We luisteren naar muziek, maken het en genieten ervan. ABBA zong het al: ‘Thank you for the music’. Muziek kan mensen met bepaalde hersenaandoeningen helpen en kan ook de menselijke ontwikkeling bevorderen. Neuromusicioloog Artur Jaschke (UMC Groningen / ArtEZ) vertelt erover in het bovenstaande Engelse college. Hij schreef meerdere boeken over dit onderwerp en kwam spreken over het belang van muziek voor de hersenen op het symposion Meer dan een melodie dat op zondag 19 november 2023 werd georganiseerd op het conferentiecentrum Renova in Bilthoven. Hieronder volgen afbeeldingen en beschrijvingen van boeken die hij heeft gepubliceerd.
Artur C. Jaschke (1984) is musicus (contrabas en drums), musicoloog en neurowetenschapper. Als Lector in muziek gebaseerde therapieën en interventies is hij verbonden aan de afdeling muziektherapie van de ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten in Enschede, en als gastonderzoeker cognitieve muziekneurowetenschappen aan de afdeling Neonatale Intensive Care van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Daarnaast is hij onderzoeker klinische Neuromusicologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en verbonden aan het Louis Armstrong Department of Music Therapy at Mount Sinai Hospital New York en University College London Hospital in Londen.
1 Toekomstmuziek – muziek, improvisatie en de hersenen
Hoe maken we iets uit niets? Door te improviseren. Iedereen kan het. Maar waarom kan de een gemakkelijker improviseren dan de ander? Toekomstmuziek is een lofzang op ons oermenselijke vermogen tot improvisatie. Improviseren wordt vaak in de eerste plaats geassocieerd met theater of jazzmuziek. Niet voor niets concentreert dit boek zich op de manier waarop de hersenen ons in staat stellen om te luisteren naar muziek en vooral ook om zelf te musiceren. Maar de creatieve vaardigheden die daaraan ten grondslag liggen hebben we iedere dag nodig! Of we nou een brood bestellen bij de bakker of een praatje maken met de buurman, we improviseren de hele dag door, dag in dag uit. Improvisatie is nauw verweven met creativiteit en vrije wil; met hoe we leren en hoe we leven.
Neurowetenschapper en jazzmuzikant Artur Jaschke brengt in kaart wat er in onze hersenen gebeurt als we improviseren en muziek beluisteren of beoefenen. Hij laat zien hoe belangrijk het is om ons brein een leven lang te blijven trainen in het maken van intuïtieve beslissingen. Daar worden we niet alleen gezondere mensen van – in een steeds meer door algoritmen gedomineerde wereld zorgt het ook voor een mooiere toekomst.
2 Improviseren kun je leren – muziek improvisatie en de hersenen
Wat gebeurt er wanneer we muziek maken zonder noten van blad te lezen? Wanneer we al spelend op elkaar reageren? Is het inderdaad zo dat we dan ins Blaue hinein maar wat doen? Of is het andersom, en doen we een maximaal beroep op onze muzikale vermogens en onze muzikale kennis? In Improviseren kun je leren neemt Artur Jaschke ons mee op een fascinerende reis naar het wezen van de muzikale improvisatie. Hij laat zien hoe van muziek een enorme verbindende kracht uitgaat en welke delen van onze hersenen worden ingezet. Wat blijkt namelijk uit onderzoek? Bij geen menselijke activiteit wordt een groter beroep gedaan op onze hersenen en tegelijkertijd op zeer uiteenlopende hersengebieden dan bij muzikale improvisatie. Een toegankelijke en vlot geschreven inleiding over hoe onze hersenen muziek ontvangen, verwerken en produceren – voor het publiek van Laat je hersenen niet zitten en Wij zijn ons brein.
BESTEL IMPROVISEREN KUN JE LEREN
3 Mind the music – on improvisation, music and the brain
In Toekomstmuziek bracht neurowetenschapper en jazzmuzikant Artur C. Jaschke zijn inzichten over de relatie tussen improvisatie, de hersenen en muziek voor het eerst naar een breder publiek, en in Mind the Music doet hij dat nu ook voor een Engelstalig publiek. Zijn kennis van muzikale cognitie en neurologie komt samen met een toegankelijke, inspirerende beschrijving van ons oer-menselijk vermogen tot improvisatie, een vermogen dat zijn weerklank vindt in elk aspect van de samenleving. Hoewel improviseren vaak in de eerste plaats geassocieerd wordt met theater of jazzmuziek, hebben we de creatieve vaardigheden die eraan ten grondslag liggen elke dag nodig. Door zich eerst te richten op de manier waarop de hersenen ons in staat stellen om te luisteren naar muziek, en vooral ook om zelf te musiceren, past Jaschke dit onderwerp vervolgens toe op andere aspecten van het leven. Of we nou een brood bestellen bij de bakker of een praatje maken met de buurman, we improviseren de hele dag door. In Mind the Music laat Jaschke zien hoe belangrijk het is om ons brein levenslang te blijven trainen in het maken van intuïtieve beslissingen. Durf te improviseren! Niet alleen worden we daar gezondere mensen van; het zorgt ook voor een mooiere toekomst in een steeds meer door algoritmen gedomineerde wereld.
4 Navigating Music Technology
Music and technology are ubiquitous. In recent decades, developments in music-listening technology have ensured that our personal music is everywhere and accessible at all times. But how does the coupling of these two phenomena work in therapeutic contexts? In this groundbreaking handbook, Carola Werger, Marijke Groothuis, and Artur Jaschke investigate the various opportunities that music technology can bring to the profession, the field, and the development of music therapy in general. The book provides a theoretical framework in which the practice-based approach is embedded, but it can also be used in education or as a guide in everyday clinical practice.