BESTEL DE LAATSTE MYTHE VAN ALEXANDRIË
De bovenstaande video geeft een indruk van de lancering van het nieuwst boek van John van den Berg: De laatste mythe van Alexandrië. Deze vond plaats op zondagmiddag 1 december 2024 in Haarlem. Hieronder volgt de transcriptie van het begin van zijn lezing.
Als je kijkt naar het continent Afrika. De Nijl stoomt er oneindig lang naar het noorden en daar splitst de rivier zich in een delta en maakt daar de aarde groen, verovert het zich op de uitgestrekte witte woestijn van West Egypte. Daar waar de Nijl uitmond in de Middellandse Zee, daar ligt Alexandrië. Ik ben er nooit geweest. Mijn ziel echter heeft Alexandrië nooit los kunnen laten. Niet vanwege de geromantiseerde vertellingen die over de geschiedenis van de stad op internet zijn te vinden, bijvoorbeeld dat de wetenschap er, vanaf de stichting 330 voor Christus, op eren niveau kwam dat pas in de renaissance werd geëvenaard. Dat wordt althans beweerd. Nee, dat is niet het Alexandrië dat ik bedoel.
Haar stichter, haar bestuurders, haar bewoners, haar filosofen, haar verwoesters hebben heel veel niet verteld omdat zij dag in dag uit in de ziel van Alexandrië ademden, veertig generaties lang, veertig moeders, veertig vaders, veertig eerstgeborenen, leven vanuit de ziel van één van de vele gemeenschappen die zich vormden op basis van diepzinnige beschouwingen van het wonder van het leven. Denk hierbij aan de Griekse filosofische scholen, de goden van de Olympus, de tragedies, de hermetisch georiënteerde groepen, de mystieke richting van de joodse leer – de sethianen en de jeuianen en vele groepen die we nu gnostiek noemen. De leer van Mithras niet te vergeten en Egyptische invloeden in de basis van dit alles, want daar ontkom je in Alexandrië niet aan.
In het jaar 415, waar de verhalen in mijn boek zich afspelen, is het christendom als opkomende wereldreligie deze multiculturele en multireligieuze aan het dwingen te veranderen. Eén van die gemeenschappen uit die tijd heeft mij in dit leven nogal bezig gehouden, en we hebben er een paar teksten van overgeleverd gekregen.
Ik noem het Evangelie van de Pistis Sophia. Op het eerste gezicht ondoorgrondelijk totdat de ruimten van het bewustzijn zich kunnen openen voor steeds wijdere vergezichten. Onze zijnsgrond, onze ziel, opent zich dan voor een heilige zevenvoudige aarde. En de zeven sferen openen zich dan vervolgens voor de achtste, negende en tiende sfeer – het pleroma noemen we dat – tot louter licht, liefde, vreugde, geluk, eenheid.
INHOUDSOPGAVE
Ten geleide
Hoe het lot beschikt Helena
Romulus
Martha
Hypatia
Elias
Orestes
Cyrillus
Menches
Matthias
Menelaos
Lucianus
Petrus
Lucas
Horatio
Boreas
Mariam
Tertullianus
Vlucht uit Alexandrië
BESTEL DE LAATSTE MYTHE VAN ALEXANDRIË
LEES OVER DE BOVENSTAANDE BOEKEN VAN JOHN VAN DEN BERG