Honingbijen is een met passie geschreven boek over de evolutie, de ecologie en het gedrag van honingbijen. Jacques van Alphen beschrijft het onderzoek dat het gedrag van honingbijen ontrafelde en de bijzondere mensen die dit met slimme experimenten deden. Hij geeft antwoord op de vraag hoe een bijenvolk van enkele tienduizenden individuen zonder leider kan functioneren. Ook komt het ingewikkelde seksuele leven van honingbijen en, een probleem waar Darwin al over nadacht, de ideale verhouding van de aantallen mannetjes en vrouwtjes aan bod. Alle aspecten van het ingewikkelde seksuele leven blijken belangrijk zijn voor het weerbaar maken van bijen tegen nieuwe ziekten en parasieten.
En hoe kan het dat in de VS en West-Europa nog altijd honingbijenvolken sterven aan infecties met de Varroamijt, terwijl de bijen in Zuidelijk Afrika en Zuid-Amerika er al snel resistent tegen werden? Van Alphen beschrijft dat dit alles te maken heeft met de manier waarop ras-honingbijen bij ons worden geteeld. Daar laat hij het niet bij: hij draagt oplossingen aan voor het weer duurzaam weerbaar maken van honingbijen tegen ziekten en parasieten. Kortom, Honingbijen is een buitengewoon informatief boek, dat de problemen die voortvloeien uit het houden van honingbijen niet uit de weg gaat en dat er gedurfde oplossingen voor aandraagt.
INHOUDSOPGAVE
Inleiding: waarom dit boek?
- Van het paleogeen tot na de laatste ijstijd
- De jaarcyclus van een bijenvollk
- Taakverdeling binnen een bijenvolk
- Volk zonder heersers
- Baas in eigen buik: het seksuele leven van honingbijen
- Dating, de rol van hangplekken
- Waarom paart een koningin met zoveel mannen
- Waarom zoveel darren en zo weinig koninginnen?
- De taal van de bijen: kwispelen en sidderen
- De volksverhuizing
- De ideale woning: niet te klein, niet te groot, goed geïsoleerd en op een goede locatie
- Honingbijen in het wild
- Honingbijen: inheems, wild, gedomesticeerd of alleen maar gehouden?
- Vijanden uit het Verre Oosten (1): de varroamijt
- De evolutie van resistentie door natuurlijke selectie
- Varroa in Zuid-Amerika
- Selectie voor resistentie tegen de varroamijt
- Vijanden uit het Verre Oosten (2): de Aziatische hoornaar
- Zelfmedicatie bij honingbijen
- Zwarte bijen en racisme
- De honingbij als concurrent van solitaire bijen
- Reservaten
- Darwiniaans imkeren
Tot slot
