Tagarchief: gnostiek

Inleiding bij het evangelie van Filippus, onderdeel van de Nag Hammadi geschriften gevonden in 1945

Een reactie plaatsen


BESTEL DE NAG HAMMADI GESCHRIFTEN

Het Evangelie volgens Filippus is een van de belangrijkste teksten uit de kruik van Nag Hammadi. Binnen deze verzameling van 100 strofen bevindt zich een aantal wijsheidsspreuken die een equivalent kennen in de antieke wereldliteratuur, zoals in de aloude Indische geschriften, en de koans in de Zen-traditie. 

Het evangelie van Filippus is een christelijk geschrift dat ons op sommige plaatsen mededelingen doet over Jezus en enkele keren ook een uitspraak van hem weergeeft. de meeste strofen geven blijk van een uitermate esoterische opvatting van het (toen nog jonge) christendom. Ook in die zin zijn zij, buiten zeldzaam mooi, heel interessant, omdat zij laten zien welke niet-dogmatische stromingen er in het christendom van de tweede eeuw , de vermoedelijke fase van de eindredactie van dit geschrift, nog konden Lees verder →

Gilles Quispel: koningin Juliana zorgde ervoor dat gnostische teksten werden vrijgegeven

2 reacties

Koningin Juliana heeft destijds een essentiële bemiddelende rol gespeeld bij het beschikbaar komen van gnostische geschriften uit de Nag Hammadi bibliotheek die in 1945 is gevonden in Egypte. In de onderstaande tekst wordt dat uitgebreid toegelicht. 

In 1952 geeft professor Gilles Quispel (1916-2006), hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht, een reeks lezingen aan ‘ziele-artsen’ over de gnosis. een zekere Philip Metman vertelt hem daar dat hij binnenkort een uitnodiging krijgt voor een bijeenkomst op Het Loo bij Apeldoorn. Volgens Quispel was deze Philip Metman een spion. Hij krijgt inderdaad Lees verder →

Gnosticisme en pelagianisme: twee subtiele tegenstanders van heiligheid volgens paus in ‘Verheugt u en jubelt’

Een reactie plaatsen

Hoe ga je de weg van de godsvrucht nu in de praktijk van het gewone dagelijkse leven? Richtlijnen daarvoor zijn te vinden in dit boek en in vele heilige geschriften van de mensheid. Ook in de notitie ‘Verheugt u en jubelt’, die Paus Franciscus (Jorge Mario Bergoglio) in april 2018 publiceerde onder de Latijnse titel ‘Gaudete et exsultate’ (‘Wees blij en juich’) zul je waardevolle aanwijzingen aantreffen. Deze dringende aansporing tot heiligheid is niet alleen heel goed ontvangen binnen Lees verder →

Ontdek waarom paus Franciscus waarschuwt tegen hedendaags gnosticisme, lees wat je niet leest op andere websites

2 reacties

Paus Franciscus publiceerde op 9 april in het Vaticaan een document waarin hij ingaat op de roeping tot heiligheid in de wereld van vandaag. Deze 47-pagina’s tellende zogeheten apostolische exhortatie heeft de titel Gaudete et Exsultate gekregen. Dat zijn de eerste woorden van de publicatie en zij betekenen: ‘Verheugt u en jubelt’.

Deze dringende aansporing tot heiligheid is binnen de kerken en ook daarbuiten heel goed ontvangen. Begrijpelijk, want vrijwel geen enkel weldenkend mens kan bezwaren hebben tegen de aanbevelingen van de Paus die hij grotendeels baseert op de Bijbel.

Opmerkelijk is dat de Paus ook in deze publicatie weer nadrukkelijk waarschuwt voor hedendaags gnosticisme en hedendaags pelagianisme, nu omdat Lees verder →

Rachel Ritman over de Christusimpuls en gnostiek-christelijke inwijding bij de katharen

Een reactie plaatsen

BESTEL ‘GNOSTIEK CHRISTELIJKE INWIJDING BIJ DE KATHAREN’

Hieronder volgt een gedeelte uit het boek ‘Gnostiek christelijke inwijding bij de katharen’ van Rachel Ritman. Zij spreekt komt spreken op het symposion gewijd aan het ware op zaterdag 14 april in Bilthoven.

Hoewel de katharen door de heersende kerk als ketters werden aangemerkt, is hun ontstaan direct te herleiden tot een vroege impuls van zuiver gnostiek christendom. Al in de tweede eeuw stichtte een zekere Montanus van Phrygië een kerk die zich baseerde op de Apocalyps, het Boek der Openbaringen, toegeschreven aan Johannes van Patmos. Daarin zijn opgenomen de brieven aan de zeven gemeenten, of zeven kerken in Asia. Deze Johannitische stroming noemde zich Lees verder →

De vondst van gnostieke geschriften in Nag Hammadi in 1945 in Egypte en de daaruit voortvloeiende nieuwe inzichten over christendom en gnosis

Een reactie plaatsen

 

Op 16 december 1945 zocht een Arabische boer in de Egyptische woestijn bij het plaatsje Nag Hammadi naar teelaarde en stootte daarbij op een kruik die meer dan vijftig zeer oude geschriften bleek te bevatten. Geschriften die alle in het Koptisch waren afgeschreven maar vertalingen bleken te zijn van oudere, in het Grieks opgetekende teksten.

Opvallend was dat er van sommige teksten doublures waren. Van het zogenaamde Geheime boek van Johannes werden er maar liefst drie exemplaren in de kruik gevonden. Tevens was het opmerkelijk dat de verzameling allesbehalve homogeen was. Ze bestond uit Grieks filosofische-getinte teksten, christelijke geschriften, maar ook uit joodse en hermetische traktaten. Sommige waren oorspronkelijk afgeschreven in de eerste eeuw, maar er waren ook teksten onder die pas in de vierde eeuw werden afgerond. Lees verder →

Was Jeroen Bosch een kathaar?

Een reactie plaatsen

Wat voor pad van zelfverlossing uit deze demonische wereld zou Jeroen Bosch hebben begaan? Het pad van gnostiek geïnspireerde manicheeërs, bogomielen en katharen? Er is veel geschreven over zijn sympathie voor hun spirituele bijdrage aan de mensheid. Er zijn ook wel enige aanwijzingen van gnostieke sympathieën in zijn werk te vinden.

We vinden het wat ver gaan om nu vast te stellen dat Bosch een kathaar moet zijn geweest, of dat hij de kathaarse bevrijdingsweg is gegaan. Wel dringt zich de gedachte op dat hij grondig kennis heeft genomen van de middeleeuwse gnostieke ideeën. Lees verder →

Jacob Slavenburg over Gilles Quispel, een eminent kenner van de gnostiek

Een reactie plaatsen

Gilles Quispel is heel belangrijk geweest in mijn leven. In Utrecht studeerde ik geschiedenis, met als bijvakken kunst- en godsdienstgeschiedenis. Voor dat laatste studeerde ik af bij Roel van den Broek in de gnostiek, zoals het zo feestelijk op mijn bul prijkt.

Bij de presentatie in de schouwburg van Tilburg van een boek dat ik over de gnosis had geschreven, ontmoette ik Gilles Quispel. Het verwonderde mij dat Lees verder →

Prof. Gilles Quispel over de Gnosis, de derde component van de Europese cultuurtraditie

Een reactie plaatsen

Quispelquote 1

De kerken verkondigen het geloof. Dat geloof gaat terug op Golgotha en de Sinaï.

Onze wijsgeren gaan uit van de rede. Volgens hen kan alleen het verstand de waarheid kennen. Van Oxford tot Berkley heerst in Academia het logisch positivisme, een vorm van rationalisme. Van Berlijn tot Wladiwostok heerst een andere vorm van rationalisme. Deze eredienst der rede heeft in het Westen altijd bestaan, ook in de middeleeuwen. Hij gaat terug op Athene en Ionië. De Grieken hebben de logos ontdekt.

Naast deze twee heeft altijd een derde stroming in het Westen bestaan, de gnosis. De Gnosis ontstond in Lees verder →

De esoterische traditie en het esoterisch christendom volgens Hans Stolp

2 reacties

De esoterische traditie was tot in onze dagen geheim en raakt pas nu algemeen bekend. Als je in de boekhandel kijkt naar de vele boeken die op de plank met het opschrift ‘esoterie’ staan, zijn dat dikwijls boeken die een oude geheime kennis bevatten. Dat is werkelijk een doorbraak: eeuwenoude geheime kennis wordt nu algemeen toegankelijk.

Waarom was esoterische kennis eigenlijk zo lang geheim? Allereerst omdat de inzichten die deze kennis bracht niet Lees verder →