Dagelijks archief: 29 augustus 2019

New Age, kerk en gnosis – een balans en verliesrekening opgesteld door Jacob Slavenburg

Helaas gooien veel theologen alles wat niet in hun kader past op de hoop van New Age, zonder enige gave des onderscheids. De ervaring in de vroegste christengemeenten, de gnosis, overstijgt verre het New Age-gedachtengoed. Na tweeduizend jaar christendom en meer dan vijftig jaar Nag Hammadi wil ik in all schuchterheid een kleine balans opmaken. Bij een balans hoort een winst- en verliesrekening, waarbij de cijfers overigens nooit zo absoluut zijn als ze op papier lijken. Er zit ruimte in.

De christelijke kerk heeft God tot persoon verklaard, de wezenlijk andere. Daarmee heeft men God buiten de mens geplaatst. Dat lijkt mij verlies. In zijn transcendentie wordt Lees verder →

Geert Groote, grondlegger van de moderne devotie

 

Geert Groote werd de inspirator van een beweging, die later ‘de moderne devotie’ zou worden genoemd en die zich over Nederland, Duitsland en Scandinavië zou uitstrekken. De aanhangers noemden zich ‘broeders en zusters van het gemene leven’. Zij stelden een praktische en vooral ook nuchtere weg van zelfverloochening in het dagelijkse leven. 

Geert Groote was afkomstig uit Deventer. Na zijn studie in Parijs was hij op 28-jarige leeftijd in een geestelijke crisis geraakt, waardoor hij ernstig ziek werd. Een ontmoeting met Lees verder →

Johfra’s symbolische schilderijen van de twaalf sterrenbeelden of tekens van de zodiak of dierenriem

De Nederlandse kunstschilder Johfra (1919-1998) maakte in de jaren zeventig een serie van twaalf symbolische schilderijen van de sterrenbeelden van de dierenriem. Hieronder volgen de twaalf tekens en de inleiding uit een boek van hem dat in 1981 is uitgebracht. 

DE RAM – ARIES
DE STIER – TAURUS
TWEELINGEN – GEMINI
DE KREEFT – CANCER
DE LEEUW – LEO
DE MAAGD – VIRGO
DE WEEGSCHAAL – LIBRA
DE SCHORPIOEN – SCORPIO
DE BOOGSCHUTTER – SAGITTARIUS
DE STEENBOK – CAPRICORNICUS
DE WATERMAN – AQUARIUS
VISSEN – PISCES

Toen ik in 1973 van Verkerk Reproducties de opdracht ontving om de twaalf zodiakale tekens uit te beelden zodat hiervan posters van zouden gemaakt worden, realiseerde ik mij dat het weinig zin had om aan de honderden reeds bestaande decoratieve voorstelingen van deze tekens nog meerdere toe te voegen. Reeds vanaf de oudste tijden waren de tekens van de dierenriem als vaststaande emblemen verbeeld. Slechts in de schilderkunst was nog speelruime voor Lees verder →

Het begin van de reformatie en de hervormer Johannes Hus

De ‘Herfsttij der Middeleeuwen’ (Huizinga) was in volle gang, toen Jan Hus (1369-1415) geboren werd. De Europese mens maakte zich los van zijn vroegere wereld en ging zich geestelijk en vooral ruimtelijk vrijer bewegen. De ongekende mobiliteit werd sterk bevorderd door het ker- kelijke systeem van aflaten. Zo gaf de paus in 1300 een gehele aflaat van zonden als beloning voor een bedevaart naar Rome. Spoedig volgden ook andere bedevaartsoorden als Jeruzalem en Santiago di Compostella. Gold deze aflaat eerst nog voor eens in de 100 jaar, later werd de frequentie verlaagd van Lees verder →

Maarten Luther, icoon van de reformatie

Het vuur van de reformatie, de vrijheidsdrang en het verzet tegen de verkalkte vormen van dogmatisch christendom, konden niet doven. Waar Johannes Hus (1369-1413) zich altijd hield bij de kern van de zaak en niet verzandde in theologische disputen, zien we 100 jaar later bij Maarten Luther (1483-1546) en Johannes Calvijn (1509-1564) een teruggrijpen op oudere kerkvaders zoals Augustinus en Justinus, en tevens het ontstaan van een nieuwe, eigen leerstelligheid.

De grote vraag voor Luther was: hoe kan ik, een zondig mens, rechtvaardig zijn voor God? Hij ondervond Lees verder →