Structuur en ontstaan van mysteriescholen – podcast 5 van de serie van twaalf inloopochtenden 2023 in Haarlem

 

MYSTERIESCHOLEN 1MYSTERIESCHOLEN 2MYSTERIESCHOLEN 3 – MYSTERIESCHOLEN 4 – MYSTERIESCHOLEN 5 – MYSTERIESCHOLEN 6 – MYSTERIESCHOLEN 7 – MYSTERIESCHOLEN 8MYSTERIESCHOLEN 9 – MYSTERIESCHOLEN 10 – MYSTERIESCHOLEN 11 – MYSTERIESCHOLEN 12

Van januari tot en met juni 2023 organiseerde het Informatiecentrum Rozenkruis Haarlem de twaalfdelige lezingencyclus ‘Mysteriescholen en de universele wijsheidsleer’ . Bij elke informatieochtend is ook een podcast gemaakt en beschikbaar gesteld. Hierboven is podcast 5 van 12 te beluisteren en hieronder volgt de transcriptie. Van september 2023 tot en met juni 2026 staan de inloopochtenden in Haarlem en Arnhem in het teken van de driejarige leergang Eeuwige wijsheid nu! Zie het activiteitenoverzicht voor de programmering. 

Structuur van een mysterieschool

De functie van een mysterieschool is dat zij voor haar leerlingen de verbinding tussen de wereld van de Geest en die van het zintuiglijke bewustzijn, dwars door de wereld van de demonen, de doden en het noodlot heen, herstelt. Zij doet dat op drievoudige wijze en daaruit is ook haar structuur te verklaren.

Ten eerste zijn de persoon of de personen van de stichter(s) doorslaggevend. De stichter van een mysterieschool beschikt over een buitengewone persoonlijkheid. In hem wordt het be-wustzijn van de Geest wakker, zijn ik-centraliteit neemt steeds meer af, de wereld van de Geest wordt meer en meer in hem werkzaam, totdat hij ten slotte één is met de wereld van de Geest. Hij is de zuivere belichaming van het doel van de mysterieleerling. Vanuit zijn binding met de wereld van de Geest wekt hij het heimwee van de mens naar de vervulling van zijn bestemming. Machtsdrift, geldings- of bezitsdrang spelen voor hem geen rol meer. Belangeloos wijst hij de mens de richting en is hem behulpzaam.

De stichter gaat in de eerste plaats zelf de weg der mysteriën en baant hem voor anderen, die hem daardoor op hun beurt ook kunnen gaan. Hij heeft echter als buitengewone persoonlijkheid van meet af aan een heldere, bewuste relatie met de wereld van de Geest en beschikt over krachten uit deze wereld, die hem in staat stellen de beproevingen van de weg te doorstaan.

Alleen door deze bijzondere aanleg van zijn persoonlijkheid is hij in staat tot het gaan van het mysteriepad als enkeling en tot de opbouw van een mysterieschool te midden van een in het algemeen onverschillige, cynische of vijandige wereld. De zwakkere zielen kunnen hem dan op zijn weg volgen.

Ten tweede wordt in de mysterieschool een leer ontwikkeld, deels door de stichter, deels door zijn leerlingen. Deze leer verklaart doel, uitgangspunt en verloop van de weg, door middel van symbolen. gelijkenissen en begrippen. De leer is vaak het eerste aanknopingspunt voor zoekende mensen en beginnende leerlingen en moet stap voor stap in praktijk worden gebracht. Het is geen dogma dat al verlossend zou zijn door erin te geloven, maar het is een programma dat de leerling in de loop van de tijd zal volgen. Wat door de leer wordt aangeduid, dat komt hij tegen op zijn weg en hiermee wordt vanzelf de waarheid van de leer bevestigd. Inwijding is niet het door-geven van occulte kennis, maar een geleidelijke ontplooiing van het bewustzijn door wetten en krachten van de werkelijkheid, waar het gewone bewustzijn voor af-gesloten is.

Vervolgens wordt het bewustzijn één met deze wetten en krachten. De leer van iedere nieuwe mysterieschool zal zich uiterlijk van alle voorgaande scholen onderscheiden. Want de symbolen, beelden, gelijkenissen en begrippen worden ontleend aan de denkwereld en het cultuurgebied waarin de nieuwe mysterieschool optreedt. In principe zal de leer van alle mysteriescholen steeds dezelfde fundamentele zaken bevatten. Van buitenaf beschouwd lijken de symbolen en lerin-gen van verschillende mysteriescholen misschien hemelsbreed van elkaar te verschillen. Van binnenuit bekeken blijkt echter dat achter het uiterlijke gewaad van de leer steeds dezelfde waarheden verborgen zijn.

Ten derde ontstaat in een mysterieschool steeds ook een gemeenschap van leerlingen in de mysteriën. Het is een gemeenschap die haar basis vindt in het gezamenlijk doel en pad van alle strevenden en niet in persoonlijke sympathieën. In de loop van de geschiedenis zijn de meest uiteenlopende vormen van mysteriegemeenschappen voorgekomen, afhankelijk van de toenmalige uiterlijke omstandigheden. Beslissend was echter steeds de verbondenheid van de leerlingen in streven en in doel. Het is denkbaar dat er slechts een zeer losse uiterlijke vorm van de gemeenschap bestaat, vooral in tijden waarin geheimhouding in een vijandige buitenwereld noodzakelijk is.

Aan de andere kant zijn de persoonlijke ontmoeting en de gemeenschappelijke beleving van innerlijke ervaringen door ritualen een grote stimulans op de weg der mysteriën. Daarom hebben de stichten van mysteriescholen er steeds naar gestreefd hun leerlingen in regelmatige bijeenkomsten samen te brengen, als dat ook maar enigszins mogelijk was. In heel wat mysteriescholen leefden de leerlingen zelfs in kloosterachtige gemeenschappen samen, in andere oefende ieder zijn beroep in de maatschappij uit, waarbij echter wel een gemeenschap van goederen bestond, en ook trokken dc leerlingen wel als monniken door het land.

De weg der mysteriën zal ook steeds ondersteund worden door het feit dat er op een bepaalde manier orde komt in het uiterlijke leven van de leerling. Daar het opgeven van de ik-centralitcit een bepalende factor van de weg is, kan de leerling geen uiter-lijk leven leiden waarin de ik-centraliteit juist nog belangrijk is.

Daarom was er in de mysteriescholen altijd een strenge of minder strenge regelgeving aangaande het leven van de leerlingen in de wereld, hun verhouding tot bezit, tot het andere geslacht, tot andere mensen, tot de overheid, tot de maatschappij. Ook daarin vindt men verschillen tussen de scholen, of het aan de leerling zelf overgelaten werd deze regels persoonlijk op te stellen en na te leven, of dat er collectieve regels waren en hoe ver deze gingen. In alle mysteriescholen was men echter van mening dat het hij dergelijke leefregels slechts om hulpmiddelen kon gaan. Hoe punctueel en volledig men deze regels ook naleeft, het kan nooit een vervanging zijn van de eigenlijke weg van de bewustwording van de wereld van de Geest en het loslaten van de bindingen in de wereld van de zintuigen en het karma.

Slechts in de kracht van een nieuwe ordening — die van de Geest — kan de oude ordening van de zintuiglijke wereld worden opgelost en vervangen. Alle pogingen om door het volgen van regels verder te komen zijn een illusie, morele krachtsinspanningen die de mens op zich niet verder brengen. Het zijn slechts hulpmiddelen.

Het ontstaan van mysteriescholen

De mysterieleringen spreken zich ook uit over de voorwaarden voor en de manier van ontstaan van mysteriescholen: een mysterieschool ontstaat uit de wisselwerking tussen de geestelijke wereld en de zintuiglijke wereld of schaduwwereld. In de afzonderlijke mens vangt de mysterieweg aan, wanneer enerzijds de ware mens op bewustwording aandringt, en er anderzijds een ontvankelijkheid voor de impulsen van deze ware mens ontstaan is. In het groot kan deze verhouding tot de geestelijke wereld bij de gehele mensheid, bij een cultuur of hij een volk ontstaan. De geestelijke wereld dringt steeds op bewustwording aan, maar er moet in een voldoende aantal mensen een ontvankelijkheid voor de werkzaamheid van de Geest gerijpt zijn.

Ter illustratie een ander beeld dan dat van de oceaan: het is als bij een onweer. De atmosfeer en de wolken zijn elektrisch geladen, de aarde is de ontvankelijke tegenpool: dan heerst er een spanning tussen boven en beneden. In een plotselinge flits vindt de ontlading plaats. En zo kan er ook een spanning bestaan tussen de geestelijke atmosfeer en de mensheid, waaruit als in een flits een bewustwording van geestelijke impulsen in bepaalde mensen ontstaat. Een gevolg van deze bewustwording is de concrete weg der mysteriën, en als velen deze weg gaan ontstaat de gemeenschap van een mysterieschool. Zo’n geladenheid van de geestelijke atmosfeer kan op verschillende plaatsen op aarde, dus op verschillende punten van het ‘organisme’ mensheid, gelijktijdig effect hebben, zoals de bliksem bij een onweer op verschillende plaatsen inslaat. Dat is het verschijnsel van de synchroniciteit dat steeds weer voorkomt — niet alleen bij het ontstaan van mysteriescholen.

In bepaalde perioden in de ontwikkeling van mensheid en cultuur ontstaan bij mensen op verschillende plaatsen gelijke reacties, bijvoorbeeld in de vorm van gelijke inzichten en uitspraken, hoewel er geen uiterlijk contact tussen deze mensen bestaat. Onder bepaalde omstandigheden ontstaan dus verschillende mysteriescholen tegelijkertijd, als reactie op één geestelijke impuls. Maar al naar gelang de aard van de ontvanger en de omstandigheden van tijd en plaats kunnen deze reacties verschillende vormen aannemen. Ook zijn er ontelbare verkeerde reacties mogelijk. Het ware zelf is dan wel een stimulerende factor, maar toch wordt het verlangen naar de geestelijke wereld door demonische krachten overmeesterd en gebruikt voor allerlei ideologieën of uitwassen. De geestelijke impuls kan ook alleen tot een verontrusting van de zintuiglijke mens leiden, waardoor op het vlak van de zintuiglijke wereld talrijke nieuwe bewegingen en stromingen ontstaan.

Uit: ‘Mysteriescholen’ van Konrad Dietzfelbinger, inleiding (niet meer in druk verkrijgbaar)

LEES OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN AANBEVOLEN BIJ DE CYCLUS OVER MYSTERIESCHOLEN