Ik weet niet hoeveel zielen ik heb – gedicht van de Portugese dichter Fernando Pessoa

BELUISTER MEER GEDICHTEN IN DE SERIE POËZIE VAN HART TOT HART

BESTEL EEN SPOOR VAN MEZELF, DICHTBUNDEL VAN FERNANDO PESSOA

De bovenstaande video is de achtste van een serie van tien video’s in de serie ‘Poëzie van hart tot hart’ die ontwikkeld zijn door het Gouden Rozenkruis. De gedichten die worden voorgedragen zijn een uitnodiging om naar binnen te keren, naar boven te strekken, op onderzoek te gaan, de beweging te vertragen. Verstilling, bezinning, inspiratie….Niet uitleggend, niet verklarend, vertrouwend dat de lezer het kan herkennen. Hieronder volgt de tekst van het gedicht ‘Ik weet niet hoeveel zielen ik heb’ van de Portugese dichter Fernando Pessoa (1888-1935) uit zijn bundel ‘Een spoor van mezelf’ die vertaald is door Harrie Lemmens.  

Gedicht: ‘Ik weet niet hoeveel zielen ik heb’ van Fernando Pessoa

Ik weet niet hoeveel zielen ik heb.
Telkens weer word ik ontbonden.
Het is alsof ik voortdurend weg-eb.
Ik heb me nooit gezien of gevonden.
Ik heb alleen de ziel van al dat zijn.
En wie een ziel heeft kan niet stil zijn.
Wie ziet is slechts wat hij ziet,
wie voelt is zichzelf niet.

Als ik let op wat ik ben en waarneem,
word ik hen en niet meer mezelf.
Alles wat ik droom of me voorneem
gaat uit van waar ik het opdelf.
Ik ben mijn eigen toneel,
ik kijk hoe ik daar speel
en alleen en gespleten rondren,
ik voel mezelf niet waar ik ben.

Daarom lees ik verstrooid,
als bladzijden mijn bestaan.
Wat later komt weet ik nooit,
wat voorbij is laat ik gaan.
In de kantlijn van wat ik lees
teken ik aan wat bij me oprees.
ik herlees het en zeg ‘Was ik dat?’
God weet het: Híj schreef op dat blad.

Gedachte over het gedicht

De dichter Pessoa is op zoek naar zichzelf,
zijn ware zelf.
Bezie jezelf.
Wat is van jezelf?
Wat is van anderen?
Is niet alles jouw wereld?
Is er iets buiten jouw wereld?
Je ziet, je ervaart,
je wordt bewust.
je leeft jouw leven,
maar maak je progressie?
Of ben je slechts waarnemer,
die in zijn diepste, goddelijke wezen,
ontdekt dat hij eigenlijk al weet,
en juist daardoor
zijn eigen bestaan verwerkelijkt?

Over Fernando Pessoa

Het Portugese woord pessoa komt van het Latijnse persona, dat zowel ‘mens’ als masker betekent. Precies daar moeten we Fernando Pessoa plaatsen, in de wereld van schijn, vermomming, spel, fictie. Hij vergelijkt zichzelf met een podium waarop allerlei acteurs rondlopen. Zijn bekendste heteroniemen zijn Bernardo Soares (schrijver van het Boek der rusteloosheid) en de dichters Alberto Caeiro, Ricardo Reis en Álvaro de Campos. Pessoa heeft echter ook onder zijn eigen naam gedichten geschreven. Van dat orthonieme werk zag maar weinig het licht tijdens zijn leven. Pas lang na zijn dood werden alle losse orthonieme gedichten bijeengebracht in drie delen van elk ruim vijfhonderd bladzijden. 

BESTEL EEN SPOOR VAN MEZELF