Ontstaansgeschiedenis van Renova, conferentiecentrum in Bilthoven, ontworpen door Hendrik Wijdeveld

Tijdens meerdaagse conferenties met tempeldiensten is het mogelijk een atmosfeer te creëren waarin de zoeker enige tijd ‘boven zichzelf’ uitgetild kan zijn. Een atmosfeer waarin hij of zij relatief los is van maatschappelijke en sociale bindingen en verplichtingen, en hart, ziel en verstand ongestoord kunnen ademen in de zuivere energie van het tempelveld, dat zich over de groep uitspreidt. Zo kan men zich geconcentreerd een aantal  uren of dagen wijden aan de hogere processen van menszijn. Voor zielegroei is groepseenheid één van de belangrijkste voorwaarden.

Om dat doel naderbij te brengen, koopt de nieuwe groeiende School van het Rozenkruis in 1946 de voormalige architectenschool ‘Elckerlyc’ te Lage Vuursche. Dit fraaie en moderne gebouw was rond 1935 ontworpen en gebouwd door de architect H. Th. Wijdeveld (1885-1987). Hendrik Wijdeveld is zijn leven lang een idealist geweest en een voorvechter van het nieuwe bouwen, dat in het vooroorlogse Nederland opgang heeft gemaakt. Uit zijn plannen plannen blijkt steeds weer de aanwezigheid van hoge idealen.

Vaak heeft hij geschreven en gesproken over wat hij noemt ‘de nieuwe orde’ of ‘de nieuwe tijd’, die het leven van de mens ingrijpend zal gaan wijzigen en waarvan zij, architecten van de nieuwe tijd, voorvechters zijn. In alles wat hij doet en onderneemt staat ‘de nieuwe realiteit’ als ideaal voor ogen. Zelf gebruikt de architect de woorden ‘de nieuwe mens, het nieuwe ras‘ waarvoor hij na de oorlog nogal eens is aangevallen. Ook schrijft hij:

‘Steeds zal het onbewuste de geest vooraf gaan en wederom zoekt de mens uitdrukking te geven aan een nieuw levensdoel. Zij, die het eeuwenoude zoeken der mensheid hebben geërfd, geven zich met zulk een overgave aan die taak, dat alleen reeds door hun zekerheid de hoop opnieuw in allen gaat branden. Dat is de opkomende kracht, die leeft in neergaande tijden. Zij wil zich wederom gaan demonstreren en wij voorvoelen reeds de aanloop naar de nieuwe eenheid …’

Eén van de plannen van Hendrikus Theodorus Wijdeveld betreft het komen tot een nieuwe leef-werkgemeenschap, ter voorbereiding op ‘de nieuwe orde’. Eerst gedacht in Loosdrecht, wat niet doorgaat, daarna gebouwd en begonnen in Frankrijk; een project waarin hij veel investeerde, maar dat tot de grond afbrandde tijdens een bosbrand. Tenslotte gerealiseerd in Lage Vuursche (later gelegen in gemeente De Bilt), onder de naam Elckerlyc. Het werken en wonen op ‘Elckerlyc’ (de naam betekent: iedereen), het ideaal van Wijdeveld, drukt hij op treffende wijze uit door zijn symbool van een vierkant in een cirkel:

  • de cirkel als symbool van het eeuwige, het onveranderlijke
  • het vierkant als symbool van beweging, de ruimte

De combinatie, het samengaan van deze twee is het ideaal dat Wijdeveld voor ogen staat voor het leven en werken op Elckerlyc. Wijdeveld toont in zijn symbool en in zijn streven opvallende parallellen met enkele belangrijke opvattingen die Jan van Rijckenborgh (fakkeldrager van het Rozenkruis 21) en de zijnen uitdragen. Als hij jaren later, wanneer Elckerlyc omgedoopt is tot Renova, nog eens het conferentieoord bezoekt en in de Renovatempel het tapijt met de cirkel, de driehoek en het vierkant ziet liggen, roept hij uit: ‘Nu zie ik het! Dat heb ik gemist: de driehoek!’

Hij beseft dan dat het de drie kosmische krachten kennis, liefde, daad zijn, die hem vaak ontbroken hebben. Voor het Lectorium Rosicrucianum is deze driehoek van het begin af aan de basis : de harmonische en onzelfzuchtige energie van de Christuskracht, waarop de uitspraak doelt: ‘Zonder mij kunt u niets doen’. 

De aankoop, mogelijk gemaakt door het verkopen van een groot deel van het terrein van ‘de Haere’ waarop nu het conferentiecentrum Noverosa zich bevindt, is een belangrijke gebeurtenis. Toch werd deze in het voorjaar van dat jaar vrij sober aangekondigd in de NRO, de Nieuw Religieuze Oriëntering:

‘Lectorium Rosicrucianum Elckerlyc. Het Lectorium Rosicrucianum is het nieuwe bezit van het Rozenkruisers Genootschap, gelegen aan Lage Vuursche, te midden van de schone bossen van dit bekende Nederlandse lustoord. Dit schone en moderne gebouw zal geheel en al worden gewijd aan intieme en exclusieve retraite-conferenties met leerlingen en cursisten van het Rozenkruis. In juli en augustus zullen de eerste conferenties gehouden worden en alle teken wijzen op een zeer vruchtbare zomercampagne.’

[…] In de mededelingen van februari 1949 lezen we: ‘Er is nu besloten dit jaar als eerste project de bouw van de bostempel op stapel te zetten. De tempelinrichting gedurende de zomercampagne was verre van ideaal, en het opgepakt zitten, met als extra een kleine 100 daggasten, in de benauwde eetzaal stuit op steeds grotere bezwaren.’

Door allerlei omstandigheden, onder andere omdat de bouwtekeningen drastische veranderingen laten zien, laat de aanvang van de bouw evenwel op zich wachten. Op 27 mei 1951 wordt de eerste steen gelegd voor de tempel. Op deze eerste steen staat de magische formule van de rozenkruisers-alchemie: Ignis Flamma Materia Mater.

[…] Tweehonderdzeven dagen later is het voor die tijd supermoderne tempelgebouw gereed en op 21 december is de dag van de wijding. Vanaf dat moment verandert de naam Elckerlyc in Renova, ‘vernieuwing’, en de tempel is dan ook de Renovatempel. Duizend leerlingen wonen de wijding van het heiligdom bij.

[…] Achtendertig jaar later werd de tempel verbouwd en uitgebreid. En tijdens de heropening, op 22 november 1989 van dat jaar sprak de burgemeester van Gemeente de Bilt, mr. Baron Albertus van Harinxma thoe Slooten enige woorden in de tempel. Hij sloot af met te zeggen:

‘In het begin had ik het over ‘een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst’. Uw broederschap groeit en bloeit, bouwend aan de toekomst. Nu zeer plastisch in de vorm van deze tempel, maar van veel groter belang is het werk aan de mens, aan zijn persoonlijke, zedelijke en geestelijke vernieuwing. Moge deze tempel in dienst aan de mens staan en deze mens hier een nieuwe kracht ontvangen, om – in de geest van Johannes – boodschapper van het Licht te worden, te zijn en te blijven, verbonden in de geest met Christiaan Rozenkruis.’

Bron: Geroepen door het Wereldhart van Peter Huijs

LEES MEER OVER GEROEPEN DOOR HET WERELDHART

DOWNLOAD CALLED BY THE WORLD HEART (FREE PDF)

BESTEL GEROEPEN DOOR HET WERELDHART