BESTEL HET MOOIE WESTEN – MYTHEN EN SYMBOLEN IN EGYPTE
LEES OVER DE WEBINARSERIE OVER EGYPTISCHE SCHEPPINGSMYTHEN
Maät staat in nauwe relatie met Thot, de god van wijsheid. Thot wordt vaak weergegeven door een ibis of door een man met een hoofd van een ibis. Er zijn diverse beelden van de ibis met de godin Maät. De godin met haar karakteristieke veer op haar hoofd is zittende uitgebeeld tegenover een ibis. Het is waarschijnlijk geen toeval dat de zorgvuldig gearrangeerde ruimte tussen de vogel en de godin in dit beeld de vorm van de veer van Maät weerspiegelt. Maät is altijd onzichtbaar aanwezig op de achtergrond.
Er werd van Thot gezegd dat hij de wetten van Maät op schrift heeft gesteld. Hoewel Thot de god is van het schrift en de wijsheid, wordt niet de intellectuele kennis die iemand verkrijgt door boeken te bestuderen bedoeld. Toth heeft met begripsvermogen te maken. Hij werd omschreven als ‘uitstekend van begrip’. De wijsheid van Thot komt overeen met de wijsheid van het hart. Het hart is niet het centrum van de steeds wisselende emoties, maar de zetel van begrip, inzicht en intuïtie.
Het hart was ook verbonden met sympathie en liefde. Het woord voor sympathie of genegenheid is set-lb, dat letterlijk ‘plaats van het hart’ betekent. Een goede vriend werd aangeduid met de term aq-ib; ‘iemand die binnen is gekomen in het hart’.
Deze concepten drukken uit dat er iets in de mens is dat weet wat rechtvaardigheid is en dat weet wat liefde is. Het geeft het idee weer dat alle wijsheid in de mens aanwezig is en hij zich er alleen maar op hoeft te richten. Het hart is een element dat dicht bij het goddelijke is. Er werd over gezegd dat het ‘de god is die in de mens is’. Je hart volgen was handelen in overeenstemming met Maät. Het hart en het goddelijke waren zo nauw met elkaar verbonden, dat in latere tijden het woord netjery – goddelijk – zelfs het woord werd voor ‘hart’. Ook vreugde en geluk werden geassocieerd met Maät en met het hart. Maät tot uitdrukking brengen was ‘een grote vreugde van het hart’.
Het was ook het hart dat werd gewogen voor de troon van Osiris. Als iemand, net als de zon, Maät in zijn of haar hart had, waren de schalen in evenwicht en werd hij een ‘rechtvaardige’ genoemd. Zijn hart moest zo licht zijn als de veer van Maät en mocht niet verzwaard zijn met iets dat niet zuiver is. Als hij bijvoorbeeld niet had gestolen, geen leugens had verteld, niemand verdriet had gedaan, als hij niets gedaan had dat tegen de orde van de natuur inging, kon hij verder naar de troon van Osiris. Hij werd dan vanzelf één met Osiris. 
Tegenover Thot kan de mens zich niet anders voordoen dan hij is. Thot kent en registreert alles zoals het is: ‘Ik ben Thot de bekwame schrijver, wiens handen puur zijn, een bezitter van zuiverheid die kwaad verdrijft, die schrijft wat waar is, die onwaarheid verafschuwt’. Volgens een hymne kan er niets worden gedaan zonder dat Thot dit weet. Het hogere deel van het bewustzijn van de mens weet altijd hoe het werkelijk in elkaar zit en registreert alle daden. Thot staat dan ook steevast afgebeeld bij de weegschaalscène.
Het is ook Thot die advies en raad geeft volgens een tekst. Thot representeert het deel in de mens dat verbanden ziet en dingen begrijpt. Wanneer iemand zich daarop richt kan hij helderheid over een situatie krijgen.
Bron: Het mooie westen – van Corina Zuiderduin
