Nieuwe Nederlandse liedteksten voor het wereldberoemde kerstlied ‘Stille nacht, heilige nacht’ – kerstlied

DOWNLOAD HET GRATIS GEDEELTE VAN SPIRITUELE KERST (PDF)

DOWNLOAD ENGLISH EDITION (PDF) – BESTEL EBOOKBESTEL BOEK

Het wereldberoemde kerstlied met de Nederlandse titel Stille Nacht, Heilige Nacht werd voor het eerst uitgevoerd met Kerst in 1818 in het Oostenrijkse Oberndorf. Het is geschreven en gecomponeerd door de Oostenrijkers Franz Xaver Gruber en Joseph Mohr. Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van ‘Stille Nacht’ schreef de omroep KRO-NCRV eind 2018 een wedstrijd uit met als opdracht een nieuwe tekst te bedenken op de melodie van dit oorspronkelijk Duitstalige kerstlied. Drie inzenders werden genomineerd: Cees Rutgers uit Engelen, Dirk van de Glind uit Apeldoorn en Marjolein Kool uit Schalkwijk.

De beste nieuw Nederlandse liedtekst voor de beroemdste kersthit van alle tijden werd gekozen door een vakjury van tijd personen: Wilfred Kemp, Tanja Kootte, Hanna Rijken, Kalien Blonden en Stef Bos. In het juryrapport, dat bekend werd gemaakt tijdens de radio-uitzending ‘Zin in weekend’ op 9 december 2018 staat: ‘Cees Rutgers blinkt met zijn tekst Stil is de Nacht uit in beeldend hedendaags taalgebruik. De creatieve tekst doet recht aan de melodie en is goed zingbaar. Hij vertolkt het verlangen van ieder mens naar rust, en het verlangen de tijd van dit hectisch bestaan even stil te zetten. Het lied verwoordt ook de kracht van zingen, die hoop opwekt dwars door de wanhoop heen.’

De winnende tekst van Cees Rutgers, die in de bovenstaande video wordt uitgevoerd door het Kathedrale Koor Utrecht onder leiding van Gerard Beemster met gitaarbegeleiding door Ronald Veerman luidt:

Stil is de nacht. Schitterend zacht
straalt van ver sterrenpracht.
Mensen komen, mensen gaan.
Door hun vluchtig, voorbijgaand bestaan
ademt eeuwige kracht.
Wonderlijk stil is de nacht.

Stil is de nacht. Iedereen wacht
op het licht, op de kracht
die verdrijft de duisternis,
en die groeien doet al wat er is,
die verzoent en verzacht.
Wonderlijk stil is de nacht.

Kijk om je heen. Mensen bijeen
zingen zacht: stille nacht.
Wat onzegbaar is, wat je niet ziet,
houdt zich schuil in dit goddelijk lied.
Volg de stem van je hart,
Zing door het nachtelijk zwart.

Het mooie van deze tekst is dat deze ook ‘gnostiek verantwoord is’. De zachtheid van de kerstnacht kan werkelijk ervaren worden. Dat gevoel kan je besef van zowel je sterfelijkheid als eeuwig leven versterken. De menselijke ziel kan het aardse leven kan als duisternis ervaren, maar er is terechte hoop dat die duisternis wordt verdreven door het licht dat in het hart van de mens geboren kan worden. Er is een innerlijk weten dat er veel meer is dan de materiële werkelijkheid. De doorbraak van het licht kan komen door de stem van het rozenhart, van de goddelijke vonk te volgen. Zingen vanuit innerlijke toewijding kan daar ook aan bijdragen.

De tekst van Dirk van de Glind luidt:

Stille macht, breekbaar en zacht,
vonk van hoop in de nacht,
ongewapend, voorbij elk geweld
wordt jouw boodschap van liefde verteld.
Raak met zachtheid ons aan,
leer ons jouw stilte verstaan.

Stille macht, lieve kracht,
bron van hoop in de nacht
wij vertrouwen ons toe aan jouw licht
willen leven op liefde gericht.
Raak met mildheid ons aan
leer ons in vrede te gaan.

Geen verkeerde tekst. De boodschap van liefde is uitstekend natuurlijk. Het blijft hier echter beperkt tot de horizontale dimensie: ongewapend, geweldloos en vrede. Waar is de verticale dimensie, de binding met het goddelijke? Vrede op aarde is prachtig, maar het koninkrijk van ‘de stille macht en de lieve kracht’ is niet van deze wereld. Die ‘lieve kracht’ ontketent in de mens die zich daarvoor opent een innerlijke strijd waardoor hij of zij getransformeerd wordt om mee te werken aan de uitvoering van het godsplan.

De tekst van Marjolein Kool luidt:

Stille nacht,
veilige nacht,
tablet uit,
YouTube zacht.
Facebook, e-mail en smartphone op stil,
geen geblieb en gezoem en getril.
Wie niet swipet maar weer streelt,
voelt hoeveel meer je dan deelt.

Stille nacht,
veilige nacht,
scherm op zwart,
ruim je hart.
Knip die digistreng eindelijk door.
Hashtag-naaste vindt dan pas gehoor.
Wie geen selfies meer zendt,
wordt pas ten diepste gekend

Stille nacht,
veilige nacht,
zie omhoog,
hemelboog.
Engelen zetten hun glorielied in:
‘Eer aan God en zijn nieuwe begin.’
Like hun ware bericht,
twitterloos, schitterend licht.

Dit is een grappige tekst zonder diepgang. Deze wijst op de gevaren van teveel bezig zijn met social media. 

KERSTMUZIEK

1 WeihnachtsoratoriumJohann Sebastian Bach

2 MagnificatJohann Sebastian Bach

3 The MessiahGeorg Friedrich Händel

4 Tien bekende christelijke kerstliederen

5 Drie nieuwe Nederlandse teksten voor ‘Stille Nacht, heilige nacht’

LEES OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN OVER KERSTMUZIEK