‘In de wereld van kennis voegt men elke dag iets toe. In de wereld van Tao laat men iedere dag iets los.’ Deze uitspraak van Lao Zi is nu misschien wel actueler dan ooit. In onze huidige samenleving zijn we bezeten van vooruitgang. Wat het leven je ook heeft gebracht, het is nooit genoeg. We willen altijd iets anders of meer, dan dat wat we nu hebben. We denken dat onze bestemming voor ons ligt en dat we er hard voor moeten werken om die te bereiken. Niet steeds meer willen bereiken, maar de diepte van elk moment ervaren, daarin ligt de Tao verborgen. De verhalen in het boek ‘Het geluk van Tao’ van Erich en Leo Kaniok helpen bij de herkenning dat er geluk ligt in élke handeling die je uitvoert, en niet alleen in het resultaat van die handeling. Dit is de kracht van Tao, de schoonheid van een weg die tevens het doel is.
INLEIDING – HET GELUK VAN TAO
Tao is een weg, maar niet zoals alle andere wegen. Tao is een ‘wegloze’ weg, en op een ‘wegloze’ weg vallen weg en doel samen. En dat is wat Tao is: de weg die zelf de bestemming is. Wat kunnen woorden zeggen over dingen die geen gisteren, vandaag of morgen hebben? Er zijn vele verhalen die vertellen over iets wat tijdloos is. Wat is tijdloos?
Ergens in dit boek staat: ‘Je moet niet alle vragen met een antwoord bederven.’ Verhalen geven geen antwoorden. Ze kunnen wel iets in ons tot trillen brengen, een tere snaar die er altijd was, of we het wisten of niet. Misschien is deze snaar het tijdloze in ons dat door de tijdloze wijsheid van het verhaal geraakt wordt. Het zou mogelijk kunnen zijn: verhalen dwingen tot niets.
En soms komt het verhaal met een glimlach of een lach naar ons toe. Is er niet vaak gezegd dat humor een bevrijdende werking kan hebben en in vaste paradigma’s of denkbeelden over ons zelf en anderen een barst doet ontstaan? Wat klinkt er door die barst heen? Misschien de vibrerende snaar?
Zoals verhalen met een vleugje wijsheid niet aan tijd gebonden zijn, zijn ook niet afhankelijk van land, cultuur of traditie, hoewel hun uiterlijk gewaad de kenmerken hiervan kan dragen. Veel van de verhalen uit dit boek hullen zich in een Chinees gewaad, maar wat omhuld wordt, is iets wat fluistert inde harten van mensen, overal ter wereld. Misschien hoort u ook iets van dit fluisteren. Dan worden de verhalen vrienden die graag bij u blijven.
Erich & Leo Kaniok
DE TAO VAN DOORNROOSJE
Na vele jaren geslapen te hebben wordt Doornroosje wakker. Ze kijkt om zich heen, maar ziet niemand die haar zou willen redden. Ze valt weer in slaap. Jaren gaan voorbij en op een dag wordt ze weer wakker. Ze kijkt naar links, naar rechts, naar achteren e naar boven, maar er is niemand: geen prins, geen jonker en ook geen tuinman met een heggenschaar.
Doornroosje gaat weer liggen en valt in slaap. Uiteindelijk wordt ze voor de derde keer wakker. ze opent haar ogen, maar ziet nog steeds niemand. Dan zegt ze tegen zichzelf: ‘Zo, nu is het wel genoeg geweest!’ Ze staat op en is vrij!
EIGENWIJS
Een reiziger was onderweg naar Lu. Dat ligt in het zuiden van China, maar de man ging naar het noorden. Onderweg ontmoette hij een vriend. Deze sprak verbaasd: ‘Als je naar Lu wilt, moet je naar het zuiden. Waarom reis je dan naar het noorden?
‘Geen probleem,’ antwoordde de reiziger. ‘Ik heb goede paarden, die heel snel kunnen draven.’
Zijn vriend zei verwonderd: ‘’Het maakt niet uit of je snelle paarden hebt. Je gaat gewoon de verkeerde kant op!’
‘Geen probleem,’ zei de reiziger weer. ‘Ik heb genoeg geld om er te komen.’
Zijn vriend riep uit: ‘Al heb je al het geld van de wereld, je gaat gewoon de verkeerde kant op!’
Geen probleem,’ zei de reiziger weer. ‘Ik heb een uitstekende koetsier.’
‘Wat bijn jij eigenwijs!’ riep de vriend ‘Je zult door je eigenwijsheid nog ver komen! Maar in ieder geval niet in Lu. Je snelle paarden, je vele geld en je uitstekende koetsier zullen je steeds verder van Lu weg brengen.’
WARE HULP
Drie broers hadden jaren geleden het ouderlijk huis verlaten om het geluk in de wereld te vinden. Ze hadden alledrie succes. Terwijl ze op weg naar huis waren, wilde het lot dat ze elkaar tegenkwamen. Tijdens de verdere reis vertelden ze elkaar wat ze met hun geld allemaal voor hun moeder gedaan hadden.
‘Ik heb een tijd geleden voor moeder een groot huis laten bouwen,’ zei de oudste broer.
‘Ik heb een grote tuin voor haar laten aanleggen, zodat ze van haar eigen groente en fruit kan genieten,’ zei de tweede broer.
En de jongste broer zei: ‘Jullie weten dat moeder zo graag in de Daodejing van Lao Zi las. Omdat haar ogen al een hele tijd niet meer goed zijn en ze dus niet meer kan lezen, heb ik een buitengewone papegaai voor haar gekocht die de hele Daodejing kan opzeggen. Twintig jaar lang hebben bekwame vakmensen met die vogel gewerkt. Er bestaat geen vogel zoals deze. Moeder hoeft maar een nummer van een strofe te noemen en de papegaai citeert de betreffende strofe feilloos.’
Terwijl de drie broers nog onderweg waren, bereikte hen per post een bedankbrief van hun moeder.
‘Beste Wang,’ schreef ze aan haar oudste zoon, ‘het huis dat je voor me hebt laten bouwen is heel er groot. Ik gebruik maar één kamer en heb grote moeite om het hele huis schoon te houden.’
‘Beste Han,’ schreef ze aan haar tweede zoon, ‘ik ben te oud om in de tuin te werken, dus koop ik groeten en fruit op de markt. De tuin begint te verwilderen.’
‘Beste Tsjeng,’ schreef ze aan haar jongste zoon, ‘je hebt een goed gevoel voor wat je moeder nodig heeft. Het haantje dat je me stuurde, smaakte me voortreffelijk!’
AFORISMEN UIT HET GELUK VAN TAO
- Wees onbekommerd … bladeren vallen ook zonder tegenstribbelen wel naar beneden.
- Voor het vinden van wijsheid is nadenken onbruikbaar.
- De meeste problemen lossen zich vanzelf op. Je mag ze er echter niet bij storen.
- Er zijn tienduizend sluiers tussen jou en de werkelijkheid; er is geen enkele sluier tussen de werkelijkheid en jou.
- Het ego is de droom die de werkelijkheid verhult.
- Wat kunnen woorden zeggen over dingen die geen gisteren, vandaag en morgen hebben?
- Wil je de zuivere spiegel zien? Ga er zelf dan niet voor staan!
- Bestaat er een mooier stem dan de stilte?
- Tao is de weg die zelf de bestemming is
- Je moet niet alle vragen met een antwoord bederven
- Zonder getallen en begrippen is de werkelijkheid zoals ze is.
- Wanneer één mens droomt, noemen we dat een droom. Wanneer alle mensen dromen, noemen we dat werkelijkheid.
INHOUDSOPGAVE
Inleiding – Het gekuk van Tao
- Niets doen
- Troost
- De vruchten van bescheidenheid
- Gezonde economie?
- De lijn
- De arme man en het goud
- De akkerput
- Doe je best
- De bedelaar
- Van wie is het?
- Verlangen
- Helpen
- Geen fouten, toch fout
- Langzaam afleren
- Het geluid
- Achter de heuvels
- De alomtegenwoordige wind
- De waarde van nutteloosheid
- Voorwaarden
- De vogel
- Tao is niet te verdelen
- Duizend en één mijl
- Een vrij mens
- Verlicht of beledigd
- Ik doe precies hetzelfde
- Eigenwijs
- Bamboe
- Het geluk van Tao
- Het geheim van leren
- Familiegeluk
- De verzoening
- Hoe kijk je naar de medemens?
- Het ego is de droom die Tao verhult
- Zijn zonder titel
- Vergelding?
- De techniek van het boogschieten
- De apenberg
- Het lied van de stilte
- De wandeling
- De boze vrouw
- Leer en leven
- Het schitterende werk
- Een Chinees
- Ongeduld
- De reis die begint met één stap
- Het kan ook anders
- De Tao van Doornroosje
- Aandacht
- Ware hulp
- Het geschenk aan de bedelaar
- De meeuwen
- Joshua’s zen
- De man op de heuvel
- Rotsvast geloof
- Vertrouwen
- Identiteit
- De haan en de zon
- Wat is het waard?
- Alle bloemen
- Opscheppen
- Illusie
- Geen mededogen
- Het moeilijkst om te schilderen
- Hoe werkelijk is jouw werkelijkheid?
- De wijze hen
Boekenlijst