AANMELDEN VOOR DE VOORDRACHT VAN WILLEM BEEKMAN OP 13 OKTOBER 2023
Willem Beekman kan boeiend schijven en spreken over verschijnselen in de natuur. In zijn boeken en lezingen verbindt hij wetenschap, kunst, spiritualiteit en persoonlijke ervaringen op een meesterlijke wijze met elkaar. Zijn presentaties, waarin hij veel fraaie zelfgemaakte tekeningen toont, zijn onderhoudend, leerzaam en verrassend. Op vrijdagmiddag 13 oktober 2023 komt hij in Pentagram boekwinkel in Haarlem een voordracht verzorgen over zijn nieuwste boek: Gestold licht, verhalen over mineralen. Hieronder volgen een gedeelte uit van de inleiding en de inhoudsopgave van dat boek en praktische gegevens over de lezing.
Hoe meer ik met stenen bezig ben, hoe meer ik ze zie als een sterrenhemel in de aarde. Ik vind het een wonder dat de stenen vormen en kleuren hebben die gemaakt lijken om ‘aan het licht te komen’ en dat ook doen zodra ze gedolven worden. Diep in de aarde heerst immers duisternis. Pas bij het bovenhalen van de stenen tonen ze hun kosmische natuur door te spelen met het licht en met kleur alsof ze nooit anders hebben gedaan. Ze lijken wel neergeregende sterren die het gestolde licht van de mineralen zijn geworden: stenen als ingevangen sterren. Naast deze poëtisch-symbolische ‘waarheid’ is er de natuurkundige werkelijkheid die ongeveer hetzelfde zegt.
Mineralen zijn ooit uit sterrenstof ontstaan. Ze hebben in de vorm van gas en stof in de hemelruimte bestaan en zijn uiteindelijk vast geworden tijdens de stolling van de planeet aarde. Alles is een overblijfsel van de geëxplodeerde oerzon, voorloper van onze huidige zon. Zo is de aarde van kosmische oorsprong, de mens incluis. De transparante stenen laten die oorsprong volgens mij het beste zien, want ze laten het licht door, breken het soms in vele kleuren en laten het schitteren. Kwarts doet dat zo, topaas, aquamarijn en geslepen diamant ook.
De ondoorzichtige stenen zijn voor mij raadselachtiger. Die geven het licht indirect terug. Vaak ontstaan daarbij de mooiste kleuren, zoals bij pyriet, malachiet en turkoois. Er lijkt bij die stenen een verschil te zijn tussen de buitenkant en de binnenkant, hoewel het er bij nader onderzoek op lijkt dat stenen helemaal geen binnenkant hebben. Zodra je namelijk een steen breekt is er meteen weer kleur, omdat er licht op valt. Zo kun je een steen blijven breken tot de delen zo klein zijn geworden dat ze helemaal geen kleur meer hebben. Dan ben je op molecuulniveau gekomen. Maar waar is die kleur dan gebleven? Is die onderweg verloren gegaan?
Nog vreemder vind ik de zwarte stenen. Die staan zelfs geen kleur meer af, ook al breek je ze tot je een ons weegt. Al het licht verdwijnt in deze stenen. Die willen zich zo graag hun oorsprong uit het licht herinneren, dat ze het opzuigen tot het laatste restje, als een uitgedroogde plant in de hete woestijn. Het zijn de duistere mineralen van zware metalen als ijzer en lood. Zij lijken het hardst uit het licht te zijn gevallen.
Oorspronkelijk was de aarde vloeibaar en bij afkoeling zijn de kristallen ontstaan. Dat is een proces van miljoenen jaren geweest, waarbij sommige gesteenten eerder stolden dan andere. Zo kon het gebeuren dat er vloeibare gangen ontstonden in een omringend vast gesteente en in die gangen konden zich dan later weer nieuwe gesteenten en kristallen vormen. Sommige mineralen ontstonden in holle ruimten van moedergesteente en vulden die met een veelheid van kristallen, zoals bij de amethist. We spreken dan van een geode, die er van buiten nogal ruw en onaanzienlijk uitziet, maar van binnen een glanzende schoonheid bezit. In de holle ruimte kreeg de amethist de ‘vrijheid’ om uit te groeien. Er zijn ook mineralen, zoals granaat, die die vrijheid niet kregen, maar zich juist onder grote druk in een moedergesteente vormden. Zo hebben al die mineralen een verschillende manier van groeien, een verschillende oorsprong.
Wat me altijd opvalt is dat kristallen geen boven en onder hebben. Ze ontstaan in alle mogelijke ‘houdingen’ in de aarde, soms met hun punten rechtop, soms naar beneden of naar elke andere richting. Alsof de zwaartekracht geen vat op ze heeft en ze zich gedragen als in ‘outer space’. Daarin onderscheiden ze zich van planten en dieren, want die oriënteren zich wel degelijk op de zwaartekracht en het licht van boven. Maar mineralen lijken op de kosmos waar ook geen boven en onder is. Als je in de ruimte zweeft is er geen rechtop-positie, je kunt net zo goed ondersteboven staan. De oriëntatie is alleen te bepalen ten opzichte van iets anders. Mineralen zijn dus ook in dit opzicht de hemel op aarde.
INHOUDSOPGAVE
Inleiding
1 Beweging
Turkoois
De keverstenen
Diamant
2 Licht
Fosfor
De zonnesteen
Stenen uit de hemel
3 Glas
Kwarts
De godenwedstrijd
Kiezel en kalk
4 Vorm
Pyriet
Het koboldenfeest
Kristalvormen
5 Groen
Dioptaas
Het malachiethuis
Toermalijn
6 Warm
Crocoiet
De stenenjongen
Barnsteen
7 Leven
Opaal
De transvonker
Parel
De chemische samenstelling van kristallen
De kosmische natuur van kristallen
Nawoord
Dankwoord
Literatuur
Bijlage 1 De hardheidsschaal van Mohs
Bijlage 2 Meteorenregens
Bijlage 3 De zeven kristalstelsels
Bijlage 4 De chemische samenstelling van mineralen
PRAKTISCHE GEGEVENS OVER DE LEZING
- Datum: vrijdag 13 oktober 2023
- Tijd: 16.00 – 17.30 uur (inloop vanaf 15.30 uur)
- Zaal: Pentagram boekwinkel
- Adres: Bakenessergracht 1, Haarlem
- Toegang: gratis / vrijwillige bijdrage
AANMELDEN VOOR DE VOORDRACHT VAN WILLEM BEEKMAN OP 13 OKTOBER 2023
