Tag archieven: Orfeus

De orfische mysteriën en de sirenen

In Pluto’s Hades – dat machtige beeld van de oude Grieken waarin we net zo goed, als symbool, het vruchteloze levensspel van grote delen van de huidige mensheid kunnen zien – bevonden zich archetypische beelden die de zielen lieten zien hoe zij door hun eigen begeertewezen gevangen werden gehouden. Daar was bijvoorbeeld Tantalus, vastgebonden aan de rots van zijn niet te stillen aardse verlangens. Als Tantalus zijn dorst wilde lessen met het water dat langs zijn voeten stroomde, week het water terug. Als hij hongerig naar de druiven greep die boven zijn hoofd hingen, trokken de wijnranken zich terug.  Lees verder →

Orpheus en Euridice: het drama van de onmogelijke liefde

Het verhaal van Orpheus en Eurydice, dat op veel manieren valt uit te leggen, heeft een aantal componisten – Monteverdi, Gluck en Offenbach – geïnspireerd tot het op muziek zetten van wat wel genoemd wordt het drama van de onmogelijke liefde. En niet zonder reden: er is immers geen kunstvorm die zo goed de geest van de goddelijke liefde (Orpheus) benadert als de toonkunst. Evenals de geest is muziek vol verrukking en vervoering, maar tegelijk vluchtig en ongrijpbaar. Evenals de geest heeft muziek geen verleden of toekomst maar komt zij in het directe nu tot leven, tot werkzaamheid. En evenals bij een geestelijke aanraking kunnen in muziek vonken overspringen, vonken van goddelijke vuur. Lees verder →

De Griekse mysteriën uit de oudheid waren vooral mythisch geïnspireerd: de Orphische en de Eleusische mysteriën

De wijsheid van Pythagoras steunde op een oudere mysteriewijsheid, zoals de Orfische en Eleusische mysteriën. Deze mysteriën werden alleen mondeling doorgegeven. Wij zien hier, dat de Griekse filosofen vóór Aristoteles dezelfde benadering hadden: de letter doodt, de Geest doet leven. 

Binnen de Orfische mysteriën was de belangrijkste basis van het denken de ontwikkeling van chaos tot kosmos, een ontwikkeling die bij vrijwel elk Grieks element uit de oudheid te herkennen is. Dit thema is ook in onze tijd zeer actueel. Chaos wordt wel in verband gebracht met oersubstantie of ether, het begrip dat later bij Aristoteles zo’n belangrijke functie kreeg. Chaos betekent ‘een ongeordende toestand’ (kosmos een geordende toestand!).  Lees verder →