We trekken Het Verhaal
als ooit de Vlaamse primitieven
niet langer vol verlangen naar ons toe
We kunnen het redelijkerwijze niet meer geloven
Laten de oren hangen naar het consumptieve
Zijn de strekking moe

Daar komt het machteloos besef bij
na elk appèl op het geweten
je doet het toch nooit goed
Wij laten wij ons door niemand maken
Woorden die ons moeten raken zijn versleten
en zo zakt de moed

We hebben geen behoefte meer aan vragen
waar we geen antwoorden op weten
en nog het minst van alles
zitten we te wachten op een preek
Maar wat blijft er over van een wereld
zonder geloof in goed en beter
Wat moet er worden van ons leven
als de geest ontbreekt?

Blijf Het Verhaal vertellen
De wereld kan niet zonder
en ieder pasgeboren kind
is behalve een mysterie
bewijs van het wonder
dat het leven steeds opnieuw begint.

Freek de Jonge

Het bovenstaande gedicht dat Freek de Jonge schreef voor dagblad Trouw van 23 december 2017 geeft visies weer die ook worden uitgedragen in de boeken Spirituele Kerst en Mysteriën van geboorte, leven en dood. Het Verhaal met hoofdletters is te zien als een verbeelding van de geboorte van het goddelijke in de mens, zoals bijvoorbeeld het verhaal over de geboorte van Jezus. Dat Verhaal moet steeds weer opnieuw worden verteld om binding te kunnen maken met de geest.

De woorden van het kerstverhaal zijn vervallen tot clichés en veruiterlijkt in kerstkitsch, waardoor ze ons nauwelijks meer kunnen raken. Wij kennen niet meer het verlangen waardoor bijvoorbeeld de Vlaamse primitieven werden bezield. De Vlaamse primitieven is een benaming voor geen groep kunstschilders uit de zuidelijke Nederlanden, die werkzaam waren in de 15e en begin 16e eeuw.

Kunstschilders zoals Robert Campin, Jan van Eyk, Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes, Hans Memling, Dirk Bouts en Gerard David hebben allemaal schilderijen gemaakt die een aspect van het kerstverhaal uit het evangelie van Mattheüs of het geboorteverhaal uit het evangelie van Lucas uitbeelden. Die schilderijen over de geboorte van Jezus zijn allemaal met zorg en liefde gemaakt. Het beroemde veelluik Het Lam Gods van Jan van Eyk wordt besproken in de negende en laatste beschouwing van het boek Mysteriën en uitdagingen van geboorte, leven en dood. Hoofdstuk 2 en hoofdstuk 11 van het genoemde boek gaan in op de mysteriën van geboorte.

In de genoemde uitgave van Trouw schrijft Freek de Jonge over zijn gedicht onder andere het volgende.

“We hebben onze buik vol van verhalen, proef ik, zijn uitleg-moe. Er is geen behoefte meer aan mysterie. Integendeel, daarmee kunnen we niet langer leven. De geest wordt verdrongen door materie, geld, consumptie. Het Verhaal wordt mensen niet eens meer aangereikt. Zo zakken we langzamerhand weg in onze decadentie. 

Een rare tendens, ben ik van mening. Want waarom kunnen we wel geloven in de bitcoin, en niet in God? We zouden het verhaal moeten benaderen zoals de Vlaamse primitieven deden, de naïeven. Elke keer opnieuw kun je er immers met andere ogen naar kijken. Ook in deze tijd is Het Verhaal erg symbolisch. Het geen plaats vinden in de herberg, het element van de wonderlijke zwangerschap: er zitten allemaal mooie dingen aan. Ieder kind kan de redder van de wereld zijn. Dat is een hoopvolle boodschap.”