1 Mozart’s Zauberflöte, het alchemisch proces in de tempel van inwijding – Symposionreeks 17
De opera Die Zauberflöte (1791) van Wolfgang Amadeus Mozart is meer dan een onderhoudend verhaal op schitterende muziek. Zowel het libretto als de partituur herbergen een rijkdom aan elementen, die hun oorsprong vinden in de inwijdingsmysteriën uit her Oude Egypte. Meer direct zijn Mozart en Schikaneder geïnspireerd door de Alchemische Bruiloft van Christiaan Rozenkruis anno 1459. Daarin vinden zij, onder verwijzing naar Hermes Trismegistus, een sleutel om deze mysteriën van inwijding te begrijpen. Die Zauberflöte introduceert daarnaast muzikale vernieuwingen en combineert deze met de verborgen kennis van zowel rozenkruisers als vrijmetselaren. Deze brachten in de 17e en 18e eeuw immers de alchemie – de leer van de omzetting van metalen – in verband met geestelijke transformatie. In de opera wordt de mogelijkheid van deze geestelijke transformatie van de mens op prachtige wijze en met een zo ‘licht’ mogelijke toets verklankt en verwoord. Zo is de opera tot een unieke culturele mijlpaal in de westerse geschiedenis geworden.
LEES MEER OVER MOZART’S ZAUBERFLÖTE
2 Bach en het getal, Kees van Houten
Het onderwerp van de getallensymboliek in de muziek van Johann Sebastian Bach wordt in het algemeen met enige argwaan bekeken. Getallensymboliek is een kwetsbare materie, omdat men op dit gebied eigenlijk niets onomstotelijk bewijzen kan. In ‘Bach en het getal’ wordt met nauwkeurig uitgewerkte voorbeelden duidelijk gemaakt, dat Bach op allerlei verschillende en geraffineerde manieren zijn naam in zijn composities heeft vervlochten. Er worden verbindingen gelegd met de symboliek van de broederschap van de rozenkruisers, een esoterisch genootschap uit de 17de eeuw dat ook buiten Duitsland grote invloed had. Tenslotte wordt de kern van het gehele onderwerp onthuld; de getallensymboliek bij Bach is onlosmakelijk verbonden met een zeer diepzinnig, bijna bovenmenselijk esoterisch denken. Door de didactische opbouw en presentatie is het boek toegankelijk voor ieder die geïnteresseerd is in Bach en zijn getallensymboliek.
3 De muzikale mens, een wereldgeschiedenis – Michael Spitzer
Vandaag de dag zijn mens en muziek onlosmakelijk met elkaar verbonden. Onze lange geschiedenis van muziek maken, uitvoeren en beluisteren heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van onze soort en helpt ons te begrijpen wie wij zijn. Muziek is echter nog altijd een onderbelicht onderdeel van onze ontstaansgeschiedenis. De muzikale mens neemt ons mee op een zinderende reis door de eeuwen heen – van Bach tot The Beatles – op zoek naar de innige band tussen de mens en de muziek. In deze nieuwe wereldgeschiedenis onderzoekt vooraanstaand musicoloog Michael Spitzer de muziek in al haar facetten; van de evolutiegeschiedenis van de muziek tot haar rol in het dagelijkse leven, van insecten en mensapen tot de moderne mens en kunstmatige intelligentie. Daarmee toont hij het belang van muziek voor de menselijke cognitie, ervaring en zelfs biologie, en bewijst dat muziek een van de belangrijkste wapenfeiten van de mens is.
LEES MEER OVER DE MUZIKALE MENS
4 Bach, zijn meesterwerken en muzikale universum – Christoph Wolff
Met ‘Bach – zijn meesterwerken en muzikale universum’ heeft de eminente Bach-kenner Christoph Wolff een nieuwe kroon gezet op de meer dan vijftig jaar onderzoek die hij verrichtte naar het werk en het leven van de veelzijdigste en invloedrijkste componist uit de westerse cultuurgeschiedenis. Als de meest vooraanstaande Bach-geleerde van onze tijd biedt hij in dit boek een uniek en ongeëvenaard perspectief op het oeuvre van het muzikale genie. Aan de hand van even fijnzinnige als verhelderende analyses van sleutelwerken zoals Das Wohltemperierte Klavier, de koraalcantates, de Matthäus-Passion, de Goldbergvariaties, de Mis in b en Die Kunst der Fuge en biedt Wolff een overweldigend rijk palet aan inzichten in Bachs meesterwerken alsook in zijn muzikale universum waar hij als componist alle denkbare grenzen verlegde.
LEES MEER OVER BACH, ZIJN MEESTERWERKEN EN MUZIKALE UNIVERSUM
BESTEL BACH, ZIJN MEESTERWERKEN EN MUZIKALE UNIVERSUM
5 Singing in the brain, over de unieke samenwerking tussen muziek en de hersenen – Erik Scherder
Erik Scherder speelt viool. Hij kan er nog niet veel van, maar het oefenen en het bezig zijn met muziek stimuleert zijn hersenen. Hij wordt er fit van – en gelukkig. Muziek, op wat voor manier dan ook beleefd, professioneel of zomaar, passief of actief, kan wonderen doen. In ‘Singing in the brain’ beschrijft Scherder hoe. Een aantal bijzondere mensen komt voorbij: de violist die een aardbeving overleefde, het meisje dat uit een coma ontwaakt door haar lievelingsmuziek, de verlamde gitarist die componist werd, de eeneiige tweeling die geen melodie kan volgen maar ritmisch geniaal is. Waarom wordt een liedje een hit? Waarom houden we van droevige muziek? Dit boek beantwoordt vragen over hersenen en muziek.