Woord vooraf van het boek ‘Tao, Universeel bewustzijn – Teh, Universeele bewustwording’ van E.J. Welz en C. van Dijk

DOWNLOAD 40 VAN DE 192 BLADZIJDEN (PDF)

BESTEL: TAO, UNIVERSEEL BEWUSTZIJN – TEH, UNIVERSEELE BEWUSTWORDING

Een eigenzinnige Tao Teh King, in 1947 direct uit het Chinees vertaald door E.J. Welz en een al even uitzonderlijke berijming van dat geschrift in de jaren 1933-34 door C. van Dijk komen in deze nieuwe uitgave van Rozekruis Pers bijeen. Beide publicaties zijn al geruime tijd niet meer verkrijgbaar. C. van Dijk las vele van de buitenlandse vertalingen uit die tijd (in het Nederlands bestonden op dat moment alleen vertalingen van Henri Borel uit 1898 en van J.A. Blok uit 1910), maar baseerde zich hoofdzakelijk op een Duitse uitgave, ‘Die Bahn und der Rechte Weg’ van Alexander Uhlar. In zijn inleiding vertelt de schrijver zelf hoe zijn werk tot stand kwam.

Als een uitwaaierend boeket geven de vierregelige strofen, steeds volgens het rijmschema a b a b of a b b a, de talrijke aspecten weer van de diepgang van de Laozi, zoals de Tao Teh King meestal wordt aangeduid. De enkele recensie die toentertijd verscheen was niet per se positief over deze nieuwlichterij. Men vond het sterk afwijken van het reguliere godsdienstige bevinden van die tijd, en ook het literaire gehalte werd met een opgetrokken wenkbrauw begroet. Vanwege het onwetenschappelijke gehalte van de publicatie namen sinologen het op hun beurt weer niet erg serieus.

Maar decennialang heeft dit werk tot de verbeelding gesproken van ware studenten en liefhebbers van de Laozi. Hen ging het niet om literatuur, godsdienst of wetenschap, maar om een taal die direct tot het hart sprak. En door de jaren heen is juist dat aspect van Van Dijks wijsheid herkend, en gingen zijn inzichten van hand tot hand, al moesten deze liefhebbers zich behelpen met kopieën van de originele uitgave.

Voor de zoekende mens bieden zijn Paraphrasen inderdaad inzicht en verdieping, en ook de moderne lezer zal zeker momenten van schoonheid en troost kunnen ondergaan. Als je het boek voor het eerst ter hand neemt is de taal misschien wat onwennig, maar al na een enkele bladzijde ben je gewend aan de zeg- en schrijfwijze van het Nederlands van voor de Tweede Wereldoorlog. Voor je het weet word je gegrepen door de cadans van het metrum, waarna de strofen hun werk doen en je op lichte wijze van het ene naar het andere inzicht leiden.

Er waren ook positieve recensies. In het onder andere door hem opgerichte tijdschrift De Nieuwe Gids (jaargang 49, 1934) publiceerde Willem Kloos naar aanleiding van het lezen van de Paraphrasen een biografisch essay. Hij schreef:

‘[Lao Tse] is zoomin als eenig ander wijsgeer, niet overal onmiddellijk te begrijpen voor den eersten den besten zich ‘ontwikkeld’ vindenden mensch […]’
Neen, dit boek – het telt slechts 87 bladzijden – moet woord voor woord worden gelezen en over iedere zinspreuk, die men er aantreft, moet dan dikwijls lang en bedaard worden nagedacht, met van alle tijdelijke moderne vooropstellingen volkomen vrijen geest. Doch doet men dit, is men nog in staat dit te doen, geheel en al onbevangen, dus zich volkomen losgemaakt hebbend van alles wat men aangeleerd of zich gewend heeft om te meenen, dàn kan deze lektuur zeer vruchtbaarmakend heeten voor onze eigene vrije Ziel, omdat men er telkens dingen, want gedachten in zal vinden, die misschien wel eens halfbewust ook uit ons eigen bovenbewust te noemene Diepte zijn opgedoken naar onze hersenen, maar dan onmiddellijk weer door ons werden weggezet omdat men ze vond te ‘vreemd’.

[…] Onder de lezing werd ik gewaar: ‘Ja, zóó heb ik ook altijd diepst-inwendig gevoeld, maar het nooit in abstrakte woorden uitgedrukt, omdat mijn innerlijkste natuur mij van kind reeds er toe gedreven heeft, om alleen datgene te zeggen wat haar, dus mijner Ziel volkomen klaar geworden is. En daarom heb ik deze verzameling uittreksels zijner werken, die de heer C. van Dijk hier heeft bijeengebracht, met genoegen gelezen en raad ik iedereen aan er kennis mee te maken.’

De vertaling van E.J. Welz is ‘eigenzinnig’ genoemd, omdat ze de Chinese karakters eerder omschrijft dan een zo precies mogelijke vertaling weer te geven. Hier is ze tegelijk een steun en plaatsbepaling, zodat de lezer meteen weet bij welk vers in de Laozi hij is, als hij de berijming van Van Dijk leest. De Paraphrasen werden in 1934 en 1935 in twee delen gepubliceerd door de Nederlandsche Keurboekerij in Amsterdam, E.J. Welz’ vertaling van de 81 verzen van Lao Zi verscheen in 1947 bij F. Kroonder in Bussum. In deze uitgave verschijnen beide werken opnieuw, met behoud van de originele spelling.

Rozekruis Pers

Peter Huijs, uitgever

BESTEL: TAO, UNIVERSEEL BEWUSTZIJN – TEH, UNIVERSEELE BEWUSTWORDING

INHOUDSOPGAVE

  1. Schijn en wezen – Eerste Spreuk
  2. Waarde bepaling – Tweede Spreuk
  3. Het ware leiderschap – Derde Spreuk
  4. De harmonie der sferen – Vierde Spreuk
  5. De bron – Vijfde Spreuk
  6. Het scheppingsmysterie – Zesde Spreuk
  7. Groei naar binnen – Zevende Spreuk
  8. Aanpassing – Achtste Spreuk
  9. Matigheid – Negende Spreuk
  10. Zelf-tucht – Tiende Spreuk
  11. Het nut van de stof – Elfde Spreuk
  12. Het juiste inzicht – Twaalfde Spreuk
  13. Van genade en schande – Dertiende Spreuk
  14. Het ontastbare – Veertiende Spreuk
  15. Het verloren ‘weten’ – Vijftiende Spreuk
  16. Het tijdelijke en het eeuwige – Zestiende Spreuk
  17. Dictatorschap – Zeventiende Spreuk
  18. De paradijsvloek – Achttiende Spreuk
  19. De eeuwige begeerte – Negentiende Spreuk
  20. Waarachtige wijsheid – Twintigste Spreuk
  21. De eeuwige vervulling – Een en twintigste Spreuk
  22. Hoogere wiskunde – Twee en twintigste Spreuk
  23. Aandoening van het gemoed – Drie en twintigste Spreuk
  24. Betrekkelijkheid der stof – Vier en twintigste spreuk
  25. Het ordenend principe – Vijf en twintigste Spreuk
  26. Het zinnelijk begeren – Zes en twintigste Spreuk
  27. Misbruik van macht – Zeven en twintigste Spreuk
  28. De innerlijke kracht – Acht en twintigste Spreuk
  29. Oplossing der tegenstellingen – Negen en twintigste Spreuk
  30. Het waarachtig goede – Dertigste Spreuk
  31. Rede en geweld – Een en dertigste Spreuk
  32. Bevruchtend principe – Twee en dertigste Spreuk
  33. Het ware onderscheidingsvermogen – Drie en dertigste Spreuk
  34. Eeuwige cirkelgang – Vier en dertigste Spreuk
  35. De stem der stilte – Vijf en dertigste Spreuk
  36. Beperktheid van onzen gezichtskring – Zes en dertigste Spreuk
  37. In harmonie met het oneindige – Zeven en dertigste Spreuk
  38. Trappen van deugd – Acht en dertigste Spreuk
  39. Het ware zelf – Negen en dertigste Spreuk
  40. Involutie – Veertigste Spreuk
  41. Waarachtige en vergaarde kennis – Een en veertigste Spreuk
  42. Universeele bewustwording – Twee en veertigste Spreuk
  43. Gebondenheid van den wil – Drie en veertigste Spreuk
  44. De toetssteen – Vier en veertigste Spreuk
  45. Relativiteit – Vijf en veertigste Spreuk
  46. De staat als organisme – Zes en veertigste Spreuk
  47. Ken u zelven – Zeven en veertigste Spreuk
  48. Ware ontwikkeling – Acht en veertigste spreuk
  49. Moraal als axioma – Negen en veertigste Spreuk
  50. De mystieke drie-eenheid – Vijftigste Spreuk
  51. Idealisme als realiteit – Een en vijftigste Spreuk
  52. Wet van oorzaak en gevolg – Twee en vijftigste Spreuk
  53. Sociale ethiek – Drie en vijftigste Spreuk
  54. Hiërarchie – Vier en vijftigste Spreuk
  55. Worden en vergaan  – Vijf en vijftigste Spreuk
  56. Woord en zin – Zes en vijftigste Spreuk
  57. Eeuwige wisselwerking – Zeven en vijftigste Spreuk
  58. De grote paradox – Acht en vijftigste Spreuk
  59. Doen en laten – Negen en vijftigste Spreuk
  60. Organische samenhang – Zestigste Spreuk
  61. De groote loutering – Een en zestigste Spreuk
  62. Het onbeschrijflijke – Twee en zestigste Spreuk
  63. De macht van het geringe – Drie en zestigste Spreuk
  64. Voorkomen en genezen – Vier en zestigste Spreuk
  65. Occulte vermogens – Vijf en zestigste Spreuk
  66. Voorwaarde tot bereiken – Zes en zestigste Spreuk
  67. Grondwaarheden van het leven – Zeven en zestigste Spreuk
  68. Stijd der vreedzamen – Acht en zestigste Spreuk
  69. Hoogere strategie – Negen en zestigste Spreuk
  70. De weg der velen – Zeventigste Spreuk
  71. De ziekte der geleerden – Een en zeventigste Spreuk
  72. Vrees is een spookbeeld – Twee en zeventigste Spreuk
  73. Lafheid en moed – Drie en zeventigste Spreuk
  74. Gerechtigheid is nimmer wraak – Vier en zeventigste Spreuk
  75. De massa en de leider – Vijf en zeventigste Spreuk
  76. Het zwakke overwint het sterke – Zes en zeventigste Spreuk
  77. Evenwicht in den cosmos – Zeven en zeventigste Spreuk
  78. Dienen is meester zijn – Acht en zeventigste Spreuk
  79. Het waarachtige Corpus Juris – Negen en zeventigste Spreuk
  80. Hymne aan den vrede – Tachtigste Spreuk
  81. De schoone voleinding – Laatste Spreuk

BESTEL: TAO, UNIVERSEEL BEWUSTZIJN – TEH, UNIVERSEELE BEWUSTWORDING