Hieronder volgen 3 van de 40 korte teksten uit Levenslang verwonderen – het leven in tekst en beeld van Jaap en Johan Dijkstra. Het is zeer geschikt om als cadeau te geven. Kennis die tot stand komt door zintuiglijke waarneming zonder daar een analyse aan te verbinden. Dus alleen kijken zonder te bedenken wat je ziet, of voelen zonder te bedenken wat je voelt of proeven zonder te bedenken wat je proeft. Dat is lastig, heel erg lastig zelfs maar niet onmogelijk want het kan je zomaar, plotseling overkomen.
Vrijheid (p.21)
Vrijheid in gebondenheid is een schijnbare tegenstrijdigheid. Is niet alle vrijheid gebonden? Totale vrijheid lijkt wellicht ideaal maar bestaat die wel?
Regels en gedragscodes, meestal door de traditie bepaald, zijn de laatste decennia overboord gegaan en taboes zijn doorbroken. “Het moet kunnen” is een gangbare slogan. Vrijheid van meningsuiting in woord, geschrift of beeld, is een groot goed. Maar wanneer wordt de grens tussen meningsuiting en kwetsen of pesten overschreden?
Het individualisme geeft nieuwe vrijheid. Het zijn sterke benen die die weelde kunnen dragen en dat is niet altijd het geval. Met als gevolg dat eigenbelang de norm is. Bij tegengestelde belangen echter komt de vrijheid van de ander in het geding en geldt weer het recht van de sterkste. Daardoor wordt de vrijheid van de ‘zwakkere’ beperkt.
Vrijheid in gebondenheid is onontkoombaar. Zoals de vrijheid van een waterdier gebonden is aan water.
Schoonheid (p. 23)
Bij een bepaalde manier van kijken, rijst schoonheid op uit de natuur.
Het ego staat centraal bij het gebruikelijke egocentrisch kijken. Alles wordt overdekt met gedachten, oordelen en meningen die het vertroebelen. De eigen (ego)belangen bepalen hoe de dingen worden gezien. Hier tegenover staat het allocentrisch kijken. Daarbij staat het andere, dat wat gezien wordt centraal. Alleen maar kijken, zonder bijgedachten. Pas dan kunnen de dingen gezien worden zoals ze zijn. De dichter Hans Andreus beschrijft dit als volgt:
Je bent zo mooi anders dan ik, natuurlijk niet meer of minder maar zo mooi anders, ik zou je nooit anders dan anders willen.
Als alles gezien kan worden zoals het is, rijst de schoonheid daaruit op.
Serendipiteit (p.25)
Serendipiteit is te omschrijven als: door kennis en wat je toevalt, datgene vinden wat je niet zoekt. In eerste instantie lijkt dit misschien een vreemde zin. Maar een paar van de vele voorbeelden laten zien dat het geen onzin is.
Ooit was er een vrouw die na een echtscheiding naarstig op zoek was naar een nieuwe partner. De ene na de andere ontmoeting was geen succes. Totdat ze het na ongeveer drie jaar losliet en stopte met zoeken. Binnen de kortste keren was daar haar prins op het witte paard en ze leefden nog lang en gelukkig. Vriendschap en liefde zoek je niet, het overkomt je, je wordt gevonden. Hoeveel relaties zijn er niet stukgelopen omdat een of beide partners zochten naar een bepaalde voorstelling met betrekking tot liefde en geluk in hun relatie, zonder te kunnen zien wat hen reeds was toegevallen?
Belangrijke dingen vallen ons blijkbaar toe. Vindingen die voor de mensheid van levensbelang zijn geweest zijn bij ‘toeval’ tot stand gekomen. Zo werd door Sir Alexander Fleming, een Britse arts en microbioloog, in 1928 penicilline gevonden terwijl hij daar niet naar op zoek was. Uiteraard is kennis van de materie noodzakelijk want anders weet je niet wat je vindt.
In essentie vindt er kennelijk een omkering plaats en zoeken we niet maar worden we gevonden door wat ons toevalt.
Bron: Levenslang verwonderen door Jaap Dijkstra en Johan Dijkstra