Elisabeth Kübler-Ross, pionier op het gebied van stervensbegeleiding, geschilderd door Diana Vandenberg

LEES OVER BOEKEN VAN ELISABETH KÜBLER-ROSS

Elisabeth Kübler-Ross (1926-2004)  was een Zwitsers-Amerikaans psychiater. Ze studeerde in Zwitserland en werd vooral in Amerika beroemd om haar pionierswerk rond stervensbegeleiding en de verschillende fasen van rouwverwerking. Het bovenstaande schilderij van haar is gemaakt door Diana Vandenberg en de onderstaande tekst van Elisabeth Kübler-Ross komt uit het boek ‘Oude wijze sterke vrouwen’ van Diana dat niet meer in druk verkrijgbaar is. 

Je hoeft niet bang te zijn voor de dood! Als mensen werkelijk beseffen wat er gebeurt, zouden ze feestvieren bij hun sterven en rouwen bij hun geboorte. Het leven is hard en moeilijk, niet de dood.

Tijdens mijn vrijwilligerswerk in het Duitse concentratiekamp Maidanec vlak na de Tweede Wereldoorlog, raakte ik geschokt door het leed dat vaak heel jonge mensen was overkomen en vroeg me af hoe het mogelijk is dat mensen elkaar dit soort dingen aandoen. Een joods meisje zei me dat ik er ook toe in staat zou kunnen zijn. Het leek mij absurd, maar toen ik weer op weg was naar huis in Zwitserland, zien en uitgeput van de honger, besefte ik dat ik in staat zou zijn iets vreselijks te doen voor een stukje brood. 

Er woont een agressor in elk van ons. Je kunt er alleen van af komen door eerlijk te zijn. Als je door je negatieve reacties kunt heenbreken, kom je eraf en kun je een Moeder Theresa worden. 

We kunnen over de dood praten, als we ons los kunnen maken van angsten die ons worden aangepraat. Je bent geboren met angsten, je ouders, leraren, de school, de samenleving geven je nog meer angsten. Het doel van het leven is om van die angsten af te komen. Als je niet zo verstijfd was van angsten en je hebt goed geleefd, ben je niet bang voor de dood. Al die onzinnige angsten, bijvoorbeeld over wat de buren van je denken, putten je energie uit en zo blijf je hangen in alles wat je niet hebt verwerkt en afgemaakt.

Boosheid is een natuurlijke emotie. Als je als kind niet boos mocht worden, en je moest je boosheid wegdrukken, dan wordt je een Hitler, symbolisch of letterlijk.

Verdriet is een heel natuurlijke gave van God. Je kunt leren hoe je moet omgaan met verlies. Als je mag huilen wanneer je drie jaar bent, leer je dat kje met tranen en tijd beter kunt worden. Als dan later je huis afbrandt, je man je verlaat, of als je kanker hebt en niet meer vooruit kunt, heb je van het leven al geleerd dat met tranen en tijd alles kan genezen. Dan men je voorbereid op de stormen in je leven. 

Als je als kind je natuurlijke emoties mocht tonen, kom je in contact met je ziel. Dan wordt het leven fantastisch, je intuïtie ontwaakt en je verstaat de taal van stervende patiënten, een symbolische taal, de taal van de ziel. 

Als je sterft, wordt je opgewacht door mensen met wie je een diepe verbinding hebt. En je ziet de film van je eigen leven terug, je ziet de consequenties van alles wat je deed, dacht of zei. Je hebt er de wereld mee geraakt. Je gedachten zijn heel machtig. Als je ziet wat je had kunnen doen in je leven, en wat je niet deed omdat je koppig was of arrogant, dan ga je door een hel. Daarin ben je je eigen rechter, je weet wat niet af is en wat je over zult moeten doen. Je ziet wat je miste in die school van liefde. Dan ontmoet je je eigen gids en met hem of haar creëer je de tunnel, brug of poort, of iets dat voor jou doorgang betekent, en dan ga je op weg naar het licht. Als je dat licht ooit gezien hebt, kun je onmogelijk nog bang zijn voor de dood.

Bron: ‘Oude, wijze, sterke vrouwen’ van Diana Vandenberg

LEES OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN VAN ELISABETH KÜBLER-ROSS