1 Sartre – Ruud Welten – Elementaire Deeltjes 71
Jean-Paul Sartre geldt als een van de belangrijkste en meest dwarse denkers van de twintigste eeuw. Zijn werk wordt gekenmerkt door één hoofdvraag: hoe kunnen we vrij zijn? Die vraag maakt zijn filosofie actueler dan ooit. Dit Elementaire Deeltje besteedt aandacht aan Sartres filosofie van de mens en zijn bewustzijn, maar ook aan zijn ideeën over politiek, geweld, engagement, literatuur, en zijn ‘existentiële psychoanalyse’.
2 Heidegger – Dirk de Schutter – Elementaire Deeltjes 69
De naam Heidegger is besmet. Aan zijn omvangrijke oeuvre van meer dan honderd werken kleeft de smet van collaboratie met het nazisme. In dit Elementaire Deeltje laat Dirk De Schutter zien hoe de filosofische blik van Martin Heidegger, ondanks die smet, relevant is voor de moderne westerse cultuur. In Heideggers filosofie krijgen vele aspecten van het mens-zijn een nieuwe betekenis: de dood, het geweten, stemmingen als angst of verveling of gelatenheid, de tijd, de waarheid, rationaliteit, het heilige, de taal en de dichtkunst.
3 Foucault – Michiel Leezenberg – Elementaire Deeltjes 74
Het werk van de Franse filosoof Michel Foucault (1926-1984) blijkt decennia na zijn dood nog actueel en verrassend. Het stelt onverwachte vragen over onder meer neoliberalisme, identiteitspolitiek en medische wetenschap in tijden van pandemie. Ook postuum verschijnen er nog geregeld teksten van hem, die ons dwingen het bestaande beeld bij te stellen. Dit Elementaire Deeltje behandelt Foucaults leven, zijn belangrijkste ideeën en zijn bijdragen aan de geschiedschrijving en filosofie. Op een toegankelijke wijze bespreekt het zijn werk over taal en kennis, zijn analyse van discipline, waanzin en straf, de geschiedenis van de seksualiteit en de postuum verschenen werken en colleges.
4 Kierkegaard – Daan Bronkhorst – Elementaire Deeltjes 76
Anderhalve eeuw na zijn dood blijkt Søren Kierkegaard nog altijd een hoogst actuele filosoof, psycholoog, theoloog en ethicus. Er zijn duizenden boeken en artikelen over hem geschreven. Veel lezers ervaren de kennismaking met zijn werk als een persoonlijke verandering. Wie was Kierkegaard? Waarom verbrak hij zo dramatisch zijn verloving? Wat leerde hij van Socrates, Mozart en de romantici? Wat zegt hij over vrijheid, angst, liefde, schuld en waarheid? Hoe werd hij grondlegger van het existentialisme en is hij ook te lezen ‘zonder God’?
5 Nietzsche – Paul van Tongeren – Elementaire Deeltjes
Friedrich Nietzsche is een van de invloedrijkste denkers in de Europese geschiedenis en een van de radicaalste critici van de Europese cultuur. Zijn leven is niet te scheiden van zijn denken: hij onderzocht de ziekte van zijn tijd in zichzelf, en probeerde zich daarvan te bevrijden. Daarom wordt in dit boek zijn denken verkend aan de hand van zijn biografie, de ontwikkeling van klassiek filoloog tot filosofisch cultuurcriticus, van de vrije geest en zijn ‘wandelboeken’ op weg naar het filosofisch hoogtepunt van zijn leven: zijn doordenking en doorleving van het Europese nihilisme.
LEES OVER BOVENSTAANDE ELEMENTAIRE DEELTJES OVER RELIGIES, GELOVEN EN GOD