1. Gnosis als wereldreligie – leven en werk van Gilles Quispel, Leo Kohlenberg
De fascinatie van Gilles Quispel voor vroegchristelijke stromingen werd geboren op het Dordtse gymnasium waar hij al op jonge leeftijd kennismaakte met gnostische denkbeelden. In 1952 kocht hij de zgn. ‘Jung Codex’, onderdeel van een grote collectie geschriften die in 1945 in Nag Hammadi in Egypte werden gevonden. Deze Nag Hammadi-geschriften bevatten onder andere het zogenoemde Evangelie van de Waarheid en het Evangelie van Thomas. Quispel had een duidelijke visie op de gnostiek. Volgens hem werd de leer gekenmerkt door het beginsel van de vrije mens en zouden de gnostici hebben gepleit voor een niet-autoritaire en ondogmatische beleving van het jonge christendom. Gnosis als wereldreligie behandelt de boeiende ontstaansgeschiedenis van de gnostiek en de bijzondere rol die Quispel in de geschiedschrijving hierover heeft gespeeld.
LEES MEER OVER GNOSIS ALS WERELDRELIGIE
BESTEL GNOSIS ALS WERELDRELIGIE
2 Gnosis, geloof en logica, over de rede en wat haar te boven gaat – Frithjof Schuon
Wanneer een soefi-meester en religie-expert zijn blik richt op filosofie, theologie en psychologie komen deze disciplines in een heel nieuw licht te staan. Omdat Frithjof Schuon als metafysicus geïnteresseerd is in de volledige werkelijkheid, geeft hij alles zijn rechtmatige plaats. De hoogste plaats komt toe aan God, Nirwana, Advaita of welke namen men voor het Absolute ook gebruikt. Het is niet omdat de hoogste waarheid boven alle woorden uitstijgt dat logica geen enkele rol van betekenis zou spelen, integendeel. In dit inmiddels klassieke werk komen o.a. aan de orde: de verhouding tussen geloof en gnosis, de rol die de logica op beide gebieden speelt, de verschillende niveaus van geloof, de vereiste eigenschappen voor gnosis, de waarde van godsbewijzen, de relatie tussen logica en mysterie, de ontmaskering van relativistische zienswijzen, de essentie en de waarde van de moraal, de metafysische visie op schoonheid.
BESTEL GNOSIS, GELOOF EN LOGICA
3 Gnosis en gnostiek, de bevrijding van de liefde – Bram Moerland
De vondst van oude gnostische teksten uit de begintijd van het christendom bracht een schokgolf teweeg. Ze waren in de vierde eeuw door de kerk verboden en hadden vernietigd moeten worden. Maar monniken van een klooster bij Nag Hammadi verstopten ze in een kruik en begroeven ze. Het duurde nog tot 1945 tot ze weer gevonden werden. Uit die teruggevonden teksten komen een heel andere Jezus en een heel andere visie op de mens tevoorschijn dan die we kennen uit het kerkelijke christendom. Jezus is daar geen wonderen doende god, maar een boodschapper die de mens oproept zichzelf te herinneren: ‘Mens sta op en herinner jezelf’. Kern van de gnostische zienswijze is dat in elk mens een innerlijk weten van liefde woont, de gnosis. Maar die gnosis kan verduisterd raken. De gnostiek als spirituele traditie biedt de mens een weg naar de bevrijding van de liefde in hemzelf.
LEES MEER OVER GNOSIS EN GNOSTIEK
BESTEL GNOSIS EN GNOSTIEK EBOOK
BESTEL GNOSIS EN GNOSTIEK SOFTBACK
4 In het spoor van de gnosis – Frithjof Schuon
Dit boek biedt inzicht in zowel de eenheid als de verscheidenheid van de religies. Het eerste deel laat zien waarom de verschillen tussen de religies noodzakelijk zijn. Op ongeëvenaarde wijze legt de auteur de innerlijke structuur van de drie semitische religies bloot ter verklaring van het grote wederzijds onbegrip. Alleen de esoterie, niet de exoterie, kan de eenheid begrijpen. Hij belicht ook het verschil tussen de weg van de gnosis (d.w.z. bovenrationele kennis) en de weg van de liefde. De eenheid der religies komt vooral aan bod in het tweede deel, waar de gnosis gekarakteriseerd wordt als de taal van het Zelf, het goddelijke gemeenschappelijke Zelf, niet het individualistische zelf. Bijzonder indrukwekkend is het artikel waarin uitgebreid getoond wordt hoe het mogelijk is om overal in de dingen God te zien. Het laatste deel belicht de vaak verwaarloosde metafysische kant van het christendom en laat zo zien hoe het christendom past in de universele gnosis die gemeenschappelijk is aan alle religies. Frithjof Schuon (1907-1998) is een vooraanstaand auteur van de Sophia Perennis, een stroming die de eenheid van de religies metafysisch fundeert. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste denkers over spiritualiteit en religie.
BESTEL IN HET SPOOR VAN DE GNOSIS
5. Waar haalden de gnostici hun wijsheid vandaan? – A.P. Bos e.a.
Waar haalden gnostici hun wijsheid vandaan? Wat bezielde hen? Wat zijn typische kenmerken van het gnostisch gedachtegoed? Hoe is gnostiek ontstaan en bestaat gnostiek tegenwoordig nog? Dat zijn vragen waarop in dit boek antwoord wordt gegeven. De aandacht voor gnostiek is zeer versterkt doordat in 1945 in Egypte een groot aantal tot dan toe onbekende vroegchristelijke teksten gevonden werd, waaronder het Evangelie van Thomas, het Evangelie van Filippus en het Geheime Boek van Johannes. Sinds de ontdekking van deze zogenoemde Nag Hammadi-geschriften is de overtuiging gegroeid dat het christendom al in de eerste eeuwen van zijn bestaan een diversiteit aan stromingen moet hebben gekend. In dit boek laten deskundigen uit verschillende disciplines hun licht schijnen over uiteenlopende aspecten van deze ‘gnostische’ geschriften.
LEES MEER OVER WAAR HAALDEN DE GNOSTICI HUN WIJSHEID VANDAAN?
BESTEL WAAR HAALDEN DE GNOSTICI HUN WIJSHEID VANDAAN?
LEES OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN OVER GNOSIS VAN ROZENKRUIS PERS