KLIK VOOR DE PDF VAN HET TIJDSCHRIFTARTIKEL UIT REFLECTIE

LEES REVIEWS OVER MYSTERIËN EN SYMBOLEN VAN DE ZIEL

BESTEL MYSTERIËN EN SYMBOLEN VAN DE ZIEL

De eerste twee inloopochtenden die aansluiten bij de driejarige online leergang Eeuwige wijsheid nu! in september 2023 gaan over hoofdstukken uit het boek Mysteriën en symbolen van de ziel, een door de geest bezielde mens worden .De onderstaande recensie over het boek Mysteriën en symbolen van de ziel is gepubliceerd in Reflectie winter 2016 (magazine voor religie en spiritualiteit, belicht vanuit theosofie en gnosis) en geschreven door Mgr.prof.dr.ir. Gert Jan van der Steen, wijbisschop van de VKK.

Dit boek zet aan tot “nieuwe wording”. Een prachtterm die het karakter van het boek aangeeft: vanuit contemplatieve en esoterische tradities uit het oosten en het westen komen tot een eigen spirituele ontwikkeling die verder gaat dan persoonlijke ontwikkeling. Om daarmee bij te dragen aan een algehele geestelijke bewustwording en vernieuwing. Gaandeweg het boek ontplooit zich een breed scala aan esoterische inzichten die steeds weer praktisch gemaakt worden.

Het boek bestaat uit twee delen.

Deel 1, met als titel Mysteriën van de ziel heeft negen hoofdstukken die elk bestaan uit een tekst uit contemplatieve en esoterische tradities uit Oost en West en een aansluitende beschouwing met daarin aanwijzingen hoe je zielebewustzijn kunt bevorderen.  De titels van de hoofdstukken, met hun traditie en bron zijn:

1. Leven vanuit eenheid: Advaita Vedanta, uit de Ashtavakra Gita
2. Ontstijgen aan dualiteiten:  Hermetisme, uit Vermaning van de ziel
3. De drie graden van de ziel verbinden:  Kabbalah, uit De hoogste graad van Geloof
4. Ontwikkelen in de vier werelden:  Gnostiek Christendom, uit Het lied van de Parel
5. De vijf denktoestanden besturen:  Raja Yoga, uit de Yoga Sutra’s van Patanjali
6. Vernieuwen door de zes emanaties:  Jodendom, uit De Bijbel, Genesis 1
7. De zeven gouden sleutels hanteren:  Boeddhisme, uit De stem van de Stilte
8. Het achtvoudige pad uitdragen:  Zoroastrisme, uit De gâthâ’s van Zarathoestra
9. Werken met de negen geestelijke gaven: Paulinisch Christendom, uit 1 Korinthiërs 12

Deel 2 heeft als titel Symbolen van de ziel met daarin negen essays over aspecten van de ziel, met symbolen, klassieke teksten en beschouwingen.

Online cursus

Het boek bevat de onderdelen van een online cursus die gegeven wordt vanuit het Lectorium Rosicrucianum, met als titel ‘Mysteriën van de ziel’. Het boek profiteert daarmee van de eisen die aan een online cursus worden gesteld: toegankelijkheid voor een breed publiek, ongedwongenheid, en het snel tot de essentie komen. De cursus, en daarmee het boek, voldoen ruimschoots aan die eisen. Een compliment waard, gezien de variëteit aan onderwerpen die behandeld worden.

Werkwijze boek

Het is geen eenvoudige opgave om negen teksten uit verschillende tradities met elkaar te verbinden. De auteur doet dat onder andere door ordeningen en schema’s uit de achterliggende tradities bij elkaar te brengen en te unificeren. Hij begint met een schema uit de kabbala, dat gaandeweg verbonden wordt met andere schema’s uit theosofie, antroposofie en astrologie. De schema’s belichten steeds de driedeling persoonlijkheidsziel, ziel en geestziel. Dit zijn benamingen die grotendeels overeenkomen met die uit de Theosofie, zoals: “zelf”, “Zelf” en “ZELF”. Spirituele ontwikkeling behelst het integreren van deze driedeling waardoor een “nieuwe wording” ontstaat en de mens effectief kan medescheppen.

De teksten verschillen enerzijds omdat zij uit verschillende tradities komen. Anderzijds heeft de auteur ze gekozen omdat ze zijn doel dienen. Het is voor hem dan ook nodig om de verschillen in achtergronden ondergeschikt te maken aan het doel. Hij doet dit door de teksten te interpreteren in een groter geheel. Hij schrijft: “Bij het interpreteren van heilige teksten kunnen gemakkelijk vergissingen worden gemaakt. Dat komt vooral omdat meestal verschillende soorten taal door elkaar worden gebruikt. Om vergissingen te voorkomen is het zinvol om duidingen niet alleen te toetsen aan het eigen innerlijk, maar vooral ook aan een authentieke spirituele traditie of, nog beter, aan meerdere spirituele tradities. Want binnen die kringen werd en wordt gebruik gemaakt van beproefde werkwijzen, en zijn ervaringen en bevindingen uitgebreid met elkaar gedeeld en vaak ook op schrift gesteld.”

De auteur voert de toetsing uit aan de hand van inzichten uit het Lectorium Rosicrucianum. Dat een persoonlijke interpretatie toch op kan spelen blijkt uit de tekst van hoofdstuk 1, die afkomstig is uit de Ashtavakra Gita in de vertaling van Ad van Dun. Op het einde heeft De Boer: “Weet: al wat vorm heeft is onwerkelijk, het vormeloze is jouw ware Zelf. Uit dit weten ontspruit nieuwe wording.” Echter, het gevoel van uw recensent zegt dat de tweede zin nooit in de Ashtavakra Gita kan staan, een tekst die hijzelf jarenlang heeft gekoesterd. Dat klopt: Van Dun heeft hier “Dit weten ontwortelt nieuwe wording”. Ook andere vertalingen in het Engels en het Nederlands lijken op Van Dun. Zoals C. Keus: “Door dit geestelijk onderricht zult gij ontsnappen aan een mogelijke wedergeboorte (lett. Is er niet de mogelijkheid van wedergeboorte).”

Ook heb ik een bevriende Sanskritist geraadpleegd. Die komt tot een soortgelijke vertaling uit de brontekst. Desgevraagd antwoordt André de Boer dat hij zijn versie eertijds mooier en nauwkeuriger vond maar nu ook inziet dat deze niet juist is. Hij zal de tekst in de volgende druk aanpassen. Het ironische is dat ik momenteel, samen met De Boer, ook liever had zien staan: “Uit dit weten ontspruit nieuwe wording”. De Ashtavakra hoeft geen eindpunt te zijn, maar kan een nieuw begin markeren.

BESTEL MYSTERIËN EN SYMBOLEN VAN DE ZIEL

Invloed Lectorium

Het Lectorium Rosicrucianum is gesticht door o.a. Jan van Rijckenborgh (fakkeldrager van het Rozenkruis 21), die een aantal zienswijzen ontwikkelde die na zijn dood genuanceerd werden. Het Lectorium ziet zichzelf nu als een moderne mysterieschool die spirituele ontwikkeling beoogt mede door het bestuderen van en meditatie op teksten uit de traditie van gnosis en gnostiek. Een belangrijk onderwerp is de transfiguratie door de geest.

Het Lectorium stelt veel klassieke literatuur op gebied van de gnosis, breed gezien, ter beschikking van het algemeen publiek. De online cursussen (er zijn er meerdere) en dit boek zijn daar ook een mooi voorbeeld van.

In het boek lopen de eigen inzichten van het Lectorium en van de behandelde tradities wel wat door elkaar. Het is kennelijk zo dat wanneer de traditie niet expliciet genoemd wordt er sprake is van een inzicht vanuit het Lectorium. Dat klopt met de herhaalde mededeling dat dit boek is geschreven vanuit het Lectorium. Toch kan dit af en toe lastig zijn. Het boek dient een algemeen doel, waarbij een veelvoud aan achtergronden uit verschillende tradities passeert. Het boek zou er bij winnen wanneer bij een inzicht vanuit het Lectorium dit ook vermeld wordt. Bijvoorbeeld, op p. 162 wordt gezegd “Die vernieuwing vindt zijn oorsprong in het opvlammen van de geestvonk nabij het hart, bij de top van de rechterhartkamer om precies te zijn”. Dit lijkt een uitspraak te zijn van Van Rijckenborgh die bekend staat om zijn associaties van lichamelijke locaties/processen en ziele- of geestelijke aspecten. Die associaties zijn echter omstreden.

Beoordeling

Dit is een aantrekkelijk boek. Het heeft een doordachte indeling met aansprekende titels. (De nummers 1 tot 9 in de titels doen denken aan de Dummy-boeken.) Het taalgebruik is eigentijds, bondig en lenig (wat af en toe ook nodig is om verbanden te kunnen leggen). Soms wordt een term niet op tijd geïntroduceerd, zoals het “6e kosmische gebied”, maar dat wordt later goed gemaakt.

Het is ook een stimulerend boek. Voortdurend wordt de werking van de godsvonk belicht en het streven om daarvan bewust te worden. Deze belichting heeft op zichzelf een geestelijke uitwerking. Er gaat van het boek een bepaalde urgentie uit, terwijl de auteur je steeds vrijlaat.

Doelgroepen

Dit is vooral een boek voor spirituele zoekers die willen werken aan de eigen geestelijke ontwikkeling. Maar ook een informatief boek voor mensen die open staan voor een ruimer mens- en wereldbeeld.

Lezers van Reflectie zullen hier veel bekende achtergronden tegenkomen. De online cursus van het Lectorium sluit ook aan bij de online cursus van de Vrij-Katholieke Kerk waarin het religieuze aspect verder wordt uitgewerkt. Het hoofdstuk over de innerlijke structuur van de mens zou bijna gemeenschappelijk kunnen zijn. Door de doordachte indeling is het boek ook geschikt om te werken in verdiepingskringen.

BESTEL MYSTERIËN EN SYMBOLEN VAN DE ZIEL

LEES OVER DE VIJF BOEKEN WAAROP DE LEERGANG ‘EEUWIGE WIJSHEID NU! IS GEBASEERD