Inez van Oord herlas de Bijbel, interview met Niels Brummelman van Paravisie over Rebible

RESERVEER EEN PLAATS VOOR DE LEZING VAN INEZ EN JOS VAN OORD OP WOENSDAG 9 MEI

Duizenden jaren oud, maar het is en blijft het meest gelezen boek ter wereld: de Bijbel! Toch lijkt een belangrijk deel van de westerse wereld de afgelopen decennia haar interesse in de Heilige Schrift verloren te hebben. Oud nieuws, zo luidt de gangbare gedachte. Niet meer van deze tijd, is het meest gehoorde bezwaar. Heeft de Bijbel anno 2018 nog enige zeggingskracht? Met die vraag in het achterhoofd herlas Happinez-oprichtster Inez van Oord met frisse blik de bijbelverhalen uit haar jeugd Het opende, na al die jaren van spirituele omzwervingen, haar ogen voor de pracht en kracht van spiritualiteit ‘dicht bij huis’. Wat een openbaring!

De afgelopen millennia hebben het bewezen: heilige boeken zijn multi-interpretabel en lopen daardoor het gevaar op afschuwelijke wijze misbruikt te worden. Denk aan de christelijke kruistochten en de hedendaagse fundamentalistische jihad-beweging. De Bijbel, de Koran… ze zijn – helaas – vaker splijtzwam gebleken dan bronnen van verzoening. Afschaffen dan maar?

Te kort door de bocht, zo vond ook Inez van Oord, die zich de wonderlijke maar moeilijk te begrijpen Bijbelverhalen uit haar (gereformeerde) jeugd herinnerde: Jezus die over water liep, Eva die een appel at, Jona die in een walvis belandde en Noah die een ark bouwde. Was er soms een nieuwe manier om naar die verhalen te luisteren? Zonder kerkelijke dogma’s, maar met gebruikmaking van de menselijke intuïtie?

Samen met haar broer Jos, theoloog, ging ze op onderzoek. Met als resultaat het onlangs verschenen Rebible, een zowel inhoudelijk als visueel prachtig en intrigerend product. Het leverde haar, voorspelbaar genoeg, zowel positieve als negatieve kritieken op. Zo schreef een recensent in dagblad Trouw: ‘Voor een overtuigende nieuwe kijk op de Bijbel is meer nodig dan Google en intuïtie; dat vraagt ook om helder denkwerk.’ Maar ondertussen wordt het werk op de verkoopsite Bol.com door tientallen lezers wél beoordeeld met een bijna maximaal gemiddelde van viereneenhalve ster.

BESTEL ‘REBIBLE’ VAN INEZ VAN OORD

Beauty is in the eye of the beholder. In míjn ogen heeft Inez van Oord een briljantje afgeleverd. Eentje waarvan de luister en lichtreflectie, naar ik verwacht en hoop, veel door de bijbel afgesloten harten zal bereiken. Voor dit initiatief verdient ze lof. Bovendien: hoe moedig is het om tóch weer opnieuw op zoek te gaan? Op zoek naar nieuwe woorden voor het woordeloze? Op zoek naar dát waarnaar in alle heilige boeken – weliswaar in uiteenlopende bewoordingen – verwezen wordt?

Inez, je schrijft in Rebible: ‘Als het over spiritualiteit gaat, is het bijna onmogelijk iets zwart op wit te krijgen’ en ook: ‘Het onsterfelijke is niet voor woorden weggelegd’. Toch staan zowat je hele leven en carrière in het teken hiervan. In het in woorden vatten van datgene wat niet in woorden te vatten is. Vanwaar toch telkens weer die poging? Vanwaar dat verlangen? 

Inez: “Het onsterfelijke is niet voor woorden weggelegd, dat is voor mij inmiddels een waarheid. Wij proberen van alles. En alle religies en goeroes en wijze sprekers proberen het ook. God is nu, terwijl je dit leest, een woord en je denkt daar wat bij. Het is mijn nieuwsgierigheid die me alle spirituele kanten opstuurt, want dan wil ik dat weten: hoe omschrijven zij dat woordeloze? Hoe staat het in oude Indiase geschriften? Hoe wordt het in de Bijbel omschreven? Dat vind ik zó interessant, ik kan daar nog even niet mee stoppen. Maar ’t feit blijft: woorden zijn van ons, gevormd door ons denken. Woorden zijn menselijk en datgene wat ik wil omschrijven gaat alles te boven, te buiten. Geen woorden voor, maar ik blijf nog even proberen.”

Ergens aan het begin van je boek schrijf je dat de Bijbelverhalen in wezen geen ‘oorspronkelijke bedoeling’ hebben. Rebible is dan ook gebaseerd op een vrije, individuele en eigentijdse interpretatie van de Bijbelverhalen aan de hand van persoonlijke ervaringen, intuïtieve aanreikingen en de discussies die je met je broer Jos voerde. Betekent dit dat de Bijbel met ons mensen meegroeit? 

Inez: “Wat ik leerde van het bestuderen van die oude verhalen is dat sommige zo oud zijn, nog ouder dan de Bijbel, dat het bijna onmogelijk is om nu van een oorspronkelijke bedoeling te spreken. Dat kunnen we niet weten. Elk verhaal veranderde, groeide in de tijd, ze waren als het ware in beweging, bedoeld om door te vertellen. Elke tijd vraagt om een andere duiding, dat is denk ik wel de oorspronkelijke bedoeling. Dat het mag veranderen. De uitleg is nieuw, elke generatie.”

 

DOWNLOAD HET HELE ARTIKEL UIT PARAVISIE (PDF, 4 A4)

RESERVEER EEN PLAATS VOOR DE LEZING VAN INEZ EN JOS VAN OORD OP WOENSDAG 9 MEI