Het onvergetelijke goede – column van Ankie Hettema over het boek ‘Een jihad van liefde’ van Mohamed el Bachiri

LEES MEER OVER HET SYMPOSIONBOEK

BESTEL ‘HET SCHONE, HET GOEDE, HET WARE’ (SYMPOSIONREEKS 42)

Doe het goede, wordt wel gezegd. Maar wat is dat? Het goede kent zo vele interpretaties. ‘Heb dan lief ’ komt in mij op. Martinus Nijhoff schreef over de liefde:
‘Voor mij is liefde, een geur door het huis, een stem, een stap, iemand komt thuis. Men hoort haar op het binnenplein neuriënd met iets bezig zijn.’ 

Maar op een dag hoor je geen stem, geen stap meer en komt zij niet meer thuis. Het overkwam Mohamed El Bachiri, een Marokkaanse Belg, moslim. Hij is ook de man van Loubna Lafquiri, zijn grote liefde en moeder van zijn kinderen. Zij kwam op 22 maart 2016 bij de aanslagen in Brussel om het leven. 

‘Oog in oog met het onvatbare, wat moet ik de kinderen vertellen? Als zij ’s avonds in bed liggen, schrijf ik soms. Schrijven, woorden vinden, ware woorden. Door te schrijven over liefde kom ik dichter bij je stralende gelaat.’ 

BESTEL EEN JIHAD VAN LIEFDE

De woorden van Mohamed zijn opgetekend door David Van Reybrouck in Jihad van liefde. Het raakt, ontroert me. Ik geef het aan mijn broer die jarig is, op het feest ook aan mijn zussen en andere broer, aan een vriendin… ik zou het de wereld willen geven, dit kleine boekje, rijk aan eenvoudige, diepgaande woorden, uitdrukking van pijn maar ook van veerkracht – door liefde: 

‘Wij zijn allemaal broeders’, zeg ik. ‘Is iemand die zoiets doet ook een broeder?’ ‘Ja, dat is ook een broeder, maar een broeder, die een verkeerd pad heeft gekozen. Als mens blijft hij je broeder, ook al heeft hij het allerergste gedaan.’ 

‘Laten we de liefde aanboren, die onuitputtelijke grondstof, die uit het hart komt en niet uit de bodem’. 

Liefde, een aanwezige grondstof in het hart, en ook nog onuitputtelijk. De kracht van de liefde is groots. 

Dante dichtte in de Divina Commedia: ‘De liefde, die beweegt én zon én sterren’ . 

Het hele universum blijkt doortrokken te zijn van liefde, het houdt als ‘aantrekkingskracht’, als ‘verlangen’ , van de onmetelijk grote planeten tot aan het kleinste deeltje, alle delen bij elkaar.
Liefde, de ontsteker, de ziel van wereld en mensheid. 

De Koran schrijft:
‘Hij bemint hen en zij beminnen Hem’. ‘Ik heb u geschapen om mijn beeltenis in de spiegel van uw ziel te zien en mijn liefde in uw hart.’ 

Liefde verandert een massamens tot individu. Liefde ziet de mens aan, de enkeling, één uit duizend, twee uit tienduizend’, zegt Jezus in het Thomas evangelie. Liefde kent ieder mens bij name. 

‘Ik ben moslim, van geboorte en uit overtuiging, maar in de eerste plaats ben ik mens. Als ik een aanhanger van een ander geloof ont- moet, die zich laat leiden door liefde, heb ik het gevoel dat we dezelfde godsdienst belijden’. 

Liefde overstijgt afkomst en religie. Wonderbaarlijk, die kracht. Paulus schrijft in een brief aan de Korinthiërs: De liefde, alles bedekt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles verdraagt zij’. 

‘De essentie is niet het verhaal van Loubna en Mohamed. Dat is een liefdesgeschiedenis zoals er zo vele zijn. Het gaat om de vruchten van de liefde… Ik zal vier duiven uitsturen naar de vier hoeken van de wereld, om liefde te verspreiden als enige antwoord op de haat. Vraag me niet te haten, liever zou ik sterven.’ 

Liefde, het onvergetelijke goede…
De liefde van Loubna breidt zich uit naar de vier hoeken van de wereld. 

Zo blijft de liefde in Mohamed.
‘Blijft in Mijn liefde, en Ik zal in u blijven’, zegt het Johannes evangelie. 

Liefde, de levensbron die altijd kan blijven uitstromen, van mens tot mens tot een alles en iedereen omvattende liefde, tot liefde voor het hele leven zelf. 

Mohamed: ‘Het leven heeft niet meer dezelfde smaak voor mij, maar de ondergaande zon is nog steeds prachtig.’ 

Licht wordt alleen gezien in een vorm die het belicht, zo wordt liefde alleen beleefd door deelname, door liefde vorm te geven in daden, een gebaar, een blik, een hand, of als een geur door het huis. Denken wij werkelijk machteloos te staan ten opzichte van het leed van de wereld? 

‘Er is in ieder woord een woord, dat tot het onuitspreekbare behoort; Er is in ieder deel een deel van het ondeelbare geheel, gelijk in elke kus, hoe kort, het hele leven meegegeven wordt’, schrijft Abel Herzberg in ‘Drie rozen’. 

In de wereld betekent ‘geven’, minder worden, maar liefde geven, betekent vermeerderd worden. Want zij is deel van de eeuwige werkelijkheid die ten grondslag ligt aan het leven in de tijd. Zo mysterieus is de werking van liefde dat Rumi, mysticus uit de Islam schrijft: ‘Mijn pen breekt als ik over de liefde wil schrijven’. 

De volheid van liefde draag ik met mij mee, zij is daar waar ik luister, waar ik terugtreedt, haar volg, mij geef, waar ik leef voorbij mij zelf. 

‘In de beproeving die ik moet doorstaan voel ik me meer ‘jihadist’ dan de grootste strijder. Jihad betekent oorspronkelijk ‘inspanning’, de inspanning tegen jezelf, tegen je hartstochten, je driften, je gedachten. De jihadist zoekt naar kennis, doet zijn best om anderen te ontmoeten, ook als die er niet voor openstaan. De jihadist laat de moed niet zakken, hij bewaart de glimlach en erkent de menselijkheid van de ander. Liefde, wat me drijft, me laat leven en overleven, de bron waar ieder mens uit moet kunnen putten.’ 

Liefde, het hoogst ultieme goede, spreidt haar gloed en warmte als een lichtende mantel over de aarde en verlicht de gehele wereld. 

Heb lief, heb dan lief, het is het alleen-goede.
De liefde dienen is de grootste vreugde.
Zij maakt ons tot een universeel mens, een heel mens. 

‘Verticaal communiceren is een soort therapie. Je kunt nog zo gebukt gaan onder alle zorgen van de wereld… door je leeg te maken, overstijg je je twijfels en woede en wend je je tot de kern.’

Laten we aanboren de grondstof die onuitputtelijk in ons is, die onbegrensd en onoverwinnelijk blijkt. Zoals in die ene regel van P.N. van Eijck staat: 

‘Delf dan geduldig kernwaarts door het donker, naar het vuur dat in je diepste gronden gloeit,’ 

Immers vier duiven zijn niet genoeg, laat het een menigte zijn! 

Bron: Comumn van Ankie Hettema-Pieterse uit Het Schone, het Goede, het Ware, Symposionreeks 42

LEES MEER OVER HET SYMPOSIONBOEK

BESTEL ‘HET SCHONE, HET GOEDE, HET WARE’ (SYMPOSIONREEKS 42)

Eén gedachte op “Het onvergetelijke goede – column van Ankie Hettema over het boek ‘Een jihad van liefde’ van Mohamed el Bachiri

  1. Anne-Marie L

    Beste Ankie,
    Blij met jouw commentaar op dit bijzondere boek. Heb het al gelezen (èn doorgegeven) en m.i. is dit boekje de moeite waard om veel verspreid te worden en veel gelezen te worden: wat een wijs mens…

Reacties zijn gesloten.