Hoe kon Leonardo da Vinci zo creatief en productief zijn dat zijn werken van een bijzondere schoonheid zijn en getuigen van een diep begrip? Componist en musicus Ad de Jong uit Berkel-Enschot werd geïntrigeerd door die vraag, ging op zoek en vond zeven principes waar iedereen gebruik van kan maken. Die inspireerden hem om voor dit herdenkingsjaar van Leonardo da Vinci – op 2 mei 2019 is het vijfhonderd jaar geleden dat Leonardo stierf – een nieuw muziekstuk te componeren met de titel De Da Vinci Principes.
Op zaterdag 27 januari 2019 was de succesvolle première van het muziekstuk in Cenakel in Tilburg. Het is geschreven voor twee sopranen, twee cello’s, een altviool en een bayan. Dat is een ongewone combinatie die voor zover bekend nog niet eerder in de wereld te horen geweest!
Het werk bestaat uit zeven korte muziekstukjes die genoemd zijn naar de zeven stappen die Michel J. Gelb heeft beschreven en toegelicht in zijn boek ‘How to Think like Leonardo da Vinci’. De instrumentale muziek en de Nederlandse teksten zijn schitterend op elkaar afgestemd. Elk principe wordt uitgedrukt in één Italiaans woord, vloeit voort uit een bepaalde innerlijke houding en kan worden geformuleerd als een praktisch advies.
- Curiosità: Stel voortdurend vragen vanuit nieuwsgierigheid, zoek naar antwoorden en leer permanent.
- Dimostrazione: Ga aan de slag, doe ervaringen op en toets kennis aan ervaringen.
- Sensazione: Verfijn je zintuiglijke waarnemingen om je ervaringen te verlevendigen en je betrokkenheid, onderscheidingsvermogen en inzichten te vergroten.
- Sfumato: Verwelkom dubbelzinnigheden, paradoxen en onzekerheden omdat die onverwachte geschenken in zich besloten kunnen houden.
- Arte/Scienza: Benader het leven vanuit verschillende invalshoeken en verbind die met elkaar: kunst en wetenschap, synthetisch en analytisch.
- Corporalità: Ontwikkel houdingen en gedragingen waardoor de geest zich zich via je lichaam kan uitdrukken.
- Connessione: Erken en waardeer het onderlinge verband tussen alle dingen en verschijnselen.
De première van het muziekstuk was een onderdeel van het symposion Reiken naar de eeuwigheid met Leonardo da Vinci dat werd georganiseerd door De Internationale School van het Gouden Rozenkruis. Ad de Jong was op dat symposion niet alleen musicus, maar ook spreker. Hij vertelde dat Leonardo van raadsels hield en in zijn tijd ook een vermaard musicus was. Leonardo was zelfs uitvinder van muziekinstrumenten, en een voortreffelijk zanger en bespeler van zijn zelfgemaakte Lira, een voorloper van een viool. Er bestaan zelfs ontwerptekeningen van hem van een organetto, een draagbaar orgeltje dat veel gelijkenis vertoont met een accordeon.
De Jong: ‘Leonardo hield van raadsels. Ik zag het als mijn muzikale opdracht om een raadsel van hem te verwerken in het muziekstuk. Het is mij gelukt om de Da Vinci Principes te vangen in muziek om ze daarna een eigen leven te laten leiden, om het onzichtbare vorm te geven.’
De integrale tekst van de voordracht van Ad de Jong is opgenomen in het symposiumboekje Leonardo – geniale alleskunner hartstochtelijk op zoek naar de lente van de geest dat op 27 januari 2019 werd uitgebracht door Rozekuis Pers.
DOWNLOAD 24 VAN DE 100 PAGINA’S VAN HET LEONARDO-SYMPOSIONBOEK (PDF)
Het symposion Reiken naar de eeuwigheid met Leonardo da Vinci wordt, inclusief de uitvoering van het muziekstuk, ook nog gehouden op zondag 24 maart in Haarlem (14.00 – 17.00 uur).