Betekenissen van het pentagram als symbool: de vijfpuntige ster boven de geboortegrot in Bethlehem

Het pentagram is door alle tijden heen het verheven symbool geweest van de wedergeboren mens, de nieuwe mens. Het is eveneens het symbool van het universum en zijn eeuwige wording, waarin het Godsplan tot openbaring komt.

Het pentagram is het machtige teken van de overwinning in Christus, van de onsterfelijkheid van de god-mens. Het is het symbool van de ster van Bethlehem, de christusgeboorte in het hart van de mens, het openbloeien van de roos, waaruit de volstrekte vernieuwing tot ontwikkeling komt en waardoor de ster boven de geboortegrot verschijnt.

Het pentagram is voorts het kenmerkende symbool van de hemelse mens, de volmaakte mens. De pentalpha, samengesteld uit vijf letters A, was bij de Grieken et embleem voor Hygieia, de godin van de gezondheid. De vijf samengestelde letters A vormen tevens het begin van het alfabet, de alpha, het begin van het volstrekte hogere leven.

Het pentagram was het teken van Pythagoras en zijn school. Pythagoras, een grote ingewijde in de mysteriën, symboliseerde met dit teken de gezondheid van lichaam en ziel. En er wordt gezegd in de mysteriën dat het kruis en het pentagram bij elkaar horen zoals lichaam en ziel.

De pythagoreërs beelden het pentagram uit volgens de gulden snede, de volmaakte maat. In de tijd van Pythagoras toonden de wanden van de beroemde tempel van Delphi onder andere het beroemde houten beeld van de letter E, de vijfde letter, dat de wijzen hadden gewijd als zij eenmaal in de tempel tezamen gekomen waren.

Als wij de mens als een pentagram tekenen, dan zien wij voor ons het hoofd, de armen en de benen. Samen stellen zij de vijf zieleaanzichten en kwaliteiten voor van de bovenmens, de zielemens, de tempelmens.

Zo stelt de vijfpuntige ster of vijfhoek de vijf ledematen van de mens voor en de reden hiervan is dat manas, de denkende mens, het vijfde beginsel is. Daarom is de vijfhoek het zinnebeeld is van de mens, de geest-ziel-bewuste mens.

Oneindig veel is er nog te verhalen, maar het gaat er om dat de symbolen werkelijkheid worden in ons. Een symbool heeft alleen waarde indien het tot realiteit gevoerd wordt. De mens die het pentagram in zijn microkosmos, in zijn eigen kleine wereld heeft verwerkelijkt, heeft de dood overwonnen. Dan staat hij op het pad van transfiguratie.

Bron: Tijdschrift Pentagram 1979 nummer 1