zag raken in spiritual bypassing. Ik had er enkele essays over geschreven en werkte eraan in privésessies en in groepen. Nooit had ik overwogen om er een boek over te schrijven, totdat een vriend vroeg waarom ik geen boek zou schrijven over dit onderwerp omdat er nog geen boek over bestaat. Maar ik werd vooral gemotiveerd doordat er velen zijn die erin gevangen zitten.
Spiritual bypassing houdt in dat spirituele oefeningen en/of overtuigingen worden ingezet om pijnlijke situaties in ons leven, emotionele uitdagingen en mentale taken te vermijden en dit vermijdingsgedrag te rationaliseren met spirituele taal. Ik noem het kortweg dissociatie en heilige draak. Het kan heel subtiel zijn. Het kan variëren van beweren dat we allemaal onze eigen realiteit creëren omdat we het zelf hebben aangetrokken – we gebruiken dan magisch denken – tot de meest geavanceerde vormen van meditatieve beoefening waar men kan dissociëren van bepaalde toestanden en dan denken dat we ze gewoon emotieloos observeren terwijl we er in feite zo ver van verwijderd zijn, dat we zijn afgesneden, dat we droog zijn geworden en onze spiritualiteit is uitgedroogd. Dus in feite is dat vermijding in spirituele gewaden.
Spirituele vermijding komt veel voor. Toen ik erover begon te schrijven realiseerde ik me dat ik moest schrijven over het misbruiken van mededogen, het demoniseren van woede, confrontatiefobie, schaamte, voortijdige transcendentie, negatief zijn over negativiteit enzovoort. Het was alsof ik een blik wormen opende en ik ben bij dat ik het heb geopend.
Vrouw: ‘Het is niet iets waarvoor mensen zich hoeven te schamen, want we doen dit allemaal tot op zekere hoogte als we het spirituele pad volgen. Het gaat erom dat we gewoon zien hoe het is en hoe het werkt. En er is een uitnodiging om kijken hoe je het vermijden van die dingen kunt stoppen.’
Dus mijn boek ontmaskert het. Het onthult de anatomie van spirituele bypassing, de vele fasen van spiritual bypassing en het is ook een uitnodiging om het te ontgroeien. Het is niet bedoeld om het verschijnsel als verkeerd aan te duiden, maar om kennis te maken met de plek in ons die er vatbaar voor is. Het is precies dezelfde plek in ons die afgeleid wil worden van elk soort lijden. Als we niet doen wat werkelijk nodig is om het te ontgroeien, zijn we niet echt bezig met spirituele oefening. We doen iets dat een er surrogaat van is. Dat houdt ons afgesneden van wat we werkelijk zouden kunnen hebben (en zijn) als we ons volledig zouden bezighouden met spirituele oefening.
Vraag: Denk je dat het ‘Spirituele Bypassing’ iedereen zal transformeren die het leest?
Nee. Als je op een soortgelijke wijze dagen zou doorbrengen met een diepgewortelde fundamentalist en hem met de meest overtuigende argumenten op een medelevende manier zou benaderen, zou hij na die dagen kunnen zeggen ‘wat je zegt is logisch, maar ik geloof nog steeds wat ik geloof’. Als iemand echt vastbesloten is om op een vastgeroeste plek te blijven, zul je hem er niet uit kunnen trekken.
Vrouw: ‘Dit is meer voor mensen die zich realiseren dat ze ondanks alle spirituele oefeningen die ze doen, nog steeds geen dingen in hun leven veranderen. Er is iets waardoor het allemaal niet goed bij elkaar past. Wat is dat?’
Het is voor mensen die volwassen genoeg zijn om te beseffen dat er dingen waar spirituele beoefening geen invloed op heeft, maar wat wel aangeraakt kan worden met psychologische werk en psychotherapeutisch werk, vooral als dat in combinatie gebeurt met spirituele beoefening. Hier verwijzen we dus naar een echte psycho-spirituele benadering van genezen en ontwaken. Dat is in wezen ons werk: psycho-spiritueel werk, integratief werk.
NEDERLANDSE VERTALING VAN EEN GEDEELTE UIT HET BOEK ‘SPIRITUAL BYPASSING’
Negatief zijn over onze negativiteit fragmenteert ons en doet ons stranden op onopgeloste wonden van pijn, woede, verdriet, schaamte, angst, terreur, eenzaamheid, wanhoop enzovoort. Er bestaat de neiging om deze allemaal op één hoop te gooien en aan te merken als iets dat negatief en verre van spiritueel is. Het is dan alsof we het kind in ons in de steek hebben gelaten, op de vlucht voor pijn en hulpeloosheid vanuit een verlangen naar veiligheid en liefde in naam van een zogenaamd meer volwassen of spirituele benadering. Maar het enige wat we dan echt hebben gedaan, is ontsnappen aan de pijn die, als we deze volledig zouden voelen en vakkundig zouden benaderen, ons zou bevrijden om dieper en vollediger te leven en ja, meer spiritueel.
Ons gebrek aan intimiteit met onze woede, angst, schaamte, twijfel, terreur, eenzaamheid, verdriet en andere pijnlijke scènes houden onze ervaring oppervlakkig, emotioneel bloedarm en verslaafd aan alles wat ons verdooft voor onze negativiteit.
Zo’n vlucht voor onze meer pijnlijke emoties is natuurlijk niet beperkt tot spirituele bypassing, maar onze hele cultuur wordt erdoor gekenmerkt (en manifesteert zich vooral in de vorm van verslaving). Sommigen van ons kunnen naar het andere uiterste gaan en pijnlijke emoties op onverantwoordelijke wijze uiten, waardoor ze een slechte naam krijgen. Helaas krijgen de genoemde gevoelens daardoor een slechte naam geven, terwijl het echte probleem in werkelijkheid ligt in het zwelgen erin en in het ongepast uitdrukking geven ervan.
Degenen die verstrikt zijn geraakt in spiritual bypass zullen vaak zulke vormen van overreactie gebruiken om hun eigen emotionele ontkoppeling en dissociatie te rechtvaardigen. De echte zorg is niet of we onze ‘negatieve’ gevoelens wel of niet moeten uiten, maar hoe we ervoor kiezen om ze te uiten. Onderdrukte woede is oorzaak van verschillende ziekten (als gevolg van verzwakking van het immuunsysteem), maar ook overmatige woede (denk aan vijandigheid) kan ziekmakend zijn. Voorbij de polariteiten van het vasthouden van onze woede en het direct uiten of uiten van woede, is er de mogelijkheid van een echt gezond vermogen om zowel woede in te dammen als los te laten, dat doordrenkt is met compassie, helderheid en vitaliteit.
Richt je dus op je negativiteit. Stop met het pathologiseren ervan, stop ermee om het naar een lagere status te degraderen, stop ermee om het in het ongewisse te laten. Ga ernaartoe, open de deuren en ramen, pak het bij de hand. Ontmoet zijn blik. Voel de verwonding, voel erin, voel ervoor, voel het zonder enige buffer. Al snel zul je merken dat zijn blik niemand minder is dan die van jou, misschien uit een eerdere tijd, maar de jouwe bevat niettemin zoveel van jou. Humaniseer het volledig. Houd iets lang genoeg in het donker en het zal zich waarschijnlijk slecht gedragen.
Doe de lichten langzaam maar zeker aan. Je eenvoudige aanwezigheid is voldoende. Laat je hart zacht worden. Adem een beetje dieper en breng wat jij je negativiteit noemt dichter bij je, open je in een passend tempo. Geen haast. Laat het, hoe langzaam ook, verschuiven van een ver en vreemd object naar een teruggewonnen deel van je wezen. Laat zijn pijn en verlangen je hart breken. Je ambitie om je negativiteit te transcenderen is nu zo goed als verdwenen, omdat je je tot in je kern realiseert dat het je ware werk is om het terug te eisen en opnieuw te belichamen.