Het begin van het graalverhaal van Wolram von Eschenbach – zestien fasen, geformuleerd door Benita Kleiberg

LEES OVER DE THEMADAG PARCIVAL DAT BEN JIJ OP ZATERDAG 1 APRIL 2023 IN ARNHEM

BESTEL HET GRAALMYSTERIE VAN PARZIVAL

De docent geschiedenis in de bovenstaande video vertelt het begin van het verhaal over Parcival van Wolfram von Eschenbach. Het volledige verhaal heeft een strak vormgegeven opbouw: in zestien avonturen wordt de gehele ontwikkeling van Parzival geschilderd (zie onderstaande figuur die is ontleend aan Rudolf Steiner (fakkeldrager van het Rozenkruis 16). Die zestien avonturen van het graalverhaal zijn ook te verdelen naar de fasen van innerlijke ontwikkeling. Het zijn drie fasen, die stroken met de drie verschillende zielengesteldheden van Parzival. 

We onderscheiden als eerste de dofheid of onbewustheid van de ziel, ten tweede de innerlijke twijfel en ten derde gelukzaligheid. Alle personages die in de Parzival-vertelling voorkomen zijn zielenelementen die in de held zelf tot ontplooiing komen. Daarbij verbeelden alle figuren weer een andere zielengesteldheid. In haar boek Het graalmysterie van Parzival, verborgen lichtader uit een ver verleden van haar bedekking ontdaan gaat Benita Kleiberg uitgebreid in op de diepzinnige symboliek. De onderstaande synopsis van het graalgedicht komt uit bijlage 1.1 van het boek.

Eerste avontuur

In dit verhaal worden de avonturen van Gahamuret beschreven. Hij is de vader van zowel Feirefis als Parzival. Ghamuret reist naar Zazamanc alwaar hij met de Moorse koningin Belcane huwt. Uit deze verbintenis volgt de geboorte van de zwart-wit gevlekte Feirefis. Zijn vader is dan alweer vertrokken vanwege innerlijke onrust en zal zijn zoon nooit leren kennen.

Tweede avontuur

Gahmuret wint na een toernooi de hand van Herzeloyde. Hij wordt min of meer gedwongen haar te huwen en uit deze relatie wordt Parzival geboren. Ook Gahmuret zal zijn zoon  nooit ontmoeten, want in het oosten wordt hij in een gevecht gedood en Herzeloyde blijft met haar zoontje alleen achter.

Derde avontuur

Samen met zijn moeder groeit Parzival op in de eenzaamheid van het woud. Wanneer hij op een dag een aantal ridders ontmoet, wil hij zich meteen aansluiten bij de Tafelronde van koning Arthur. Herzeloyde sterft van verdriet kort na zijn vertrek. Op weg naar de koning heeft hij een stormachtige ontmoeting met Jeschute, waarna zij door haar man Orilus van ontrouw wordt beschuldigd. Parzival ontmoet Sigune voor de eerste keer. Wanneer hij bij het hof van koning Arthur aankomt, neemt hij de opdracht aan met Ither, de rode Ridder, te strijden. Hij doodt de ridder en trekt diens wapentooi aan. Hierna verblijft hij een tijdje bij Gurnemanz, die hem in de ridderlijke leefwijze inwijdt. Deze biedt hem de hand van zijn dochter, maar Parzival vindt zichzelf nog te onervaren en vertrekt. 

Vierde avontuur

Wanneer Parzival vertrokken is bij Gurnemanz ontmoet hij koningin Condwiramur van Perrapeire met wie hij huwt. Na een tijdje aan het hof geweest te zijn wil hij zijn moeder weer eens bezoeken en verlaat hij zijn pas verworven vrouw, niet wetende dat het jaren zal duren voordat hij haar weer terug zal zien. 

Vijfde avontuur

Parzival vindt op zoek naar zijn moeder de graalburcht. Hier is hij getuige van de graalprocessie en de graalmaaltijd. Hij verzuimt echter te vragen naar de ziekte van Anfortas, de bloedende lans en de oude Titurel. De volgende ochtend is iedereen vertrokken en verlaat hij besmuikt de graalburcht. Na zijn vertrek heeft hij een tweede ontmoeting met Sigune die hem hevig teleurgesteld op zijn tekortkomingen wijst. 

Zesde avontuur

Gawan vindt Parzival gebogen over drie bloeddruppels in de sneeuw, zij vertrekken naar het hof van koning Arthur alwaar Parzival opgenomen wordt in de Tafelronde. Parzival wordt hier in het bijzijn van het gezelschap van de koning beschuldigd door Cundrie. Ook Gawan ondergaat op pijnlijke wijze leed. Hij wordt valselijk van moord verdacht en door Kingrimursel uitgedaagd voor een tweekamp. Beiden verlaten beschaamd de Tafelronde. Parzival en Gawan nemen daarna ook afscheid van elkaar. 

Zevende avontuur

In dit en het volgende avontuur speelt Gawan de hoofdrol. Als eerste ontmoet hij het leger van Meljacanz. Daarna komt hij in de belegerde stad Bearoch alwaar hij de zusjes Obie en Obilot leert kennen. Hij verdedigt in opdracht van Obilot de stad, waarbij hij een mouw van haar japon als minnesymbool op zijn schild speldt. Tenslotte volgt er verzoening tussen Obie en Meljacanz. Gawan neemt afscheid en vertrekt. 

Achtste avontuur

Gawan komt aan in Schanpfanzun en ontmoet Vergulaht en Antikonie. Beiden voelen zich sterk tot elkaar aangetrokken, maar van een relatie kan geen sprake zijn: ze moeten zichzelf verdedigen vanuit een toren. Vergulaht bemiddelt tussen Kingrimursel en Gawan, waarbij de tweekamp wordt uitgesteld. Gawan moet dan wel voor Vergulaht de Graal zoeken. 

Negende avontuur

Parzival bevindt zich in het nadir, het diepste diep, van zijn bestaan. Diep in het woud heeft hij een derde ontmoeting met Sigune die nu ingesloten in een kluis woont. Zij helpt Parzival door te zeggen dat hij de sporen van Cundrie moet volgen om de graalburcht te kunnen vinden. Hij raakt echter het spoor bijster en ontmoet een graalridder met wie hij een gevecht heeft. Uiteindelijk komt hij op Goede Vrijdag bij de heremiet Trevizent aan. Bij deze kluizenaar herwint hij zijn geloof en zijn vertrouwen. 

Tiende avontuur

In dit avontuur lezen we weer over de avonturen van Gawan. Gawan ontmoet zijn minne Orgeluse. Zij is evenwel geen gemakkelijke jonkvrouw en hij wordt danig door haar bespot. Ontmoeting met Urjans, die Gawan ook nog eens op de proef stelt. In de buurt van het toverslot van Klingsor verlaat Orgeluse Gawan en heeft hij een strijd met een ridder die van geen ophouden wil weten. Gawan wordt gastvrij door de veerman Plippalinot en diens dochter Bene ontvangen.

Elfde avontuur

Gawan verneemt voor het eerst iets over het toverslot met zijn gevangen vrouwen en gaat erheen. In het slot doorstaat hij met goed gevolg de beproevingen met het wonderbed. Na nog wat andere kwellingen heeft hij een hevig gevecht met een leeuw. Uiteindelijk valt hij zwaar gewond bewusteloos neer en worden zijn wonden door Arnive verzorgt. 

Twaalfde avontuur

Gawan ligt nu zwaar gewond op bed en lijdt bovendien aan minneleed. Wanneer hij Orgeluse ziet in de wonderzuil snelt hij naar haar toe en krijgt hij van haar de opdracht over een ravijn een krans te halen uit de boom van Gramoflans. Deze krans wordt hem slechts vergund wanneer hij een tweekamp houdt met koning Gramoflans. Als Gawan terug is bij Orgeluse knielt zij voor hem neer en doet vele bekentenissen.  

Dertiende avontuur

Gawan gaat samen met Orgeluse terug naar het toverslot waar hij nu heer en meester over is geworden. ’s Avonds is hier een genoeglijk samenzijn waarbij Gawan zijn zuster Itonje nog niet herkent. Vele ridders worden uitgenodigd de tweekamp bij te wonen. 

Veertiende avontuur

Gawan rijdt uit om te gaan strijden en ontmoet daarbij Parzival die hij voor Gramoflans houdt. Wanneer de schildknapen hen scheiden, staken zij de strijd en verzoenen zich. De volgende dag heeft nu Parzival een strijd met Gramoflans. Om een algehele verwarring te voorkomen bemiddelt Arthur in een verzoening. Het hele gezelschap beleeft genoeglijke uren, behalve Parzival die heimelijk weggaat. 

Vijftiende avontuur

Nu ontmoet Parzival een indrukwekkende ridder met wie hij een strijd op leven en dood aangaat. Uiteindelijk komen zij tot de conclusie dat zij halfbroers van elkaar zijn en verzoenen zij zich. Zij vertrekken naar het toverslot van Gawan waar voor de tweede maal een ontmoeting plaatsvindt tussen Parzival en Cundrie. Zij bengt hem het bericht dat hij in zijn opdracht geslaagd is en dat hij nu de nieuwe graalkoning zal worden. Meteen moet hij op pad gaan naar de graalburcht om Amfortas te genezen. 

Zestiende avontuur

Wanneer Parzival in gezelschap van Cundrie en Teirefis aankomt bij de graalburcht, stelt hij koning Anfortas de verlossende vraag, waarbij spontaan de genezing intreedt. Inmiddels is zijn vrouw Condwiramur op de hoogte gesteld van het heuglijke nieuws en wordt Parzival met zijn minne verenigd. Parzival gaat op zoek naar Sigune en vindt haar gestorven naast de tombe van haar geliefde. Feirefis huwt Repanse nadat hij gedoopt is. Samen vertrekken zij naar het oosten om de wijsheid van de Graal ook daar te brengen.    

Bron: ‘Het graalmysterie van Parzival, verborgen lichtader uit een ver verleden van haar bedekking ontdaan’ van Benita Kleiberg

LEES OVER DE THEMADAG PARCIVAL DAT BEN JIJ OP ZATERDAG 1 APRIL 2023 IN ARNHEM

BESTEL HET GRAALMYSTERIE VAN PARZIVAL

LEES MEER OVER DE BOVENSTAANDE VIJF BOEKEN OVER DE GRAAL