LEES MEER OVER DE LANCERING VAN ‘IK BEN BEWUSTZIJN’ EN AANMELDEN
☆ DEEL 1-1 ☆ DEEL 1-2 ☆ DEEL 1-3 ☆ DEEL 1-4 ☆ DEEL 1-5 ☆
GEESTESWETENSCHAP
Een geesteswetenschap heeft niet de pretentie het zonder subject te kunnen stellen om objectief te heten. Wat is kennen, wat is denken, en welke positie hebben we daarin als subject?
Rudolf Steiner (fakkeldrager van het Rozenkruis 16): ‘Het zijn dezelfde dingen die zich openbaren zowel aan het lagere kennen als aan het hogere schouwen. De ene keer openbaren zij hun uiterlijke verschijning, de andere keer hun innerlijke wezen. Het ligt dus niet aan de dingen dat zij op een bepaalde trede alleen verschijnen als uiterlijke dingen. Het ligt aan de mens, die zich eerst moet ontwikkelen naar een bepaald niveau waarop de dingen niet langer slechts uiterlijk zijn (…) Het gaat erom het denken om te vormen tot een op zichzelf staande, vrije beweeglijkheid van de ziel. Het brein werkt slechts als reflectie-instrument, opdat het de zieleactiviteit terugkaatst en deze voor zichzelf zichtbaar wordt. U bent het zelf met uw zieleactiviteit die het brein tot de structuur en de geschiktheid brengt, om dat wat u denkt als gedachte te kunnen spiegelen.’
Een ontwikkeld denkvermogen weerspiegelt de werkelijkheid als een dynamisch geheel dat voortdurend in ontwikkeling is. Het ontsluit de werkelijkheid niet alleen, het helpt deze ook zich verder te ontwikkelen. In ons denkleven ligt besloten hoe de werkelijkheid zich voor ons ontvouwt. Mens betekent letterlijk geest, mens-zijn is denker zijn. En dat is een individuele opgave, niet een vanzelfsprekend evolutionair proces. Steiner: ‘In het ethisch individualisme is de evolutieleer vergeestelijkt en doorgetrokken naar het morele leven.’
Individualisme hier niet te verstaan als gerichtheid op alleen de eigen zelfverwerkelijking, de eigen persoon. De toevoeging ethisch geeft aan dat van een dualisme tussen mij en de ander geen sprake kan zijn. Het kwalitatief hogere denkleven verheft zich juist boven een dergelijk dualisme. Als eenheid (her)kent het eenheid, als waarheid (her)kent het waarheid, als liefde (her)kent het liefde. Als intellectus is het in staat de werkelijkheid als eenheid te zien. Is het bewustzijn werkelijk één, dan is het volledig bij zichzelf, en kan van een ‘zelf’ gesproken worden. Ramana: ‘Zelfonderzoek is de kortste weg naar zelfrealisatie, omdat je alle belemmeringen uit de weg ruimt die je laten geloven dat het Zelf nog niet gerealiseerd ís.’
Steiner spreekt van een ontwikkeling van verstandsziel tot bewustzijnsziel. Dat is niet hetzelfde als je afstemmen op gedachten die als spiritueel gelden, op het verfijnen van je gevoelsleven, of op het nalaten van datgene waartoe het egobelang je aanzet. Verandering is niet hetzelfde als vernieuwing, het gaat om transformatie. Hoe ingrijpend dit proces is, blijkt uit het feit dat zelfs de structuur van onze hersenen daarin is meegenomen.
Steiner: ‘De geest bouwt ons lichaam eerst zo op dat dit lichaam het instrument voor het denken kan worden. Het brein is oorspronkelijk door gedachten opgebouwd. Deze gedachtewereld is de scheppende ideeënwereld. Het stelt ons in staat deel te hebben aan de gedachtewereld die achter de fysieke organisatie heerst.’
We beschikken over een denkvermogen. We hebben het vermogen anders te denken, en dat heeft ingrijpende gevolgen. Tegenwoordig weten we dat de activiteit van ons bewustzijn lichamelijke veranderingen kan aanbrengen tot op DNA-niveau. Ideeën en gedachten zijn krachten, ideatiekrachten, die een reëel bestaan hebben: ze zijn er al voordat wij ze denken.
Steiner: ‘Iedere gedachte die door ons brein heen flitst, is een reële gebeurtenis in de geestelijke wereld. De gedachte in de uiterlijke, fysieke wereld is slechts een schaduwbeeld van de werkelijkheid tegenover de gedachte in de geestelijke wereld.’ Dat het de geestelijke wereld zelf is die ons brein opbouwt om er zijn ideeën in te kunnen weerspiegelen, staat lijnrecht tegenover de veronderstelling van het neurocentrisme dat het onze hersenen zijn die een geestelijke wereld zouden projecteren.
Steiner: ‘De werkelijke gedachte leeft niet in onze hersenen; ze is niet een schaduwbeeld, een reflexbeeld dat in ons bewustzijn optreedt, maar is een wezen dat in de geestelijke wereld leeft. In werkelijkheid zijn onze gedachten wezens die tot de geestelijke wereld behoren. Vat u een gedachte, dan brengt u een verandering in de geestwereld teweeg. We zouden moeten inzien: wanneer ik denk, dan gebeurt er iets in de kosmos.’
Denken is dus geen vrijblijvend proces, het is zowel scheppen als geschapen worden. We hebben daarom een bijzondere verantwoordelijkheid voor de geestelijke realiteit waar heel de mensheid uit put. Vernieuwing van het denkleven vereist dat je je afstemt op de hogere ideeënwereld, op hogere ideatiekrachten. In de oudheid werden deze aangeduid als logoi spermaticoi, zaadbeginselen. Deze gaan uit van de Logos, van de Geestorde. Alleen een ware transformatie van ons denkvermogen stelt ons in staat deze te weerspiegelen, stelt ons in staat tot het na-denken van reeds aanwezige beginselen in de geestelijke wereld.
Grote componisten als Bach en Mozart deelden mee dat een compositie hun niet in delen maar als een geheel werd ‘overgedragen’. Ennio Morricone verwoordde het zo: ‘Muziek moet bedacht zijn voor het wordt geschreven. Dat is een probleem dat er altijd is als je aan een compositie begint. Voor de componist ligt een leeg vel. Wat schrijven we op? Er is een idee dat ontwikkeld moet worden en moet worden uitgewerkt. Op zoek naar… naar wat? We weten het niet.’
Weet het bewustzijn zich te bevrijden van zijn gebondenheid aan het fysieke bestaan, dan is het in staat het eigen brein als van op afstand waar te nemen. Het kan zijn filterwerking zien als weerstand tegen de Geest. Steiner: ‘Als men de geesteswetenschappelijke methoden op zichzelf toepast, beleeft men zich buiten zijn hersenen. Men weet dan pas hoe het instrument van het brein is. De geesteswetenschapper weet wat het betekent niet zo te denken als men in het gewone leven denkt, maar alleen in het geest-ziele-element van de hersenen. Hij weet de hersenen buiten dit element te voelen – ja, het zelfs te voelen als iets wat weerstand biedt, waartegen men aanstoot zoals men tegen een uiterlijk voorwerp stoot.’
We zijn het zelf die met ons verstandelijke denken afstand houden tot de Geest. Met ons verstandelijke denken zetten we de werkelijkheid uit-een en creëren we dualiteit. Spinoza: ‘Onder verstand verstaan wij immers niet het absolute denken, maar slechts een bepaalde vorm van denken.’
Gevangen in een verstandelijke – en daarom dualistische – werkelijkheid, kunnen we ons niet vrij bewegen. Ons denkleven bestaat uit patronen en kaders die aan de ketting liggen van emoties en gevoelens. De ontwikkeling van een nieuw denkvermogen, in staat ideeën die in het geestveld leven na te denken, vereist niet een bijzondere intelligentie maar niets minder dan een volledige transformatie naar geest (denken), ziel (verlangen) en lichaam (concrete levenshouding).
Transformatie te verstaan als verhoging in vibratie, verhoging van de trillingsfrequentie. Alleen het geestelijke vuur zelf kan onze ziel doen ontbranden tot een verlangen naar dit vuur, kan ons denken opwaarts stuwen tot een na-denken van geestelijke Ideeën. Is de dualiteit van verlangen en denken opgegaan in een hogere dimensie van eenheid, dan kunnen we getuigen: ‘Ik ben bewustzijn’.
INHOUDSOPGAVE
1 Het terrein
Bewustzijn, de enige werkelijkheid. Bewustzijn is onderwerp. Ik ben bewustzijn. Hersenonderzoek en boeddhisme. Het Backster-effect. Brainet. Akasha. Ethiek. Synchroniciteit. Kwaliteit van bewustzijn. Geesteswetenschap
2 Eenheid
Ken uzelf. Bewust-zijn. Het Ene. Ik ben. Ik, ‘ik’, ego en persoon. Eerste-persoonperspectief. Ontdekking ‘ik ben ik’. Bewustzijn is licht. Lichtmetafysica. De lichtzuil
3 Uit-een-vallen
Tegenpolen. Twee werkelijkheden. Ik denk, dus ik ben. Materialisme. Geestelijk materialisme. ik-bewustzijn: winst en verlies. Objectbewustzijn. Differentiatie. Dissociatie. Het antahkarana
4 Veel-eenheid
Meerdimensionaal bewustzijn. Transcendent – immanent. Dualiteit, geen dualisme. Het subject. ‘ik’ en persoon. Identiteit. Body-mind. Zelf-herkenning. Vrijheid en lot. Voorzienigheid. Persoon worden
5 Relatie
De buitenstaander. Vrijblijvendheid. Het primaat van bewustzijn. Bewustzijn is een werkwoord. Dialogisch bewustzijn. Context-horizon-betekenis. Gelijk-oorspronkelijk. Relatief en absoluut. Taal. Ontmoeten. De taal van de Ziel. Het symbool. De Naam
6 Het Midden
Levenskunst. De slinger. Pre-/trans-fallacy. De baan. De Getuige. Waarden. Leegte (sunyata). Het wiel. Water en vuur. Hart en hoofd
7 Too far East is West
De spiltijd. De antieke en de klassieke Grieken. Plotinus en het Ene. De drie-ene mens als microkosmos. Verbeelding, ratio en intuïtie. De moderne tijd.Van object naar subject. Het supra-individuele Ik. De evolutie van de Geest. Zelf-bewustzijn
8 Non-dualiteit
Drie assen van oriëntatie. Antwoord op Job. De übermensch. Geest én natuur. Fenomenologie. Zien-wat-is. De spagaat van zelfkennis. Vallen naar jezelf. Verlangen
9 Archetypen en chakra’s
Het archetype. Individuatie en integratie. Psychodynamiek.
Het bipolaire archetype. Het zelf. Alchemie. Archetypus-an-sich. Psychologisme. Onderbewust én bovenbewust. De chakra’s
10 Psyche en ziel
Subject zijn. Een buitengewoon boek. De kracht van het gebeuren. Psychodynamiek. Groeipsychologie. Alles of niets. Psychosynthese. De wil. Vrije wil. De Diamantbenadering
11 Het creatieve Nu
Creativi-tijd. Identiteit. Vrijheid. Kairos. Geestelijke spankracht. Ontwaken in het nu. Kinderen van het ogenblik
12 De bewustzijnparadox
Numen en lumen. Grondstemming. Numineuze reductie. Totaalvereenzelviging. Transformatie. Totaalontkenning als bevestiging. Trillingsfrequentie. Hawkins scale
13 De cirkel, het Oog
Spiegels. Mystiek.Ver-ening of vereniging. De spijker. Ik-loosheid of ik-ontlediging? Nabij-de-dood-ervaring. Morele ruimte. Het Oog
14 Het nieuwe denkvermogen
De omstulping. Manas, Mens, Denker. Waarnemen en denken. Het denken en Ik. Het denkvermogen. Geestwetten. Mundus imaginalis. Ik als getuige. Het Ik als wilskracht. Microkosmos: Oog van Vuur
Literatuur
LEES MEER OVER DE LANCERING VAN ‘IK BEN BEWUSTZIJN’ EN AANMELDEN