BESTEL REBIBLE VAN INEZ VAN OORD
Jezus’ leven was een aaneenschakeling van wonderen en wonderlijke gebeurtenissen. Die droom begint al bij zijn geboorte: uit een maagd. Dat vond ik als jonge vrouw heel bijzonder. Geen seks voor Maria? Was dat de boodschap? De verhalen over Jezus zijn zo mooi, dat het niet eens waar hoeft te zijn. Het is niet de bedoeling om het ‘als waarheid’ te lezen. Net als in het Oude Testament zijn deze schrijvers sterk aan het overdrijven en inmiddels weet ik ook dat dit een manier is om dingen duidelijk te maken. Want kunnen we vandaag met zekerheid weten wat er tweeduizend jaar geleden is gebeurd?
Als je de gebeurtenissen achter elkaar plaatst – de romantische geboorte in een stal, de wonderen onderweg, de kruisiging, de opstanding – dan zijn die verhalen zo bijzonder, magisch als in een droom, dat de schrijvers expres voorbij willen gaan aan de feiten. Dat zou toch kunnen? Dan we mogen gaan zoeken naar de verborgen symbolen en metaforen? En dat Jezus niet per se een historische figuur is geweest, maar vooral een voorbeeld voor iets wat lastig uit te drukken is, voor het goddelijke of de aanwezigheid daarvan, verpakt in een mens? Niet om hem op een voetstuk te zetten, als profeet waar we tegen opkijken, dat zorgt al jaren voor veel afstand. Zelfs zo veel afstand dat ik er geen verhaal meer in zag. De meesten van mijn generatie dachten er net zo over.
De kerken werden leger, dus ergens is er iets misgegaan in de uitleg, in de vertaling, of bij het neerzetten van Jezus als schaapsherder en wij als de kudde. Dat werkt niet meer. Terwijl de verhalen – als je ze anders gaat lezen – heel inspirerend en motiverend kunnen zijn. Ik ga weer uitzoeken hoe ze tot stand zijn gekomen, ik wil het beter begrijpen om vermoedelijk daarna te ervaren dat het niet om de feiten gaat, maar om dát te vertellen waar eigenlijk niet over geschreven kan worden. Nou. Lastig verhaal. Ik kom bijna niet uit mijn woorden. En zo hoort het blijkbaar.
Als Jezus het symbool is voor het goddelijke in de mens, dan zijn alle verhalen een voorbeeld voor dat ‘wakker maken’ van die spirituele natuur in ons. Zijn leven is dan onze route. Als het daarover zou gaan, dan kan ik nu al enthousiast worden. Ik ga gewoon beginnen bij het begin: de geboorte.
Maria was maagd. Dat staat er Maria en Jozef waren verloofd en hadden, ’de zonde’ nog niet begaan. Zo ging dat, voor het huwelijk geen vrijpartij. En toch was ze zwanger. In haar geval zou dat de dood betekenen, een vrouw die seks heeft met een andere man, voor het huwelijk, moet worden gestenigd.
De maagd Maria, een voorbeeld voor de wereld. Wie weet heeft dat idee model gestaan voor het principe dat een vrouw als maagd het huwelijk moet/mag instappen. En terwijl ik het opschrijf denk ik: Ach, wat een onzin allemaal. Eerst worden we voor elkaar geschapen, naakt in het paradijs, en later maken kerkelijke instanties er iets ingewikkelds van. Wat een ellende en smet heeft dat opgeleverd. Weg ermee, daar zijn we nu vanaf.
Dus dat hele idee ‘maagd’, het letterlijk nemen van die betekenis, is niet waterproof gebleken voor het verhaal, een goed motief om er anders naar te gaan kijken. Ik las ergens (soms vergeet ik te noteren in welk boek of op welke site. En tegelijkertijd besef ik dat het ook goed past in ditv geheel. ook de bijbelverhalen zijn zo gemaakt, teksten zijn het resultaat van oude verhalen, anders en opnieuw verteld. Zo zie ik het proces dan ook maar), ik las dus ergens een mooie gedachte over dat idee maagd.
Als er wel een bevruchting zou hebben plaatsgevonden, eentje tussen man en vrouw, dan heb je toch weer die dualiteit man-vrouw te pakken. dat hoort bij ons mensen. Maar Jezus staat voor het goddelijke. Dus hij overstijgt het duale, het mannelijke en het vrouwelijke principe.
Vandaar dat zo’n mens dus niet verwekt kan worden op de natuurlijke manier. Want dan lijkt Jezus op ons, op jou en mij. En dat is deels waar, want Jezus is behalve menselijk vooral goddelijk. Hij moet dus ook, voor het verhaal, op een mythische wijze worden verwekt. En misschien slaat het werkwoord ‘verwekken’ in dit verhaal niet op het biologische, maar op het geestelijke. Jezus had niet de geest van Jozef, maar van het goddelijke. Vandaar dat God zijn vader wordt genoemd.
Bron: Rebible – ontdekking van vergeten verhalen door Inez van Oord, genomineerd voor het beste spirituele boek 2018
