BELUISTER BEZINNINGEN OP ROZENKRUIS.NL (PODCASTS)

Op 21 juni 2023, om precies te zijn om 16.57 uur – vindt weer het jaarlijkse solstitium plaats. Letterlijk betekent dit woord ‘zonnestilstand’. Wij kennen dat jaarlijkse omslagpunt ook als het midzomerpunt, de zomerwende of de zonnewende. We beleven dan de langste dag en de kortste nacht.

Zoals de stichter van de School van het Rozenkruis, Jan van Rijckenborgh het beschrijft in het hoofdstuk Een midzomernachtsdroom in het boek Het universele pad:

‘Het is het moment waarop de hele natuur in haar volle schoonheid te stralen staat en de zomer zijn intocht doet. De bomen zijn in volle tooi, de bloemen staan prachtig in bloei en alles wat vrucht kan dragen werkt aan een rijke oogst. Het is dan ook volkomen begrijpelijk dat eenieder met oog voor de natuur vol dankbaarheid is voor alles wat de natuur openbaart en geeft. Van de grijze oudheid tot aan deze tijd heeft de mensheid de aanvang van de zomer met vreugde begroet; zij heeft de zomer in gedichten bezongen en feestelijk binnengehaald. Wie zou er bezwaar kunnen maken tegen zonneschijn en milde temperaturen, tegen het lied van de vogels en de bloemenpracht? Wie maar even kan, trekt erop uit om zoveel mogelijk te genieten van alles wat de zomer te bieden heeft.’

Naast de zomerwende is er trouwens ook een winterwende, als we van de donkere tijd naar steeds lichtere en warmere dagen gaan. Het is de reis van de zon, van het licht, door de hemelboog, gedurende een vol jaar.

Ook de grote Engelse toneelschrijver Shakespeare heeft de zonnewende verwerkt in zijn bekende toneelstuk Midzomernachtdroom, vol met symboliek en drie door elkaar heen lopende verhaallijnen. Omdat die nogal ingewikkeld in elkaar steken, willen we het vandaag vooral hebben over dat mooie ouderwetse woord ‘wende’ dat verandering, omslag, keerpunt betekent.

En omdat wij zelf ook natuurlijke wezens zijn kennen ook wij wendepunten, omslagpunten, veranderingen in óns leven. Onze reis door het leven heeft ook vier jaargetijden, net als de ons omringende natuur.

• We kennen een lentetijd waarin we jong en dynamisch zijn en alles nieuw voor ons is – waarin we de zaden voor de rest van ons leven zaaien,
• daarna een zomertijd waarin de vruchten rijpen van alles wat we in onze jeugd hebben geleerd en opgezet en waarin we in onze volle kracht staan,
• een herfsttijd waarin we de vruchten plukken van ons leven en gaan afbouwen, en waarin het ook allemaal wat verstart, zowel naar lichaam als naar geest,
• en tenslotte een wintertijd waarin we ons steeds meer terugtrekken in onszelf en waarin onze levenscirkel kleiner wordt. Totdat uiteindelijk onze levenservaringen zich in een zaad-essentie terugtrekken om in een volgende incarnatie weer tevoorschijn te komen.

Het is de reis van een menselijke microkosmos door het leven gedurende één incarnatie.

Nog even Jan van Rijckenborgh:

‘én er is een derde wende mogelijk in een leven, een spiritueel solstitium , een ziele-zomerwende. Het is een feest dat eveneens zo oud is als onze natuurorde en zonder onderbreking werd gevierd met dezelfde intensiteit en dezelfde overtuiging en bewogenheid als het feest van de uiterlijke natuur. Dat spirituele wendepunt is bekend als het feest van Sint-Jan, het feest van Johannes de Doper. Daarmee begint er een andere reis, een zielereis.’

Voor de oppervlakkige beschouwer is het onbekend waarom het feest van Sint-Jan op 24 juni verbonden werd met de zonnewende in de natuur op 21 juni. Dat zit zo: Johannes de Doper, Johannes de Voorloper, was degene die aan Jezus vooraf ging. Hij verkondigde dat hijzelf – Johannes – minder moest worden opdat de Ander – Jezus – de nieuwe ziel – zou kunnen groeien. Om die reden heeft men, heel symbolisch, het Sint Jan’s feest drie dagen later gesteld en wel op 24 juni, als de zon al in de fase is van het ‘minder worden’. De persoonlijkheid, het ‘ik’ moet eerst minder worden opdat er ruimte en aandacht komt voor de groei van de ziel.

Dat wendepunt wordt ook genoemd: ‘het feest van de Witte Roos’. Als we het spiritueel-gnostiek bekijken is het feest van Sint Jan, het feest van de Witte Roos, een bewuste keus voor een innerlijke wending, een pad van innerlijke groei, zielegroei.

Muziek

We weten het allemaal: verandering is onvermijdelijk, het is een basiswet in de natuur. Maar voor innerlijke groei kunnen we wél zelf kiezen. Als we niet de keuze maken voor een innerlijke verandering, zullen we nooit doorgroeien van natuurmens naar zielemens. En als je innerlijk niet doorgroeit, heeft je leven toch niet echt zin gehad? Tenzij je natuurlijk de strijd om het bestaan een heerlijke bezigheid vindt.

Als zodanig kunnen we op elk moment een ziele-wende moment ingaan waarin we afscheid nemen van het oude en het nieuwe tegemoet gaan. Waarin we van uiterlijk gericht naar innerlijk gericht gaan. Van ego naar ziel. En ja, dat is ook een moment van onzekerheid, van niet-weten, van durven en doen. Nieuwe dingen erbij krijgen vinden we meestal niet zo moeilijk. Maar dat we daarvoor oude inzichten, verworvenheden, overtuigingen en zekerheden moeten opgeven is een stuk moeilijker en er is innerlijk verlangen en een dosis moed, en overgavebereidheid voor nodig.

Aan de ándere kant is het ook een fascinerende reis – met innerlijke vergezichten, met sprankelende non-duale energie, met zielvolle inzichten, met een hart dat steeds ruimer en liefdevoller wordt uit compassie voor het leed in de wereld, én met de bevrediging te weten: ‘dit geeft zin aan mijn leven’. Zo wordt levenstijd tot heilige tijd.

Deze zieleweg is een weg van een stapsgewijze verandering, van dag tot dag, en daardoor een verandering van type, van wezen, van energie. Een ontwikkeling van een afgescheiden individualiteit in deze wereld naar eenwording met de Universele Kosmische Liefde-energie. Een mooier doel kun je aan je leven op aarde toch niet geven?

Kahlil Gibran verwoordde dat prachtig toen hij schreef: ‘Er wordt beweerd dat de rivier voordat hij de zee bereikt, angst kent. Hij kijkt terug op de route die hij aflegde, vanaf de hoge bergen, via een lange kronkelende weg door bossen en dorpen, en nu ziet hij voor zich een oceaan die zo enorm is dat daarin onder te gaan neerkomt op verdwijnen. Maar er is geen andere weg. Een rivier kan niet achteruit stromen. Niemand kan teruggaan in de tijd. Het Leven laat dat niet toe. De rivier zal het risico moeten nemen om de oceaan in te gaan, want alleen dan zal de angst verdwijnen en zal de rivier ervaren dat het niet gaat om het verdwijnen in de oceaan, maar om de oceaan te worden.’

Muziek 2

Zoals we rond de winterwende, bij Oud en Nieuw, terugkijken naar wat goed was het afgelopen én vooruitkijken naar wat we anders willen aanpakken de komende tijd, zo is dat ook zeker een mogelijkheid bij de zomer zonnewende. Nu dus. Je zou je dan ten aanzien van je spirituele leven af kunnen vragen:

• Ben ik tevreden met mijn innerlijke leven zoals het nu gaat?
• Welke wende zou ik eventueel willen inzetten?
• Wat zou daarvoor een eerste stap zijn?
• En ook: wat kan ik dan niet meer zijn, niet meer hebben of niet meer doen?
  Want bij alles wat je kiest is er iets dat je verliest.
• Dus tja…. wil ik dat ook dringend genoeg?
• Voel ik vanbinnen: dit is het juiste voor mij in mijn leven op dit moment?

En ik denk, analoog aan een idee van John Roedel, ik leg die vraag maar eens neer bij mijn ziel, dat onbekende maar aan de andere zeer wezenlijke aspect in mij.
Wat heeft die daarover te zeggen? En de volgende dialoog ontwikkelde zich toen:

Ik: Hallo, ziel?

Ziel: Ja, hallo …..

Ik: Ik voel me verscheurd. Blijf ik zoals ik nu ben of ga ik op reis op een weg uit deze wereld, naar wat ze noemen: bevrijding of verlichting? Het is alsof ik op dit moment uit meerdere stukken tegelijk besta. Kun jij me weer heel maken?

Ziel: Liever niet.

Ik: Waarom niet?

Ziel: Omdat je geen puzzel bent.

Ik: Hoe moet dat dan met al mijn delen die zo rommelig door elkaar liggen?

Ziel: Laat ze daar maar een tijdje liggen. Ze liggen daar niet voor niets, hoor. Neem even de tijd en bekijk dan eens of je echt gelukkiger zou zijn als die stukken weer allemaal hun oude plaats terug zouden krijgen.

Ik: Je begrijpt het niet! Ik breek steeds verder af!

Ziel: Nee, jíj begrijpt het niet. Je breekt niet af, je breekt dóór. Wat je voelt zijn de groeipijnen. Je bent de dingen en de mensen in je leven die je tegenhouden aan het loslaten. Je valt niet uit elkaar. Je valt op je plek. Kom tot rust. Laat dat maar eens tot je doordringen en laat ie dingen die je niet meer nodig hebt maar van je af vallen. Houd op met het vasthouden van de stukken die niet meer bij je passen. Laat ze gaan!

Ik: Maar als ik dat doe, wat blijft er dan van mij over?

Ziel: Alleen je meest waardevolle stukken.

Ik: Ik zeg het maar eerlijk, Ik ben eigenlijk gewoon bang om te veranderen.

Ziel: Ik blijf het herhalen: je verandert niet!! Je bent aan het transformeren – je ontwikkelt je!

Ik: Tot wat dan?

Ziel: Tot wie je oorspronkelijk was en tot dat wat je ooit bestemd was te worden. Een wezen van licht en liefde en naastenliefde en hoop en moed en vreugde en compassie en mededogen. Je bent gemaakt voor méér dan de huidige verzameling losse oppervlakkige stukjes ego waarmee je jezelf een vorm probeert te geven en waar je je met zoveel verbetenheid en angst aan vastklampt. Laat ze los en van je af vallen. Ik ben bij je en met je! Verander niet! … transformeer! Word weer wie je ooit was! Word een geest-ziel. En luister, ik zal je dit blijven zeggen totdat het echt in je doordringt en je ernaar gaat handelen.

Ik: Ojé, daar laat weer een stukje van mij los.

Ziel: Goed zo. Laat het maar gaan.

Ik: Dus … ik val niet echt uit elkaar – ik breek niet echt in stukken?

Ziel: Zeker niet! Je breekt dóór als de dageraad van een zonnewende. Dit kan een spiritueel een nieuwe dag voor je worden. Transformatie is verlichting!

Muziek

We zeiden al: Het feest van de witte roos symboliseert het begin van het zielepad.
De witte roos is de verbinding tussen persoonlijkheid en ziel. Het thema, het codewoord van de persoonlijkheid is ‘ik’ – wat is goed voor míj?’ Het codewoord van de ziel is ‘verbinding’, wij-samen in eenheid, wat is goed voor ons samen? Het zielepad van de witte roos betekent dat wat je ontvangt, je ook weer kunt inzetten voor de zielegroei van anderen. Dat geeft dus een dubbel doel aan je leven.

Zo ontstaat de tweede fase op het zielepad: Al gaande wordt de witte roos rood gekleurd door het offer van het aardse zelf aan de ziel én aan de lijdende mensheid in een wereld waarin alles onderworpen is aan de wet van ontstaan – opgaan – ondergaan.

De lage horizontale ego-energie wordt tenietgedaan door de hogere verticale ziele-energie met in het midden van die twee stromen de harteroos. Ziedaar het Rozenkruis.
Er zijn zielepelgrims nodig om die heilzame energie te verspreiden in de wereld.

Zo wordt, ten derde, de rode roos uiteindelijk goudgekleurd door het licht van de Geest die verbinding maakt met de volwassen ziel. De Gouden Roos is de Geestziel – het goud van het alchemistische innerlijke proces – het gouden energie-lichaam waarmee de mens weer toegang krijgt, weer bewoner wordt, van het Kosmische gebied van waaruit hij ooit vertrok.
De verloren zoon of dochter is thuisgekomen.

We sluiten af met een tekst die dit als volgt beschrijft

De drie rozen 

Toen ik het leed en onrecht zag
Die heersten op de aarde
toen ben ik opgestaan,
op weg gegaan,
met scherp gereedschap
om de wereldakker schoon te wieden
van al het onkruid van ‘t verdriet.
Maar ach, zo was één baan gereed
of achter mij sprong ‘t zwarte zaad weer op
en het verstikte met zijn vuile greep
mijn liefdevolle planten van de vrede.
Mijn lichaam moegestreden zat ik neer
en zie, tussen de wilde woekeringen bloeide…
een witte roos.

Toen ik de boosheid en de onrust zag
die in mijn wezen steeds hun feesten vierden,
toen ben ik opgestaan,
en aan het werk gegaan.
De hartevaas, zo vol met ‘t vuile water van zo vele eeuwen
heb ik gereinigd met het levend Water uit de godsrivier
zodat ze als een spiegel, helder,
de goddelijke Zon weerkaatste
en zo de Ziel kon laven
die al zo lang naar deze Warmte dorstte.
en zie, de Ziel, begoten met dit levend water,
ontvouwde zich in mij als rode roos.

Opnieuw ben ik toen uitgegaan.
Met goddelijke Daadkracht in mijn handen.
Met goddelijke Liefde in het hart.
Met goddelijke Wijsheid ‘t hoofd omstralend.
En in volstrekte overgave van het zelf
aan ‘t nieuw-geboren goddelijke Wezen in mij
mocht ik aan anderen op het pad van nadering
het goddelijke Brood en ‘t levend Water reiken.
En uit de handen van de Broederschap der liefde ontving ik …
de gouden Roos.

Muziek

LEES OVER BOEKEN OVER DE KRINGLOOP VAN HET JAAR EN DE JAARFEESTEN