BESTEL HET WOORD VAN DE PISTIS SOPHIA

John van den Berg houdt zich al meer dan dertig jaar bezig met Het evangelie van de Pistis Sophia. Hij raakte daarover geïnspireerd toen hij het boek De gnostiek mysteriën van de Pistis Sophia van Jan van Rijckenborgh las. Vele nieuwe inzichten over de Pistis Sophia en de praktijk van de spirituele weg die hij gedurende vele jaren opdeed heeft hij verwerkt tot een boek dat onlangs is gepubliceerd: ‘Het woord van de Pistis Sophia’. In september 2020 verscheen van zijn hand bij Rozekruis Pers een nieuwe Nederlandse vertaling van het zeer diepzinnige, klassieke geschrift. John spreekt over dit alles met Maartje Letema in de bovenstaande podcast. Hieronder volgen een korte beschrijving, de inhoudsopgave en de inleiding uit ‘Het woord van de Pistis Sophia’ van John van den Berg. 

De weg van inwijding die de mens van deze tijd kan gaan wordt nauwkeurig in symbolische vorm weergegeven in het Evangelie van de Pistis Sophia. Daarin staan dialogen die de Verlosser met zijn discipelen voert, en die in de vierde eeuw van onze jaartelling in Egypte op schrift zijn gesteld. Deze zijn niet eenvoudig te doorgronden, want er wordt veel verwezen naar bekend veronderstelde mythen uit de late oudheid. John van den Berg reconstrueert de context met behulp van teksten uit de Nag Hammadi-geschriften in zijn boek ‘Het woord van de Pistis Sophia in de orde van Jeû’. Hij verduidelijkt de kosmologie waarin vele gebieden van bewustzijn worden onderscheiden. 

In de vierde eeuw worden de oorspronkelijke Egyptische wijsheden steeds meer met behulp van nieuwe mythen verklaard. In deze mythen veranderen Osiris, Isis en Horus in het Eerste Mysterie, Pistis Sophia en Jezus. Deze nieuwe mythen spelen een belangrijke rol in de mysteriescholen die juist in die tijd in Egypte tot bloei komen.

BESTEL HET EVANGELIE VAN DE PISTIS SOPHIA

INHOUD

I Egypte in de oudheid
Vrijheid en slavernij
De nieuwe farao
De tempel van Salomo
De boeken van Jeû

II De schepping van de kosmos
Lichte en duistere oersubstantie
Het Al van het pleroma
Zeven sferen uit de chaos
Het paradijs van het midden
De materiële wereld
De schatkamer van het licht

III De mysterieschool van de Jeûianen
Het nieuwe hemelschip
De dialoog die verdiept
De dertiende eoon
Berouw
Verheffing

IV Inwijding in de mysteriën
De nieuwe tijd
Ervaring in ruimte en tijd
Reiniging in de vermenging
Transformatie door geestkracht
Openbaring van de mysteriën
Het mysterie van de Onuitsprekelijke
Magische verzegeling

HET EVANGELIE VAN DE PISTIS SOPHIA

Elke vondst van een geschrift uit de late oudheid is een nieuwe kans om meer te weten te komen van wat de mens van toen innerlijk bewoog. De Codex Askewianus, vaak het Evangelie van de Pistis Sophia genoemd, is een dergelijk geschrift. Op het eerste gezicht is het een verslag van een dialoog, die plaatsvindt tussen Jezus en zijn discipelen.

Niets is echter wat het lijkt in het Evangelie van de Pistis Sophia. Modern onderzoek toont namelijk aan dat het geschrift afkomstig is van een gemeenschap uit de late oudheid, samen met een tweede geschrift: de Bruce Codex. Het zijn blijkbaar getuigenissen van een mysterieschool, die in een zeer specifieke vorm zijn opgetekend. Wat ze onderscheidt van vele andere mysteriescholen is hun eigen kenmerkende geestelijke macht: Jeû.

In de boeken van Jeû, die deel uitmaken van de Bruce Codex, schept deze geestelijke macht een belangrijke basis voor het werk van de verlosser: de schatkamer van het licht. Daar wordt licht verzameld voor de mysterieschool, voor de verlichting van het leven van de leden ervan. Licht dat het geestelijk potentieel in de mens laat ontwaken.

Het Evangelie van de Pistis Sophia bestaat uit vier boeken, die samen een geheel vormen. In het eerste boek bevinden de verlosser en zij discipelen zich op de Olijfberg. Dit is een mythische voorstelling van wat er plaatsvindt tijdens de bijeenkomsten van de Jeûianen: een wisselwerking tussen een verlossende geestelijke kracht en het groeiende bewustzijn van de leden van de gemeente. Zij zijn de kandidaten op het pad van inwijding, die hun bewustzijn hebben geopend voor de verlosser. Als deze de dialoog op gang heeft gebracht, komt er een drievoudig licht tot hem, dat hem geheel omgeeft. Hij ontvangt op dat moment het lichtkleed uit de schatkamer van het licht. Dit bevat alle mysteriën, die de verlosser vervolgens verklaart aan de discipelen. Deze komen daardoor tot een dieper bewustzijn en worden als kandidaat van de mysterieschool stap voor stap ingewijd in de mysteriën van het lichtkleed. Dat is de geestelijke werkzaamheid van de mysterieschool.

Vervolgens vertelt de verlosser het verhaal van de Pistis Sophia. Hoe hij haar vindt onder de schatkamer van het licht, want ze is van haar licht beroofd door de lichtrovers van de wereld beneden die schatkamer. De Pistis Sophia smeekt om licht, maar verliest het steeds weer. Zij leert hierdoor berouw kennen als uiting van het verlangen naar het licht der lichten. De verlosser grijpt in door de ordening van de lichtrovers te verstoren ten gunste van de Pistis Sophia.

Alles wordt nauwkeurig beschreven in een dialoog tussen de verlosser en de discipelen. Maria Magdalena is binnen de dialoog de oprecht sprekende, die het berouw van de Pistis Sophia begrijpt en uitlegt. Door haar verklaringen krijgen ook de andere discipelen de beschikking over bewustzijn, zodat ook zij kunnen helpen de mysteriën uit te leggen.

Dan verandert de verlosser in het Eerste Mysterie en hij vervolgt zijn dialoog in het tweede boek. Genade en waarheid zijn de krachten die de Pistis Sophia opheffen in een gebied buiten ruimte en tijd: de dertiende eoon. Zij zingt vanaf dat moment weer de hymnen van het licht van de Onuitsprekelijke. In de tempel van de gemeente stort het licht van de Onuitsprekelijke zich uit en verbindt zich met het licht van de verlosser. Dat wordt een stroom van licht die alle duisternis verjaagt.

De Pistis Sophia vergeeft daarom in het derde boek alle krachten van de lichtrovers die haar zo lang hebben vastgehouden in de duistere gebieden van de wereld van tijd en ruimte. In de verdiepte dialoog komt de alchemie ter sprake en het vuur dat de ziel reinigt van alle zonden. De dialoog gaat dan steeds meer over de gehele mensheid: wie kan er mysteriën ontvangen, en waarom de een wel en de ander niet? Hoeveel maal kan een mens vergeven worden en hoe ziet de weg eruit van de mens die de mysteriën niet heeft gekend? Hoe gaat het verder als de ziel het lichaam verlaat en aankomt in de gebieden van het midden, vanwaar iedere mens incarneert, om er na de dood weer naar terug te keren, met of zonder de mysteriën?

In het vierde boek verandert de samenstelling van de discipelen. Zij bevinden zich niet meer op de Olijfberg, maar aan het water van de oceaan, waar Jezus zijn vader aanroept in een gebed. Daardoor bevindt Jezus, die nu Aberamenthô wordt genoemd, zich in de lichte etherische sfeer van het midden. Door de magische toepassing en het aanroepen van de drievoudige geest komt ook het gehele onbewuste van de groep in de mysterieschool tot een hernieuwde ordening, met een duidelijke scheiding tussen links en rechts. De weg van de zon toont zich nu duidelijk aan de kandidaten op de inwijdingsweg.

Het gaat er dus om dat uiteindelijk ieder mens gedurende het leven op aarde de mysteriën ontvangt. Daar gaat het geschrift over. De ziel kan immers lichtkleden ontvangen die alle mysteriën bevatten, want de verlosser brengt krachten voort die de mens niet kan waarnemen. Ze zijn voor de mens verborgen, als achter een sluier. Als die wordt weggenomen, of een beetje wordt opgetild, kan de geestelijke kracht in de mens werkzaam worden. Hij ontvangt dan het mysterie, in de taal van het Evangelie van de Pistis Sophia. De lichtmens, wedergeboren uit een enkele vonk van het licht, gaat zich dan opnieuw openbaren om alle mysteriën van de schepper concreet te maken.

In de late oudheid, in Egypte, schrijven de Jeûianen hun ondoorgrondelijke teksten. In de eenentwintigste eeuw is er opnieuw interesse voor het verhaal van de Pistis Sophia bij mensen die de inwijdingsweg willen gaan. Het is een verlate uitnodiging om alsnog aan boord te gaan van het hemelschip van de gemeente van de Jeûianen. Voor de moderne mens worden de oude Egyptische mysteriën van Osiris, Isis en Horus dan opnieuw levend, want er is niets verborgen wat niet geopenbaard kan worden aan de mens die werkelijk wil doorgronden.

Bron: Het woord van de Pistis Sophia in de orde van Jeû door John van den Berg

BESTEL DE GNOSTIEKE MYSTERIËN VAN DE PISTIS SOPHIA