1 De uitvreter / Titaantjes / Dichtertje / Mene Tekel – Nescio
In 1918 debuteerde Nescio (pseudoniem van J.H.F. Grönloh, 1882 – 1961) in boekvorm met de drie verhalen De uitvreter, Titaantjes en Dichtertje. Tijdens zijn leven werden deze verhalen slechts enkele malen herdrukt, de laatste keer samen met het in 1946 verschenen Mene Tekel, maar inmiddels behoren deze vertellingen met de zo eigen relativerende en melancholieke kijk op idealen, hoge verwachtingen en wereldbestormers tot het mooiste uit de schatkamer van de Nederlandse literatuur. Een levensgeschiedenis in drie verhalen, puntig en met veel humor opgetekend door het fenomeen Nescio.
BESTEL DE UITVRETER / TITAANTJES / DICHTERTJE / MENE TEKEL
2 Nescio en zijn uitgevers – Maurits Verhoeff
Op 6 april 1918 verscheen Nescio’s debuut Dichtertje – De uitvreter – Titaantjes. Nu, honderd jaar later, wordt deze klassieker nog steeds herdrukt en gelezen. Tijdens Grönlohs leven was dit niet altijd vanzelfsprekend. Grönloh echter geloofde in zijn verhalen en daarom bestookte hij zijn uitgevers als een ware zakenman met brieven, waarin hij hen vasthoudend aanspoorde haast te maken met het uitbrengen van zijn werk. En met voorgesteld honorarium kon hij niet zomaar akkoord gaan. Voorop stond dat zijn verhalen voor de lezers beschikbaar moesten zijn, want nog ‘nooit is mij van zooveel belangstelling voor het boekje gebleken en het zou voor ons beiden toch treurig zijn, als wij het goede moment moesten verzuimen’. Voor een koopje ben ik voor hen niet thuis bevat de eerste bibliografie van Nescio’s boeken en de tijdschriften en bloemlezingen met Nescio’s verhalen die tijdens Grönlohs leven zijn verschenen. Daarnaast is ook de eerste bibliografie van vertalingen van Nescio’s verhalen opgenomen. Verder worden vragen beantwoord als: Van wie leerde Grönloh het liedje over de ‘Nancy brick’? Waar zette hij streepjes in Multatuli’s Verzamelde werken? Wie was tante Agatha Grönloh? Wie was de manke havenmeester van Veere? En wat vond Grönloh van germanismen?
BESTEL NESCIO EN ZIJN UITGEVERS
3 Natuurdagboek – Nescio – eBook
‘7 December 1953 – Maandagochtend. Stil, mild weer, nevelig, niet koud. Met de bus van 10 uur 13 naar Loenersloot. Buiten was de nevel dan eens wat dikker dan weer werd het zicht iets ruimer. Boven de nevels was een bleek blauwe lucht. Ergens omtrent Duivendrecht was een stuk breede sloot zoo geheel glad en zacht blauw als een lief en intelligent oog. In het dorpje (Abcou) geen mist maar schaduw en stilte.’ Bij de verschijning van Nescio’s Verzameld werk in 1996 was het Natuurdagboek voor vele recensenten de grote ontdekking. In deze dagboeken, uit de periode tussen begin 1946 en eind 1955, doet de auteur nauwgezet verslag van zijn wandelingen en waarnemingen in de Hollandse natuur. Zorgvuldig neemt hij al het veranderlijke waar: het voortschrijden van de seizoenen, de wolken, het water, het licht, en hij legt dat alles vast in intieme, tijdloze beelden, als een schilder. Het toont de schrijver Nescio in zijn meest pure vorm.
4 Verzameld proza & nagelaten werk – Nescio
Iets meer dan honderd jaar na de bundeling ‘Dichtertje’ – ‘De uitvreter’ – ‘Titaantjes’ verschijnt Nescio’s proza nu in een nieuwe, luxe uitgave. Van geen andere schrijver vonden de verhalen steeds opnieuw zo veel weerklank bij jonge lezers. Midden jaren vijftig schreef Nescio zelf al: ‘Er is nog altijd een jeugd waar mijn boekje op sist als een druppel op de gloeiende kachel.’ En hij kreeg meer dan gelijk. Het Verzameld proza en nagelaten werk bevat natuurlijk het door de schrijver bij leven gepubliceerde werk: ‘De uitvreter’, ‘Titaantjes’, ‘Dichtertje’ en de bundels Mene Tekel en Boven het dal. Daarnaast is een zeer ruime keuze uit het ongebruikte materiaal van Nescio’s literaire nalatenschap te vinden: voor het merendeel schetsen die dezelfde, niet te omschrijven, maar onvervreemdbare nesciaanse toon en sfeer bezitten. Al met al omspannen Nescio’s pennenvruchten een periode van bijna zestig jaar, vanaf het epische verhaal ‘De voetreiziger’ van een zestienjarige beginnende schrijver tot diens ‘Waarschuwing’ uit 1956, waarin hij zelf schreef: ‘Nescio bestaat niet meer, hij is nu een oud, half invalide mannetje, dat eens mee.’
BESTEL VERZAMELD PROZA & NAGELATEN WERK
5 Nescio: leven en werk van J.H.F. Grönloh – Lieneke Frerichs
In 1918 verschenen Nescio’s verhalen ‘De uitvreter’, ‘Titaantjes’ en ‘Dichtertje’ voor het eerst in boekvorm. In de loop der tijd maakte J.H.F. Grönloh zich bekend als de man achter dit pseudoniem, maar hij bleef verder buiten de literaire wereld. Ook na zijn dood in 1961 hield zijn familie de deur voor biografen gesloten. In ‘Nescio. Leven en werk van J.H.F. Grönloh’ gaat die deur eindelijk open. Uit niet eerder gepubliceerde documenten rijst een fascinerend portret op van de gecompliceerde man die deze verhalen schreef. Verhalen die een basis hebben in zijn eigen leven: zijn jeugd, zijn idealistische jaren, zijn verliefdheid op zijn latere vrouw, het gezinsleven en zijn carrière van kantoorbediende tot directeur. Hij maakte een maandenlange zakenreis door Brits-Indië, waarvan hij in brieven verslag doet. De vele brieven aan zijn dochter in Groningen geven een beeld van Amsterdam in oorlogstijd, het leven tijdens de hongerwinter en van de jaren daarna, toen hij eindelijk kon doen wat hij het liefste deed: zwerven door Nederland. Nescio schittert in de vele citaten uit de brieven. De biografie laat eens te meer zien wat een groot stilist hij was.
BESTEL NESCIO: LEVEN EN WERK VAN J.H.F. GRÖNLOH