BESTEL HET NUCTEMERON VAN APOLLONIUS VAN TYANA
Een enkel stuk papyrus getuigt nog van deze wereldleraar uit de eerste eeuw van onze jaartelling. De compacte tekst staat bekend als het Nuctemeron. In twaalf strofen, die uren worden genoemd, dringt het licht door in de ziel van de mens.
Apollonius van Tyana stichtte mysterieschool die voortbouwt op de inzichten die werden overgedragen in de school van Pythagoras.
De eenheid van hart en hoofd brengt de mens op de weg van verandering, met zijn vele weerstanden en overwinningen. Tot de mens in kan gaan in een nieuwe, hogere staat van bewustzijn. Hieronder volgt een inleiding over Apollonius van Tyana door J. van Rijckenborgh.
Wellicht hebt u wel eens gehoord van die mysterieuze figuur, die bij het begin van de jaartelling in de wereld optrad, namelijk Apollonius van Tyana. Hij wordt de wijsgeer genoemd van de mysterieschool die voortbouwt op de inzichten die werden overgedragen in de school van Pythagoras en werd door vijanden van het christendom niet alleen met Jezus vergeleken, doch werd zelfs boven hem geplaatst. Ook zijn geboorte werd, evenals die van Jezus, aangekondigd door de Heilige Geest.
Hij reisde en leraarde in vrijwel alle landen rondom de oude wereldzee. Het volk stroomde van alle zijden toe om naar hem te luisteren en zijn volgelingen waren, voor de toenmalige begrippen, talloos. Hij deed vele wonderen, verrichtte genezingen en zijn invloed was zo groot dat, wanneer hij verscheen, strijdende volkeren de strijdbijl begroeven. Hij werd, zoals begrijpelijk, door de geestelijke overheden vervolgd, meermalen gevangen gezet en gemarteld. Toen men hem tenslotte door de honden wilde laten verscheuren, verdween hij op mysterieuze wijze.
Nadat hij van het wereldse toneel verdwenen was, werden zijn lotgevallen en zijn levensgeschiedenis te boek gesteld. Zo ontstond er tenslotte een evangelie, dat acht dikke delen besloeg. Het was zo groots en machtig van inhoud, dat de jonge christelijke kerk met haar stichters er beducht voor was. Tegen zulk een concurrent waren zij niet opgewassen en zij grepen dus naar de zo bij uitstek klassiek-kerkelijke middelen: moord, vervolging en vernietiging.
Omdat er in die dagen nog geen drukpers bestond en de werken van Apollonius van Tyana, zoals vanzelf spreekt, uitsluitend in handschrift voorhanden waren en dan nog in een gering aantal exemplaren, was het natuurlijk heel gemakkelijk deze handschriften te stelen, te confisqueren en te vernietigen. Voorts werd de massa op zeer wrede wijze tot de orde geroepen en aldus werd door middel van de beproefde methode van angstinboezeming de herinnering aan Apollonius van Tyana uitgeroeid. Vooral omdat tegelijkertijd een zeer geraffineerde en klassieke methode die nog tot op de dag van vandaag opgeld doet: men sloeg de weg van de vervalsing in. Van tijd tot tijd verschenen geschriften an en over Apollonius van Tyana, die slechts door insiders konden worden herkend als vervalsingen.
Zo verkreeg deze mens tenslotte een type dat door niemand meer naar waarheid en werkelijkheid kon worden herkend. Apollonius van Tyana werd op den duur een legendarische figuur. Het behoeft dan ook niemand te verwonderen dat velen aan zijn bestaan gingen twijfelen. Hiermee was het doel bereikt: Apollonius van Tyana was, na enkele eeuwen van doorzettende en intelligente arbeid, in de legendarische hoek gedrukt, zijn leringen waren verminkt, mysterieus en onwezenlijk gemaakt, zijn oorsprong en afkomst, zijn historische verschijning omringd met vraagtekens.
Toen het zover gekomen was konden de complotteurs verder gaan. Aan enkele openbare bibliotheken konden vervalste geschriften van hem en ook van vele anderen worden geschonken of ondergebracht, volgens de methode ‘ergens gevonden en opgegraven’. Dan kon de intellectuele ‘beau monde’ daarop worden afgestuurd. De handschriften werden natuurlijk ontcijferd en gelezen en beoordeeld door daartoe geoefendenen er verschenen dikke boeken, waarmee diverse lieden konden promoveren tot doctor in het een of ander.
Zo verspreidde zich het zaad van de vervalsing en van de verminking zich hecht en sterk en zij die daar, onwetend, aan meewerkten – tot op dit uur – en die prat gaan op hun kennis en die wijsheid van Apollonius van Tyana geanalyseerd in hun binnenzak hebben, werden slachtoffer van de waan. Op deze manier werden velen geslachtofferd, want de opgraving van oude geschriften is aan de orde van de dag.
Wij echter, die ons gereed gemaakt hebben om het pad van de roos en het kruis te gaan, wij weten, wij begrijpen, dat men heel lang de waarheid in boeien kan slaan, dat men heel lang de waarheid kan verminken, dat men waarheidsdienaren kan vervolgen en aantasten, doch dat eenmaal de waarheid zich vrij zal maken. Hoe langer men haar beteugelt en kluistert, des te groter worden de spanningen en des te machtiger zal eenmaal het vuur van de waarheid uitbreken.
U zult verstaan dat Apollonius van Tyana één van de zeer groten geweest is. Bij de dageraad van onze jaartelling manifesteerden zich in de landen rondom de oude wereldzee, in het grote beschavings- en cultuurgebied van die dagen, verscheidenen zeer grote gnostieke werkers van de universele Gnosis. Jezus de Heer was één van hen. Zij vormden een gewijde groep van zeven zonen van de Vader of Zonen van de Weduwe, afgezanten van de zielemensheid. Zo is het voor ons begrijpelijk dat Apollonius van Tyana , evenals zijn broeders, een kruisweg ging, een weg van lijden en offerande, getekend door het eigen hartebloed. Hij werd geliefd door zijn gnostieke kinderen en gehaat door de dienaren van de dialectische natuur. Deze gang van zaken is ons zo bekend dat wij er niet verder op in behoeven te gaan.
Wij willen deze grote figuur voor uw begrip en uw visie opheffen en ontdoen van de stof en de waan en het verraad van de eeuwen. Wij willen u deze Godsgezant, deze zoon van de Vader, laten zien zoals hij werkelijk is. Want de universele kring van grote goddelijke zonen heeft opnieuw in het laatste van de dagen het initiatief genomen tot grootse arbeid. Daarom moet ook Apollonius van Tyana in het licht van de waarheid geplaatst worden.
Omdat het uur voor het aanbreken van de dageraad altijd het donkerst is, mag men ook verwachten dat het initiatief van de Jonge Gnosis om Apollonius van Tyana wederom in het daglicht van de werkelijkheid te plaatsen zal worden begeleid door gelijke en afleidende initiatieven van de dialectische hiërarchie. Wij hebben ons bij onze commentaren gebaseerd op enige fragmenten uit een reeds eerder verschenen uitgave van zijn werk (Het Nuctemeron werd indertijd gepubliceerd door Eliphas Lévi, als aanhangsel van diens werk Rituel de la Haute Magie. Paris, 1856) en uit deze fragmenten zal u klaarlijk blijken waarom men zijn leringen vernietigd heeft en zijn historische verschijning uit het bewustzijn van de massa heeft weggevaagd.
De gnostieke school die door Apollonius van Tyana gesticht was, had de directe realisatie van het leven van de ziel ten doel. Hij wenste zonder omwegen direct op dit doel af te gaan. Daarom wendde hij zich tot hen, bij wie hij openheid en begrip kon veronderstellen. Zijn leringen waren totaal ongeschikt voor de dienaren van deze wereld. Men heeft het later Apollonius van Tyana wel eens kwalijk genomen dat hij zich niet met iedereen inliet, dat hij zijn publiek selecteerde, ‘zeefde’. Wij zullen dit verstaan, aangezien ook de School van het Rozenkruis dergelijke maatregelen toepast.
Wij zouden Apollonius echter onrecht doen indien wij niet tegelijkertijd zouden vaststellen dat zijn liefdelicht, zijn intense medelijden, de gehele menshied omvatte en dat zijn wonderdaden en genezingen zonder uitzondering ten dienste van allen waren. Alleen op het terrein van het ‘thuis brengen’ in de ware werkelijkheid, wendde hij zich tot hen die direct geschikt waren om inderdaad ‘thuis’ te worden gebracht. Omdat hij wist dat zijn broeders op breder en ander terrein werkzaam waren, zoals Jezus de Heer, die meer werkte voor het toekomstige geslacht van de uitverkorenen.
Daarom sprak Jezus meer voor de massa, doch ook, zoals wij weten, intiem voor zijn jongeren. Hij sprak in gelijkenissen, in bedekte termen en symbolen, om bij de massa iets van verlangen, van geloof te wekken. Daarom konden de tegenoverwegers de taal van Jezus wél gebruiken om haar om te buigen. Welk een prima methode was het voor hen de taal van een Godsgezant, zich richtend tot de massa, over te nemen, om dan met diezelfde taal de eigen doeleinden te verbloemen. Welk een prima methode was het voor hen Jezus tot een God te maken, tot een onaantastbare, onbereikbare God en zichzelf tot zijn kerk en priesterschap.
Maar dan moest tegelijkertijd de herinnering aan Apollonius van Tyana van het toneel verdwijnen en moesten zijn directe leringen, zoals alle Gnosis, worden weggevaagd. Want Apollonius predikte en bracht de mensvormige God van de hermetische wijsbegeerte, de mens die door transfiguratie en wedergeboorte van de ziel direct kon opgaan in het bevrijdende leven zelf, om de god-in-hem aldus geheel vrij en werkzaam te maken.
Het ‘Grote Spel’ is geen toekomst! Het is een nieuw hoofdstuk van het spel dat men al eeuwenlang met de mensheid speelt. Verbreek voor u zelf, als met één ruk, dat web van de waan en het bedrog waarin men u al zo lang gevangen houdt en laat de directe leerstellingen van Apollonius van Tyana op u inwerken. Vervul deze met al uw inspanning! Dan doet u ook recht aan Jezus de Heer, die tweeduizend jaar geleden tot u in gelijkenissen sprak, omdat u toen nog niet rijp was om het anders te vernemen en te verstaan en te vervullen.
Wij zullen u in dit boek uitvoerig spreken over het Nuctemeron van Apollonius van Tyana, welke titel wij zouden willen vertalen als ‘de dag Gods die in de duisternis schijnt’ of ‘de God die in onze microkosmos gevangen ligt’. Deze ‘dag’ is verdeeld in 12 uren en ieder uur bevat een concrete aanwijzing omtrent de wijze waarop ‘de dag Gods’ voor iedere kandidaat kan en zal worden verwerkelijkt. Kortom een methode, een weg tot volkomen bevrijding.
Bron: Het Nuctemeron van Apollonius van Tyana toegelicht door J. van Rijckenborgh
