Citaten van Nicolaas de Cusa, gepubliceerd in tijdschrift Pentagram 2017 nummer 1

‘Het universum bezit omtrek noch centrum, want als er een centrum en een omtrek zouden zijn zou er iets buiten de wereld moeten bestaan, wat geheel bezijden de waarheid is. Aangezien het onmogelijk is dat het heelal omsloten wordt door een fysiek centrum en fysieke grens, ligt het niet in onze macht om het universum, waarvan het centrum en de omtrek God zijn, te begrijpen. En hoewel het heelal niet oneindig kan zijn, kan het ook niet als eindig worden gezien, omdat er geen grenzen zijn waarbinnen het kan worden beperkt.’

‘Wijsheid vind je niet in welsprekendheid, of in dikke boeken, maar door je af te keren van deze verstandsdingen en je te wenden tot de meest eenvoudige en oneindige dingen. Leer hoe je ze kunt ontvangen in een tempel die vrij is van alle ondeugd, en klamp je er in vurige liefde aan vast, totdat je proeft en ziet hoe zoet ‘dat wat boven alle zoetheid is’ proeft. Heb je dit geproefd, zul je alles wat je nu belangrijk vindt belachelijk vinden, en zo bescheiden worden dat er geen gram arrogantie of andere ondeugd in je zal blijven. Zodra deze wijsheid hebt geproefd, zul je er onlosmakelijk, met een kuis en zuiver hart, aan gehecht blijven. Je zou eerder kiezen deze wereld al het andere dat niet met deze wijsheid strookt te verzaken, om met het onuitsprekelijke geluk te leven dat je zal sterven.’

Nu zie ik het eeuwige leven nog als in een spiegel, in een beeld, in een raadsel, want dat is niets anders dan de gezegende blik waarmee U nooit ophoudt mij zo liefdevol te doorschouwen, ja tot in de geheime plaatsen van mijn ziel. Om met U zo te zien is leven geven; U doet niets an- ders dan onophoudelijk de zoetste liefde geven. U wilt mij doen ontvlammen in liefde door liefde te geven, en door mij hiermee te voeden mijn verlangen aan te wakkeren, en door dat aan te wakkeren mij te laten drinken van blijdschap, en door mij te laten drinken mij onderdompelen in een bron van leven, en door mij erin onder te dompelen dit alles laten voortduren en toenemen. Het is om mij in Uw onsterfelijkheid te laten delen. . . . Want dat is absolute maximum van elk redelijk verlangen, een groter kan er niet zijn. 

Degenen die denken dat de wijsheid niets anders is dan wat door het verstand kan worden begrepen, dat geluk niets anders is dan wat bereikt kan worden, zijn nog ver van de ware, eeuwige en oneindige wijsheid. De hoogste wijsheid bestaat erin te weten… dat hetgeen onbereikbaar is voor het intellect toch bereikt kan worden, op een wijze die volledig aan het [intellectuele] begrijpen voorbij gaat. 

Nicolaas de Cusa 

Bron: Tijdschrift Pentagram 2017 nummer 1

Schilderijen van Philip Govedare