Een andere bouwkunst – column van Anneke Stokman

Kunst: vormgeven van ideeën en gevoelens door middel van kleuren, lijnen en vlakken, bouwmaterialen en wiskundige berekeningen, maten en verhoudingen, instrumenten, tonen, licht, straling, natuuruitingen, woorden en melodieën, stenen, klei, hout, glas, natuurlijke materialen en kunststoffen, en ook van of met het menselijk lichaam. De variaties zijn eindeloos.

Daar is inspiratie voor nodig (spiritus = geest). Waar komt die vandaan? Welke trillingen kan de mens/kunstenaar opvangen en doorgeven in een vorm? Hoe komt het over op andere mensen? Allemaal vragen. Hoe komt het dat men het kunst noemt of juist niet? En kan die mening veranderen? Zoals de schilderijen van Karel Appel; aanvankelijk beoordeeld als ‘daar is geen kunst aan, dat kan een kind ook’, werden ze later wereldberoemd en heel veel geld waard. Kunst is subjectief en tijdsafhankelijk.

Als het trillingsgetal van de mens die het gemaakt heeft niet overeenkomt met dat van de mens die het bekijkt/leest/beluistert/ondergaat, dan is er geen match, geen klik, dan ‘slaat het niet aan’, de trillingen resoneren niet.

Het is verhelderend om de kunstontwikkeling in de tijd af te zetten tegen het veranderende trillingsgetal van de mens en de aarde. De verstilling van de devote middeleeuwse kunst, de saaiheid van de burgerlijke kunst, de woestheid van de naoorlogse kunst. Vergelijk de Mona Lisa met ‘De Schreeuw’ van Munch, de preludes van Bach met heavy metal. Waar zit bij jou de klik, wat resoneert? Het zegt iets over jou. Ga het eens na, waardoor je ‘bewogen’ wordt. En zelf kunst maken, is dat iets voor jou?

Rozenkruisers spreken van de kunst van bouw, die je zou kunnen toepassen. Wat wordt er gebouwd, door wie, met behulp waarvan, wat zijn de voorwaarden? Alweer allemaal vragen.

Bewustzijn is nodig, begrip voor de immense mogelijkheden die in de mens besloten liggen, om zich te laten inspireren door Licht, door trillingen van een andere orde dan de aardse. En dit dan op basis van een niet-aflatend verlangen naar dat Licht, als een ‘heilbegeren’. Dan wordt het menselijke trillingsgetal opgetrokken tot het een match kan maken met een inspirerend Licht dat nieuwe inzichten geeft, een hele nieuwe vorm van Liefde. En die dan in zich te laten doorwerken, daarvoor open te staan en… er vorm aan te geven als mens tussen de mensen. Dat is kunst van bouw.

Bron: LOGON 2020 nummer 3
Beeld: Cenotaaf voor Isaac Newton, door Etienne-Louis Boullée, 1784